رابطه باورهای خودکارآمدی و مهارت‌های کاربران برای جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه خوارزمی

2 استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف: تعیین رابطه بین باورهای خودکارآمدی کاربران و مهارت‌های آنها برای جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و از روش همبستگی استفاده کرده است. تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های علوم انسانی دانشگاه بوعلی‌سینا ورودی سال 1392 جامعه پژوهش را تشکیل داده‌اند. حجم نمونه 104 نفر بوده است که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی تعداد 49 پسر و 55 دختر به‌صورت تصادفی انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی (GSE-10) برای سنجش میزان خودکارآمدی کاربران، و پرسشنامه پژوهشگرساخته برای سنجش مهارت‌های جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی است. به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون t استودنت برای گروه‌های مستقل استفاده شده است.
یافته‌ها: مهارت‌های جستجوی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا در حد متوسط است؛ و باورهای خودکارآمدی آنها بالاتر از حد متوسط ارزیابی شده است. یافته‌ها همبستگی مثبت و معناداری بین مهارت‌های جستجوی کاربران و باورهای خودکارآمدی آنها نشان داد.
نتیجه‌گیری: تأثیر عوامل روا‌‌ن‌شناختی از جمله باورهای خودکارآمدی بر نحوۀ تعامل با فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی اثبات می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Self-efficacy Beliefs and User's Skills for Searching in Persian and English Databases

نویسندگان [English]

  • Zh. Salimifar 1
  • N. Riahinia 2
1 PhD Student, Knowledge and Information Science, Kharazmi University
2 Professor, Knowledge and Information Science, Kharazmi University
چکیده [English]

Purpose: Finding the relationship between user's self-efficacy beliefs and skills for searching in databases.
Methodology/Approach: This is a survey using correlation. The population consists of all post-graduate students in Humanities entered Bu-Ali Sina University in 2013. Using stratified random sampling, 49 male and 55 female were selected. To gather data General Self-efficacy Scale (GSE-10) is used along with a self-designed questionnaire for measuring search skills. Data analyzed using Pearson correlation and Student's t-test.
Results: There is a direct and significant correlation between user's search skills and their self-efficacy beliefs. Search skills of post-graduate students of humanities in Bu-Ali Sina University are evaluated to be average and their self-efficacy beliefs above the average.
Conclusion: The results support the impact of psychological factors such as self-efficacy beliefs on users' interaction with information and communication technology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-efficacy beliefs
  • Search skills
  • Databases
جوکار، عبدالرسول؛ رستمی‌فروشانی، مرضیه (1382). بررسی رفتارهای اطلاع یابی معلمان پژوهنده در نواحی آموزش و پرورش شهر شیراز. فصلنامه مطالعات تربیتی و روانشناسی، 4 (2)، 145- 159.
دلاور، علی (1388). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
رجبی، غلامرضا (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی GSE-10)) در دانشجویان روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه آزاد مرودشت. اندیشه‌های نوین تربیتی، 2 (1-2)، 111-122.
رحیمی، فروغ (1384). مطالعه مهارت‌های جستجوی پیوسته دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه شیراز، شیراز.
زارع‌زاده، کمال؛ کدیور، پروین (1386). مقایسه خودکارآمدی و خلاقیت در دانش‌آموزان کاربر اینترنت و دانش‌آموزان غیرکاربر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 23 (1)، 111-133.
سلیمانی، عفت؛ هویدا، رضا (1392). بررسی مفهوم خودکارآمدی در نظریه شناخت اجتماعی باندورا. کتاب ماه علوم اجتماعی، 17 (63)، 91-97.
شهنی ییلاق، منیجه؛ بوستانی، فاطمه؛ عالی‌پور، سیروس؛ و حاجی یخچالی، علیرضا (1391). خودکارآمدی و هدف‌های پیشرفت. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 9 (16)، 81-110.
عبدالهی، بیژن (1385). نقش خودکارآمدی در توانمندسازی کارکنان. تدبیر، 17 (168)، 35-40.
عمیدی مظاهری، مریم؛ حسینی، میناسادات (1392). جایگاه مهارت و خودکارآمدی عمومی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. ارمغان دانش، 18 (2)، 115-125.
غیبی، معصومه؛ عارفی، محبوبه؛ دانش، عصمت (1391). رابطه سبک‌های یادگیری و خودکارآمدی دانشجویان گروه‌های تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 6 (1)، 53-69.
فیشر، کرن؛ اردلز، ساندا؛ مک کچنی، لین (ای. اف.) (1387). نظریه‌های رفتار اطلاعاتی. ترجمه فیروزه زارع فراشبندی و دیگران. تهران: کتابدار.
محمدی، مهدی؛ دارابی، طاهره؛ و کوچکی، لاله (1392). بررسی ساختاری باورهای معرفت‌شناختی و مهارت مدلسازی دانشجویان مهندسی دانشگاه شیراز. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 15 (58)، 15-34.
مسعودنیا، ابراهیم (1387). خودکارآمدی عمومی و فوبی اجتماعی : ارزیابی مدل شناختی اجتماعی بندورا. فصلنامه مطالعات روانشناسی، 4 (3)، 115- 127.
میوا، مکیکو (1387). شناخت اجتماعی بندورا. در فیشر، کرن؛ اردلز، ساندا؛ مک‌کچنی، لین (ای. اف.). نظریه‌های رفتار اطلاعاتی. ترجمه غلام حیدری. تهران: کتابدار. 73-76.
Bandura, A. (1998). Health promotion from the perspective of social cognitive theory. Psychology and Health, 13 (4), 623-649.
Bandura, A. (2000). Exercise of human agency through collective efficacy. Current Directions in Psychological Science, 9 (3), 75-78.
Fisher, K. E., Erdelez, S., & Mc Kechnie, L. (2005). Theories of information behavior. Medford, NJ: Information Today. Retrieved 15 Feb., 2014, from http://books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=ll6qzqhIj8wC&oi=fnd&pg=PR13&dq=Theories+of+information+behavior+fisher&ots=1fpLnT-90l&sig=i-7MIaIiPOtzx1q-Y-LOoune5z8#v=onepage&q=Theories%20of%20information%20behavior%20fisher&f=false
Ford, N., Miller, D., & Moss, N. (2001). The role of individual differences in Internet searching: An empirical study. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 52 (12), 1049-1066. Retrieved 15 Feb., 2014, from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/asi.1165/full
Kurbanoglu, S.S. (2003). Self-efficacy: a concept closely linked to information literacy and lifelong learning. Journal of Documentation, 59 (6), 635-646.
Miva, M. (2000). Use of human intermediation in information problem solving: a user’s perspective. Syracuse, N.Y.: ERIC clearinghouse on information and technology.
Miva, M. (2005). Bandura´s social cognition, In K. E. Fisher, S. Erdelez & L. (E.F.) McKechnie, Theories of information behavior.Medford, NJ: Information Today. Retrieved 15 Feb., 2014, from http://books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=ll6qzqhIj8wC&oi=fnd&pg=PR13&dq=Theories+of+information+behavior+fisher&ots=1fpLnT-90l&sig=i-7MIaIiPOtzx1q-Y-LOoune5z8#v=onepage&q=Theories%20of%20information%20behavior%20fisher&f=false
Nahl, D. (1993). CD-ROM point-of-use instructions for novice searchers: a comparison of user-centered affectively elaborated and system-centered unelaborated text. Unpublished doctoral dissertation, University of Hawaii, Honolulu, Hawaii, USA. Retrieved 15 Feb., 2014, from http://www2.hawaii.edu/~nahl/articles/phd/phd1to3.html
Nahl, D. (1996). Affective monitoring of Internet learners: perceived self-efficacy and success. Proceedings of the 59th ASIS Annual Meeting, 33, 100-109. Retrieved 15 Feb., 2014, from http://www.webcitation.org/6BGc5Qs2I
Nahl, D. (2005). Affective and cognitive information behavior: Interaction effects in internet use. Proceedings of the 68th ASIST Annual Meeting, 42 (1). Information Today, Medford, NJ. Retrieved 15 Feb., 2014, from http://eprints.rclis.org/bitstream/10760/6856/1/Nahl_Affective.pdf
Ren, Wen-Hua (2000). Library instruction and college student self-efficacy in electronic information searching. The Journal of Academic Librarianship, 26 (5), 323–328.

Savolainen, R. (2002). Network competence and information seeking on the Internet: from definitions towards a social cognitive model. Journal of Documentation. 58 (2), 211-226.

Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized Self-Efficacy scale. In J. Weinman, S. Wright, & M. Johnston (Eds.), Measures in healthpsychology: a user's portfolio. Causaland control beliefs Windsor. UK: NFER-NELSON.
Tella, A., Tella, A., Ayeni, C. O., & Omoba, R. O. (2007). Self-efficacy and use of electronic information as predictors of academic performance. Electronic Journal of Academic and Special Librarianship, 8 (2). Retrieved 15 Feb., 2014, from http://southernlibrarianship.icaap.org/content/v08n02/tella_a01.html
Waldman, M. (2003). Freshmen's use of library electronic resources and self-efficacy. Information Research, 8 (2). Retrieved 15 Feb., 2014, from http://informationr.net/ir/8-2/paper150.html
Wei, L., & Zhang, M. (2008). The impact of Internet knowledge on college students' intention to continue to use the Internet. Information Research, 13 (3). Retrieved 15 Feb., 2014, from http://InformationR.net/ir/13-3/paper348.html
Wilson, T. D. (2013). Theory in Information Behaviour Research. Retrieved Aug. 5, 2015, from http://www.informationr.net/ir/reviews/revs482.html
CAPTCHA Image