وضعیت خدمات‌دهی در بخش نسخ خطی کتابخانه‌ها

رستمی, فاطمه; محمدی, مهدی; طالعی, عبدالحسین; زارعی, عیسی

وضعیت خدمات‌دهی در بخش نسخ خطی کتابخانه‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی

² عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه قم

³ دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

چکیده

هدف: وضعیت خدمات‌دهی بخش نسخ خطی کتابخانه‌های ملی، مجلس، آستان قدس رضوی، و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.
روش‌شناسی: در این پیمایش برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شد.
یافته‌ها: در همه کتابخانه‌ها بیشترین درصد مراجعان کسانی هستند که هر از گاهی برای تصحیح نسخه خطی و یا تهیه مقاله به کتابخانه مراجعه می‌کنند. میزان رضایت از ساعات کاری کتابخانه‌های مختلف تقریباً با هم مشابه بود، به‌گونه‌ای که در کتابخانه‌های ملی، مجلس، آستان قدس رضوی، و دانشگاه تهران به‌ترتیب حدود 80%، 83%، 89%، و 76% کاربران از ساعات کاری کتابخانه رضایت داشتند. اما ۸۰% مراجعان کتابخانه ملی، ۴۸% مراجعان کتابخانه مجلس، ۶۳% مراجعان کتابخانه آستان قدس رضوی، و ۵۳% از مراجعان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران از فعالیت‌هایی که مدیران برای رفع موانع دسترسی کاربران به نسخ خطی انجام می‌دهند رضایت ندارند.
نتیجه‌گیری: نحوه خدمات‌دهی نسخ خطی و رفع موانع دسترسی کاربران به منابع ارزشمند خطی در همه کتابخانه‌ها به‌ویژه کتابخانه ملی نیازمند بازنگری اساسی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Status of Library Services in the Manuscript Section of Libraries

نویسندگان [English]

F. Rostami ¹
M. Mohammadi ²
A. Talei ²
E. Zarei ³

¹ MA in Knowledge and Information Science

² Faculty Member, Knowledge and Information Science, Qom University

³ PhD Candidate, Knowledge and Information Science, Azad University, Hamedan Branch

چکیده [English]

Purpose: To study the status of library services in the manuscript section of four libraries: National Library and Archives of Iran (NLAI), Parliament library, Astan Quds Razavi library and the University of Tehran Central library.
Methodology: In this survey a self-designed questionnaire is used for data gathering.
Results: The majority of visitors in all libraries only visit occasionally to correct a manuscript or prepare a paper. Satisfaction on working hours were roughly the same in all libraries, this figure is 80%, 83%, 89% and 76% for NLAI, Parliament library, Astan Quds Razavi, and University of Tehran Central Library respectively. Manager’s programs to remove barriers of access to manuscripts have not been satisfactory for 80% of NLAI, 48% of Parliament library, 63% of Astan Quds Razavi and 53% of University of Tehran Central Library users.
Conclusion: Library services in manuscript sections and removal of barries of access to resources need a fundamental revision specially in NLAI.

کلیدواژه‌ها [English]

Library services
manuscript
User satisfaction

مراجع

روحی‌دل، الهه؛ ریاحی‌نیا، نصرت (1392). وضعیت بخش‌های نسخ خطی در ایران بر اساس مؤلفه‌های مدیریت دانش. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24 (۲)، 184-198.

طرفداری، علی‌محمد (1392). برخورد با نسخ خطی، نیازمند وسیع‌نگری. مجله الکترونیکی ویستا، بازیابی7 فروردین1392، از www.vista.ir

فدایی، غلامرضا (۱۳۸۶). آشنایی با نسخ خطی و آثار کمیاب ( فارسی و عربی). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

محدث، میرهاشم (۱۳۹۱). بزرگترین آرزوی مصححان بیرون آمدن نسخه‌ها از گوشه کتابخانه‌هاست [مصاحبه]. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب. بازیابی 23 اسفند1391، از http://mirasmaktoob.ir/fa/news/341

مطلبی، داریوش (1389). فناوری اطلاعات در خدمت نسخه‌های خطی. کتاب ماه کلیات، 156 (12)، 2-3

نبوی، مجید (۱۳۹۰). بررسی استانداردهای مختلف پایش دیجیتالی نسخ خطی به کاررفته در پایگاه های اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

یزدان‌نیا، رضیه؛ رضایی شریف‌آبادی، سعید؛ و باقری، منصوره (1390). ساختار و محتوای خط‌مشی دسترسی و ارائه خدمات بخش نسخه‌های خطی کتابخانه‌های کشور. مطالعات ملی کتابداری و سازمانددهی اطلاعات، ۲۲ (۳)، 75-86.

Boujdad M'kadem, A., & Nieuwenhuysen, P. (2010). Digital access to cultural heritage material: Case of the Moroccan manuscripts. Collection Building, 29 (4), 137-141.

Madden, K.,& Seifi, L. (2011). Digital surrogate preservations of manuscripts and Iranian heritage: Enhancing research. New Library World, 112 (9-10), 452- 465.