شناسائی نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت مراجعه‌کنندگان کتابخانه‌های سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع‌رسانی شهید چمران اهواز و کارشناس مستندسازی موضوع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

2 کارشناس خدمات اجتماعی اداره بهزیستی مشهد

چکیده

هدف: نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت جامعه کتابخانه­های سازمان کتابخانه­ها، موزه­ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (41 کتابخانه) را از نظر مراجعه کنندگان، کتابداران، و مسئولان کتابخانه­­ها بررسی شناسائی شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: داده­ها با استفاده از سه پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. حجم نمونه مربوط به مراجعه کنندگان، با استفاده از جدول مورگان تعیین شد و در مورد کتابداران و مسئولان کتابخانه­ها همه جامعه مورد بررسی قرار گرفت.
یافته­ها: بیشتر مراجعه­­کنندگان، زن (حدود 60 درصد)  و دارای تحصیلات دانشگاهی (حدود 40 درصد)  و آموزشگاهی (حدود 60 درصد) هستند. مراجعه­کنندگان بیشترین نیاز خود را به کتاب؛ و در بین انواع کتاب­ها، به کتاب­های درسی و کمک­درسی اعلام کرده­اند. در بین موضوع­ها، به­ترتیب داستان و رمان، رایانه و اینترنت، دینی و مذهبی عمومی، شعر و نثر، ریاضیات، فیزیک، و شیمی در اولویت قرار دارند. همچنین، به­ترتیب، از کیفیت کتاب­ها و سپس، کمیّت یعنی تعداد نسخه­ها، و در انتها جامع بودن موضوعی کتاب­ها رضایت دارند. بیشتر مسئولان کتابخانه­ها مرد و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. نسبت کتابداران زن و مرد تقریباً مساوی است و تقریباً نیمی از آنها دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. مسئولان و کتابداران، در بین انواع کتاب­ها، بیشترین نیاز را به کتاب­های کمک درسی و درسی؛ و در بین موضوع­ها بیشترین نیاز را به داستان و رمان، رایانه و اینترنت، فیزیک و ریاضیات ذکر کرده­اند.
نتیجه­گیری: دانش­آموزان و دانشجویان مراجعان اصلی کتابخانه­ها هستند و باید نیازهای اطلاعاتی آنها در اولویت قرار گیرد. مقایسه نظر مراجعه­کنندگان با کتابداران و مسئولان کتابخانه­ها نشان می­دهد که بین نظر آنها تفاوت اندکی وجود دارد. هر کتابخانه از جامعه و ویژگی خاصی برخوردار است و نیازمند تدوین خط­مشی ویژه­ای است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Information Needs and the Level of Satisfaction of the Clients Using the Libraries Affiliated to “the Organization of Libraries, Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi”

نویسندگان [English]

  • M. Khademian 1
  • A. Khajeh Nameghi 2
1 Ph.D. Student in Library and Information Science; Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, I.R. Iran
2 Expert of Social Services; Department of Social Welfare, Mashhad, I.R. Iran
چکیده [English]

Purpose: This research aimed to study and identify the information needs and the level of satisfaction of the clients, librarians and library authorities who form the population of users of the libraries affiliated to “the Organization of Libraries, Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi” ( 41 libraries in total).
Design/Methodology/Approach: Data were collected through three researcher-made questionnaires. The sample size of the clients was determined by applying the Morgan Table. For the librarians and library authorities, the whole population was studied.
Findings: This study showed that most of the clients of these libraries were women who have high school or university education. They said their most important need was books, especially course books and supplementary reading books. The most preferred topics were respectively: stories and novels, computer and internet, religion, poetry and prose, mathematics, physics, and chemistry. Clients were mainly satisfied with: the quality, quantity (number of copies available) and finally the broad topics of the books, respectively. Moreover this research showed that the authorities of most of these libraries included men with a B.A. degree in Library and Information Science (LIS). The proportion of male and female librarians is approximately similar, half of whom have a B.A. degree in LIS. From the viewpoint of the librarians and library authorities, most of the books requested by the clients were course books and supplementary reading books and also the topics of the books most preferred by the clients were stories and novels, computer and internet, physics and mathematics.
Conclusion: The main clients of these libraries are high school students and university students whose information needs should be made the top priority. A comparison between the clients’ viewpoints with those of the librarians and library authorities shows little difference. This study also showed that each of these libraries had a special feature and population and each needs its own individual policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organization of Libraries
  • Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi؛ information needs؛ client satisfaction؛ public libraries
CAPTCHA Image