میزان تبعیت از قواعد نشانه‌گذاری ISBD در فهرستنویسی پیش از انتشار کتابخانه ‌ملی

کوکبی, مرتضی; علمدار, سمیه

میزان تبعیت از قواعد نشانه‌گذاری ISBD در فهرستنویسی پیش از انتشار کتابخانه ‌ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

² کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی

چکیده

هدف: ارزیابی‌ میزان رعایت استانداردهای ISBD مندرج در قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن با فهرست‌نویسی پیش از انتشار در کتابخانه ملی‌ است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و گردآوری داده‌ها با استفاده از سیاهه ‌وارسی پژوهشگر‌ساخته صورت گرفت.
یافته‌ها: تقریباً 38 درصد فهرست‌برگه‌ها دارای اشتباهات نشانه‌گذاری و 55 درصد فهرست‌‌برگه‌ها دارای اشتباهات مربوط به عدم رعایت فاصله‌های قبل و بعد از نشانه‌ها بودند. نشانه‌های به‌کاررفته پیش از منطقه وضعیت نشر با 65 درصد کمترین میزان، و نشانه‌های به‌کاررفته پیش از منطقه ویراست با 84/98 درصد بیشترین میزان انطباق را با ISBD داشته ‌است.
نتیجه‌گیری: گرچه کتابخانه ملی در رعایت قوانین ISBD عملکرد مطلوبی داشته اما لازم است دقت بیشتری برای صحت نشانه‌ها و علائم به‌کاررفته داشته باشد و به فهرستنویسان نیز آموزش‌های لازم را بدهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Compatibility Rate of ISBD Punctuation Employed in Cataloguing in Publication (CIP) Catalog Cards of National Library of Iran

نویسندگان [English]

M. Kokabi ¹
S. Alamdar ²

¹ Professor, Knowledge and Information Science, Chamran University of Ahvaz

² Master, Knowledge and Information Science

چکیده [English]

Purpose: The purpose of the present research is to determine the compatibility rate of ISBD punctuation employed in Cataloguing in Publication (CIP) catalog cards of National Library and Archives of Iran with those employed in Anglo-American Cataloguing Rules.
Methodology/Approach: This is a survey of content analysis type and a researcher-made questionnaire has been employed to gather data. Data analysis has been performed using descriptive statistics such as frequency and percentage.
Results: Data analysis indicated that some 37.71% of CIP cards of NLAI had punctuation errors and some 55.26% had errors related to spaces before and after the punctuation. The punctuation dot, space, dash, space (.-) before publication, distribution, etc. area with 65.12% had the least, and the same punctuation before edition area with some 98.84% had the most compatibility rate with ISBD punctuation employed in AACR2.
Conclusion: based on research findings, it can be concluded that NLAI has almost been successful in observing ISBD punctuation in CIP catalog cards.

کلیدواژه‌ها [English]

Anglo-American Cataloguing Rules
Cataloging in Publication Data
National Library and Archives of Iran
International Standard Bibliographic Description (ISBD)

مراجع

بیانچینی، کارلو و گوئرینی، مائورو (1388). از الگوهای کتابشناختی تا قواعد فهرست‌نویسی درخصوص اف.آر.بی.آر.، آی.سی.پی.، آی.اس.بی.دی. و آر.دی.ای. و روابط بین آنها (فاطمه پازوکی، مترجم). شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه‌ها وموزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 1(5). بازیابی 21 مرداد 1392، از http://aqlibrary.ir/UserFiles/File/shamseh/N_5/04.pdf

جیمز لنوس، دونالد (1368). شکل و روش تحریر فهرست‌برگه‌ای: براساس استاندارد بین‌المللی کتابشناختی توصیفی برای تک‌نگاشت‌های چاپی (M-ISBD) (ابوالحسن آقاربیع، مترجم). تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی ، 15 (13)، 69-96.

حاجی‌زین‌العابدینی، محسن و دیگران (1379). تحلیل و ارزیابی پایگاه اطلاعاتی کتابشناسی ملی ایران، در رحمت الله فتاحی(ویراستار)، فهرست های رایانه ای: مجموعه مقالات همایش کاربرد و توسعه فهرست‌های رایانه‌ای در کتابخانه‌های ایران، 27-28 آبان، (ص281-271). مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد؛ تهران: مرکز اطلاع‌رسانی و خدمات علمی وزارت جهاد سازندگی.

شعبانی، احمد؛ محفوظی، مصطفی و سعادت، رسول (1389). بررسی کیفیت فهرست‌نویسی توصیفی کتاب‌های عربی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌های 1380- 1386. مطالعات کتابداری و علوم اطلاعات (علوم تربیتی و روان‌شناسی)، 3 (6): 157-178.

فرجی، ایرج و خلیل مقدم (1381). استاندارد بین المللی توصیف کتابشناختی. در دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی (ج1. ص.162-163) تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

فتاحی، رحمت‌الله (1373). فهرست‌نویسی کامپیوتری و تفاوت آن با برگه‌دان. فصلنامه کتاب، 5 (2): 14-36.

فتاحی، رحمت‌الله (1376). ت‍ج‍دی‍دن‍ظر در اص‍ول‌و ق‍واع‍د ف‍ه‍رس‍ت‌ن‍وی‍س‍ی‌ان‍گ‍ل‍و- ام‍ری‍ک‍ن‌. فصلنامه کتاب، 7 (4): 39-54.

فتاحی، رحمت‌الله؛ منصوریان، یزدان و ارسطوپور، شعله (1385). مدیریت نشریه‌های ادواری: جنبه‌های نظری و کاربردی در گزینش، فراهم آوری، سازماندهی و ارائه خدمات ادواری‌ها (چاپی و الکترونیکی) (ویرایش 2). تهران: دبیزش.

فتاحی، رحمت‌الله (1386). فهرست‌نویسی: اصول و روش‌ها (ویرایش 4). تهران: کتابدار.

کوکبی، مرتضی (1375). با نقطه یا بی‌نقطه؟ اشتباهی متداول در فهرست‌نویسی انتشارات ایرانی. فصلنامه کتاب، 7 (3): 43-50.

کوکبی، مرتضی (1384). فروست در کتابشناسی ملّی ایران و مارک ایران. فصلنامه کتاب، 16 (2): 67-74.

محسن‌زاده کواریم، افسانه (1378). بررسی نظرات مدرسان کتابداری درباره لزوم بازنگری قواعد فهرست‌نویسی انگلوامریکن در تطبیق با فهرست‌های رایانه‌ای. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.