استفاده‌کنندگان از کتابخانه ملی ایران و شیوه‌های بهره‌گیری آنان از منابع و خدمات کتابخانه ملی: همخوان یا ناهمخوان با اساسنامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران

2 استادیار کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی شناسایی ویژگی‌های استفاده­کنندگان از کتابخانه ملی، میزان بهره‌گیری آنان از منابع و خدمات کتابخانه، و مطابقت و بهره‌گیری آنان با اساسنامه این سازمان، بررسی شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: جامعه پژوهش حاضر، استفاده‌‌­کنندگان از منابع و خدمات قسمت­‌‌های مختلف بخش اطلاع‌‌­رسانی (تالارها و، مخازن و کتابخانه­‌‌ها) معاونت کتابخانه ملی هستند. تعداد کل جامعه در این مدت ۵۰۰۰۰ نفر عضو حقیقی و حقوقی بودند.  حجم جامعه نمونه بر اساس جدول کرجسی- مورگان ۲۵۴ نفر به ‌‌صورت تصادفی انتخاب شدند. همچنین پرسشنامه در طول تحقیق حاضر به ‌‌صورت تصادفی در ساعات مختلف روز دربین  بخش­‌‌ها، تالا­رها و کتابخانه­‌‌ها با همکاری مسوئولین کتابدار شاغل در این قسمت­‌‌ها توزیع وگرد‌‌­آوری شد.. داده­‌‌های این پژوهش در دو بخش آمارهای توصیفی و آمارهای تحلیلی گردآوری  وآزمون‌‌­های لازم توسط متخصص آمار صورت گرفتانجام شد.
یافته­ها: بیشترین انگیزه و هدف از مراجعه به کتابخانه انجام تکالیف درسی و دانشگاهی بوده و است. استفاده از تالارهای مطالعه بیش از 50 درصد از مراجعان به کتابخانه از تالارهای مطالعه استفاده می‌کنند.، میزان استفاده مراجعان از تالار علوم انسانی در حد 50 درصد و میزان استفاده از منابع و خدمات بخش­های دیگر کتابخانه کمتر از 50 درصد بوده است. فراهم نبودن امکان استفاده از پایگاه­های معتبر علمی دنیا توسط کتابخانه ملی، بیش از 50 درصد در دسترسی مراجعان به منابع محدودیت ایجاد کرده است.
 نتیجه­گیری: براساس نتایج حاصل از این پژوهش، بین استفاده مراجعان از منابع و خدمات این کتابخانه تفاوت معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر مراجعان کتابخانه ملی، از منابع کتابخانه بیشتر از خدمات آن استفاده می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Users of the National Library of Iran and their Methods for Using the Resources and Services of the National Library: Is it in Accord with the Library’s Statute or Not?

نویسندگان [English]

  • H. Mohammadzadeh 1
  • A. Bozorgi 2
1 M.A. in Library and Information Science; National Library and Archives of I.R. Iran, Tehran, I.R. Iran
2 Assistant Professor of Library and Information Science; Islamic Azad University, North-Tehran Branch, Tehran, I.R. Iran
چکیده [English]

Purpose: The aim of this research was to identify the characteristics of the users of the National Library, their use of the resources and services of the library, and the conformity of their usage with the statute of the National Library.
Design/Methodology/Approach: The research population consisted of the users of resources and services of different sections of the information section (halls, repositories, libraries) of the National Library. The total population included 50,000 individual members and entities. A sample of 254 members were randomly selected for the research, based on the Krejcie-Morgan sampling table. Furthermore, the questionnaire was distributed and collected from various sections at different hours of the day with the help of the librarians working in each section. The data of this research were collected in two areas i.e. descriptive statistics and analytic statistics and the required tests were made by a statistics specialist.
Findings: The most frequent motivation and objective for going to the library was doing homework. More than 50 percent of the library visitors used the reading halls. The usage of the humanities hall is 50 percent and the usage of the resources and services of other parts of the library were less than 50 percent. Lack of access to reputable international databases through the National Library has caused limitations for more than 50 percent of the users in accessing resources.
Conclusion: Based on the findings of this research, there is a significant difference between the users’ use of resources and services in this library. In other words, the users of the National Library use its resources more than its services.

CAPTCHA Image