آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، ایران

چکیده

هدف: تعیین این نکته که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تا چه حد توانسته است بستر مناسب برای تحقق اهداف سازمان یادگیرنده را فراهم نماید.
روش‌شناسی: پیمایش با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته براساس مدل ویک و لئون در 5 مؤلفه انجام شد. جامعه آماری تمامی کارکنانی بودند که حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی و 10 سال سابقه کار داشتند.
یافته‌ها: آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده از حیث رهبری مبتنی بر چشم‌انداز در حد بالایی بود. اما، داشتن انتظارات غیرواقعی و غیرمنطقی مدیران در خصوص نتایج کار افراد با میانگین 62/3 و وجود برنامه‌های مدون و روشن برای تحقق اهداف و مأموریت سازمان با میانگین 32/3 در مقیاس 5 ارزیابی شد. تمایل کارکنان به افزایش و روزآمد کردن دانش خود با میانگین 63/3 در بالاترین و جریان اطلاعات بدون کاغذبازی و قواعد بوروکراتیک در پایین‌ترین سطح ارزیابی قرار داشت. این سازمان از نظر نوآوری و ابتکار در حد پایین و از نظر امور اجرایی در حد متوسط ارزیابی شد.
نتیجه‌گیری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده از آمادگی متوسطی برخوردار است. دو گزینه نوآوری و ابتکار و اجرا در سازمان بیش از سایر مؤلفه‌ها نیازمند بهبود و توجه است؛ گرچه سایر مؤلفه‌ها نیز به‌طور صد درصد تحقق نیافته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

National Library and Archives of Iran Readiness to Transform to a Learning Organization

نویسندگان [English]

  • N. Neshat 1
  • Z. Mirhosseini 2
  • Z. Zahedi rad 3
1
2
3
چکیده [English]

Purpose: To explore the extent to which National Library and Archives of Iran (NLAI) is ready to become a learning organization.
Methodology: The survey method is employed using a self-designed questionnaire based on Wick and Leon five elements. The population consists of all staff holding a BS degree and having at least 10 years work experience.
Results: NLAI readiness to become a learning organization evaluated significantly high regarding vision based leadership. Irrational expectations for work's outcome got mean rank of 3.62 and existence of a written and clear plan for attaining organization's goals and mission got 3.32. Staff tendency toward improving and updating their knowledge was the highest with 3.63 mean rank and information flow without paperwork and bureaucratic restrictions was the lowest. Innovation and creativity has been evaluated to be low  and organization administration in an average level.
Conclusion: NLAI is in a middle range of readiness to become a learning organization. There needs to be more consideration toward innovation, creativity and administration in NLAI. However, other components have not been also fully accomplished. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management
  • Innovation and creativity
  • Information reception and dissemination
  • Leadership
  • Vision
  • Administration
  • Planning
  • National Library and Archives of Iran
  • Learning organization
آذرگون، مریم؛ فهیم‌نیا، فاطمه (1391). انطباق سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با ابعاد سازمان یادگیرنده از دیدگاه کتابداران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 23 (3)، 67-83.
اخوان، پیمان ؛ جعفری، مصطفی (1385). سازمان‌های یادگیرنده: ضرورت عصر دانایی. ماهنامه تدبیر،  17 (169)، 16-26.
اسلامبولچی، علیرضا (1386). اندازه گیری و تحلیل یادگیری سازمانی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و ارائه راهکارهای ارتقای آن در دانشگاه امام صادق (ع). پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران.
باغی، زهرا (1382). بررسی عوامل تسهیل‌کننده و بازدارنده فرهنگ سازمانی جهت بسترسازی سازمان یادگیرنده در شرکت‌های بزرگ نساجی استان تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
بوربور، عطیه (1385).مقایسه دبیرستان‌های دولتی و غیرانتفاعی منطقه 3 شهر تهران به لحاظ برخورداری از ویژگیهای سازمان‌های یادگیرنده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
چشم‌اندازها، اهداف راهبردی و برنامه‌های کلان 4 ساله سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج. ا.ایران، 1389-1393. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
خسروی،‌ فریبرز (1390). سازمان یادگیرنده، کارکنان پژوهنده. کتاب ماه کلیات، 166 (مهر)، 8-9.
دفت، ریچارد آل (1385). تئوری و طراحی سازمان. (علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، مترجمان) تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌ها‌ی فرهنگی.
زاکانی، خواجه نظام‌الدین عبیدالله (1383). رساله دلگشا. تهران: اساطیر.
سبحانی‌نژاد، مهدی؛ شهائی، بهنام؛ و یوزباشی، علیرضا (1385). سازمان یادگیرنده: مبانی نظری، الگوهای تحقق و سنجش. تهران: انتشارات یسطرون.
ستاری، صدرالدین؛ نامور، یوسف؛ و رضایی زارچی، رضا‌ (1390). بررسی میزان کاربست ویژگی­های سازمان یادگیرنده در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل براساس مدل ویک و لئون. روانشناسی تربیتی، 2، 65-75.
شهایی، بهنام (1386). کسب مزیت رقابتی با خلق سازمان یادگیرنده، ماهنامه تدبیر، 18 (184)، 26-30.
فهیم­نیا، فاطمه؛ موسی‌خانی، محمد؛ و آذرگون ، مریم (1390). بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده با فرسودگی شغلی: مطالعه موردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی، 45 (56)، 13-34.
لشکری، زیبا؛ شعبانی، احمد؛ و سیادت، علی (1391). بررسی میزان کاربست مؤلفه‌های سازمان یادگیرنده در کتابخانه‌های دانشگاه شهرهای اصفهان و کرمان. پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 2 (2)، 52-33.
مارکووات، مایکل. جی. (1385). ایجاد سازمان یادگیرنده: توسعه عناصر پنجگانه یادگیری سازمانی. (محمدرضا زالی، مترجم). تهران: دانشگاه تهران، مرکز کارآفرینی.
مک لگان، پاتریشیا و نل، کریستو (1380). عصر مشارکت. (مصطفی اسلامیه، مترجم). تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
نشاط، نرگس؛ جمالی‌مهمویی، حمیدرضا ( 1389). بررسی تأثیر جو سازمانی بر خلاقیت و نوآوری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی (مقایسه نظر مدیران و کارکنان). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
Argeris, C., & Schon D. A. (1997). Organizational learning: a theory of action perspective reading. Mass: Addison Wesley.
Michael, T.S.C. and Higgins, S. (2002). NTU (Nanyang Technological University) Library as a Learning organization. Libri, 52 (3): 169-182.
Saeed Abdullah, K. A., & Ahmad Kassim N. (2008). Perceptions of organizational of learning practices among Yemeni university librarians. Malaysian Journal of Library & Information Science, 1 (13), 77-90. Retrieved  Sep. 9, 2015, from http://ejum.fsktm.um.edu.my
Wick , W., & Leon, L. (1995). From ideas to action: Creating a learning organization. Human Resource Management, 34 (2), 299-311.
Yang B., Watkins K. E., & Marsick V. J. (2004). The construct of the learning organization: Dimensions measurement and validation. Human Resource Development Quarterly, 15 (1), 31-50. Retrieved Sep. 9, 2015, from www.emeraldinsight.com
CAPTCHA Image