آوانویسی نام‌های فارسی در کتابخانه ملی ایران: سازگاری با استانداردهای ملی و جهانی

عزیزیان, نرگس; خسروی, فریبرز; فامیل روحانی, سیدعلی اکبر; عاصی, مصطفی

doi:10.30484/nastinfo.2021.2753.2017

آوانویسی نام‌های فارسی در کتابخانه ملی ایران: سازگاری با استانداردهای ملی و جهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

² دانشیار، معاونت کتابخانه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

³ استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

⁴ استاد، رئیس پژوهشکده زبان‌شناسی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30484/nastinfo.2021.2753.2017

چکیده

هدف: سنجش میزان انطباق نام‌های آوانویسی نام‌های فارسی در پایگاه مستندات کتابخانه ملی با استانداردهای ملی و بین‌المللی
روش‌شناسی: داده‌ها از پایگاه مستندات کتابخانه ملی ایران با استفاده از سیاهه وارسی گردآوری و مولفه‌هایآن‌ها با استانداردها مطابقت داده شد.
یافته‌ها: در پایگاه‌های نام اشخاص، تنالگان‌ها و نام‌های جغرافیایی حروف "ص" و "ظ" بیشترین و حرف "ع" کمترین انطباق را با استانداردها دارند. انطباق با استانداردها در پایگاه‌های تنالگان و جغرافیا و در مورد مصوت‌های کوتاه نسبت به مصوت‌های بلند ببیشتر بود.
نتیجه‌گیری: نبود شیوهنامه، اتکا به تجربۀ شخصی مستندسازان، اعتماد ایشان به آوانویسی مترجمان، نویسندگان، ناشران سبب بی‌انطباقی پایگاه‌ها با استانداردها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مستندسازی

عنوان مقاله [English]

Transliteration of Persian Names at the National Library of Iran: Comparison with National and International Standards

نویسندگان [English]

N. Azizian ¹
F. Khosravi ²
S.A. Famil-Rohani ³
S.M. Assi ⁴

¹ PhD Candidate, Knowledge and Information Science, Hamadan Branch , Islamic Azad University, Hamadan, Iran.

² Associate professor, Library Deputy, National Library and Archives of Iran

³ Islamic Azad University, Hamedan branch

⁴ Professor and Dean, Faculty of Linguistics Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

Purpose: This paper reports a research that has examined the extent that transliteration of Persian proper names at the National Library of Iran (NLI) complies with the national and international standards.
Method: Data was collected from NLI Authority database and compared with existing standards.
Findings: On the average, the letters "ص" and "ظ" show highest level of compliance with the standards, whereas the letter "ع" shows the least. The corporate body and geographic authority files were found to be more in compliance than the Personal names one. Also, short vowels were more in line with the standards than the long vowels.
Conclusion: Unavailability of a manual that helps transliteration is a shortcoming. As a result, catalogers have generally relied on their variant personal experience and/or trusted forms proposed by unauthorized sources such translators, authors, or publishers.

کلیدواژه‌ها [English]

Transliteration
Persian Names
Consonant
Vowel
Authority Database
National and International Standards

مراجع

جهانشاهی، عبدالعلی (۱۳۸۵). بررسی مشکلات دگرنویسی اسامی نویسندگان معاصر ایرانی. اطلاع‌‌شناسی، شماره ۱۱و۱۲.ص۲۱۴-۱۹۵.

ریاحی‌نیا، نصرت؛ نیکنیا، معصومه (۱۳۹۴). موانع به اشتراکگذاری مستندات اسامی اشخاص در فهرست مستند مجازی بین المللی (ویاف). مطالعات ملی کتابدار ی و سازماندهی اطلاعات، دوره۲۷ (۳).ص ۷۳-۵۷.

صدیق‌بهزادی، ماندانا (۱۳۷۵). زبان فارسی در تبادل اطلاعات کتابشناختی. نامه فرهنگستان، شماره۸، ص ۸۰-۷۲.

فلاحتی قدیمی فومنی، محمدرضا (۱۳۹۲). واژه‌نامه برگردان نام و نام خانوادگی نویسندگان خارجی (نوشته‌شده با حروف انگلیسی) به فارسی با استفاده از تحلیل رخدادمحور. شیراز: تخت جمشید.

گلتاجی، مرضیه؛ عباسپور، جواد (۱۳۹۶). بررسی عوامل واگرایی در نگارش وابستگی سازمانها و مراکز پژوهشی و تاثیر آن برجامعیت نتایج بازیابی‌شده در پایگاه تامسون رویترز. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، دوره ۲۰، (۱).ص ۱۱۲-۸۸.

میرزابیگی، مهدیه؛ کاوه، مهسا؛ ستوده، هاجر و مولودی، امیرسعید. شناسایی چالش‌های برگردان نام‌های فارسی به انگلیسی در پایگاه وب آوساینس. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. بازیابی ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ از http:// Jipm.irandoc.ac.ir

Al Nabhani, Yousuf bin Harith bin Nasir. (2007). The Role and Standardisation of Geographical Names on Maps: Oman as a Case Study. A Thesis Submitted in Fulfilment of the Requirements for the Degree of Master of Science (M.Sc.). Department of Geographical and Earth Sciences Faculty of Physical Sciences.

Falahati Qadimi Fumani, Mohammad Reza, Goltaji, Marzieh (2013). Inconsistent transliteration of Iranian university names:a hazard to Iran’s ranking in ISI Web of Science. Scientometrics , 95 (pp. 371–384)

Frontard, R. (1961). Transliteration codes and their international standardization. Unesco Bulletin for Libraries, 15 (2) (pp.78-82).

Kharusi, Nafla S., Salman, Amel (2011)." The English Transliteration of Place Names in Oman".Journal of Academic and Applied Studies. Vol. 1 (3) September (pp.1-27).

Sadigh-Behzadi, M. (1980). A Proposal for an English/Persian Transliteration Scheme as a Bibliographic Control Tool.‏University of Illinois.

Sharify, N. (1959). Cataloguing of Persian Works. Including Rules for Transliteration, Entry, and Description.Chicago‪‏‫: ‎American library Association.

Šimičević, Greta, Boljanović, Ana Marija. (2017). Transcription and Transliteration in a Computer Data Processing. Retrieved from http://darhiv.ffzg.unizg.hr/id/eprint/2285.

Speirs Plettner, Martha. (2003).Arabic name authority in the online environment: options and implications. International Cataloguing and Bibliographic Control, vol. 32, n. 2. Retrieved from http://eprints.rclis.org/6822/