ریشه‌یابی مطالعات رفتار اطلاع‌یابی با استفاده از رویکرد کتاب‌سنجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران

2 استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

هدف: شناسایی ریشه‌های فکری و علمی حوزه مطالعات رفتار اطلاع‌یابی.
روش‌شناسی: با روش تحلیل استنادی و هم‌استنادی ریشه‌های رفتار اطلاع‌یابی بررسی شد.
یافته‌ها: آغاز برون‌داد علمی حوزه رفتار اطلاع‌یابی به اوایل دهه 1970 بازمی‌گردد. ساختار فکری حوزه رفتار اطلاع‌یابی مبتنی بر دو دسته منابع است: منابع محوری که چارچوب نظری این حوزه بر آن استوار بوده است و منابع پیرامون که یا به‌لحاظ روش‌شناختی مورد توجه قرار گرفته‌اند و یا با استفاده از منابع محوری به معرفی راهکارهای استفاده از منابع اطلاعاتی پرداخته‌اند؛ به همین دلیل، در جایگاه دوم اهمیت قرار دارند.
نتیجه‌گیری: حوزه رفتار اطلاع‌یابی در گسترش و توسعه خود وام‌دار دو حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی و علوم رایانه و نظام‌های اطلاعاتی است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rotting of Information Seeking Behavior Using Bibliometrics Method

نویسندگان [English]

  • R. Jafarzadeh 1
  • Gh. Fadaie 2
1 PhD Candidate, Knowledge and Information Science, Tehran University
2 Full Professor, Knowledge and Information Science, Tehran University
چکیده [English]

Purpose: To identify scientific and intellectual origins of information seeking behavior (ISB) field.
Methodology: Citation and co-citation analysis- common methods in Bibliometrics- were used.
Results: Early 1970s is the beginning of ISB research output. Intellectual structure of ISB has been shaped by two groups of resources: Main resources have formed theoretical framework of ISB and secondary resources have been considered for their methodology and also have proposed approaches in using information resources using main resources. So the secondary resources stand in second place of importance when regarding scientific and intellectual formation of the field.
Conclusion: The expansion and development of ISB is owed to library and information science and computer and information systems. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • information seeking behavior
  • Bibliometrics
  • Citation analysis
  • Co-citation analysis

مراجع

دانایی‌مقدم، دلنشین (1393). تبیین روابط مفهومی سه نظریه رفتار اطلاعاتی. تعامل انسان و اطلاعات، 1 (2)، 150-159.
داورپناه، محمدرضا (1386). ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌یابی. تهران: دبیزش، چاپار.
سهیلی، فرامرز؛ خاصه، علی‌اکبر (1394). بررسی خاستگاه های تاریخی حوزه رفتار اطلاعاتی با استفاده از رویکرد نوین طیف‌سنجی سال انتشار ماخذ. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 31 (1)، 3-26.
عصاره و همکاران (1388). از کتاب‌سنجی تا وب‌سنجی (تحلیلی بر مبانی دیدگاه ها و قواعد و شاخص ها). تهران: کتابدار.
فیشر، کرن ای؛ اردلز، ساندا؛ ومک کچنی، لین (1387). نظریه‌های رفتار اطلاعاتی. فیروزه زارع فراشبندی؛ محسن حاجی زین‌العابدینی؛ غلام حیدری؛ لیلا مکتبی فرد(مترجمان)، زاهد بیگدلی(ویراستار). تهران: کتابدار
Bilal, D. (2004). Research on children’s information seeking on the Web. In Chelton, M.K. and Cool, C. (Eds.), Youth Information Seeking Behavior: Theories, models, and issues. Lanham: The Scarecrow Press.
Buckland, M. K. (1991). Information as thing. JASIS, 42 (5), 351-360.
Case, D. O. (Ed.) (2012). Looking for information: a survey of research on information seeking, needs and behavior. UK: Emerald Group Publishing.
Chatman, E. A. (1996). The impoverished life-world of outsiders. Jasis, 47 (3), 193-206.
Chatman, E.A. (2001). Framing social life in theory and research. The New Review of Information Behavior Research, 1 (December), 3-17.
Dervin, B. (1983). An overview of sense-making: concepts, methods, and results to date. International Communication Association Annual Meeting. Dallas, Texas, USA, 25-29 may. Retrieved in 24, April 2016, from http://faculty.washington.edu/wpratt/MEBI598/Methods/An%20Overview%20of%20 Sense-Making%20Research%201983a.htm
Dervin, B., & Nilan, M. (1986). Information needs and uses. Annual Review of Information Science and Technology, 21(1), 3-33.
Ellis, D. (1989). A behavioural approach to information retrieval system design. Journal of Documentation, 45 (3), 171-212.
Ellis, D. (1993). Modeling the information-seeking patterns of academic researchers: A grounded theory approach. The Library Quarterly, 63 (4), 469-486.
Glaser, B., & Strauss, A. (1967). The discovery grounded theory: Strategies for qualitative inquiry. Aldin, Chicago.
González-Teruel, A., González-Alcaide, G., Barrios, M., & Abad-García, M. F. (2015). Mapping recent information behavior research: an analysis of co-authorship and co-citation networks. Scientometrics, 103 (2), 687-705.
Ingwersen, P., & Jarvelin, K. (2005). The Turn: Integration of Information Seeking and Retrieval in Context. Dordrecht: Springer.
Kulthau, C.C. (1991). Inside the search process: information seeking from the users’ perspective. Journal of the American Society for InformationScience. 52 (5), 361-371.
Leong, S. M. (1989). A citation analysis of the Journal of Consumer Research. Journal of Consumer Research, 15 (4) 492-497.
Lindsey, D. (1989). Using citation counts as a measure of quality in science measuring what's measurable rather than what's valid. Scientometrics, 15 (3-4), 189-203.
Osareh, F. (1996). Bibliometrics, citation analysis and co-citation analysis: a review of literature I. Libri, 46 (3), 149-158.
Persson, O., Danell, R., & Schneider, J. W. (2009). How to use Bibexcel for various types of bibliometric analysis. Celebrating scholarly communication studies: a Festschrift for Olle Persson at his 60th Birthday. Copenhagen: International Society for Science and Infometrics.
Savolainen, R. (1995). Everyday life information seeking: Approaching information seeking in the context of “way of life”. Library & information science research, 17 (3), 259-294.
Stefano, G., Peteraf, M., Veronay, G. (2010). Dynamic capabilities deconstructed: a bibliographic investigation into the origins, development, and future directions of the research domain. Industrial Corporate Change, 19 (1), 187-204.
Taylor, R. S. (1968). Question-negotiation and information seeking in libraries. College & Research libraries, 29 (3), 178-194.
Williamson, K. (1998). Discovered by chance: the role of incidental information acquisition in an ecological model of information use. Library & Information Science Research, 20 (1), 23-40.
Wilson, T. D. (1981). On user studies and information needs. Journal of Documentation, 37 (1): 3-15.
Wilson, T. D. (1997). Information behavior: an interdisciplinary perspective. Information Processing & Management, 33 (4), 551-572.
Wilson, T. D. (1999). Models in information behavior research. Journal of Documentation, 55 (3), 249-270.
Wilson, T.D. (1999). Models in information behavior research. Journal of Documentation, 55 (3), 249-270.
Wilson, T. D. (2000). Human information behavior. Informing Science, 3 (2), 49-56.
ارسال نظر درباره این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 مهر 1394
  • تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1394
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار