ارزیابی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دیجیتال ایران بر اساس شاخص‌های وب سبز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشــجوی دکتــرای، گروه علــم اطلاعــات و دانش شناســی، واحــد بابــل، دانشــگاه آزاد اسـلامی، بابــل، ایــران

2 اسـتادیار، گـروه علـم اطلاعـات و دانش شناســی، واحــد بابــل، دانشــگاه آزاد اســلامی، بابــل، ایــران

چکیده

هدف:شناسایی نقاط قوت و ضعف وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دیجیتال ایران بر اساس شاخص­های وب سبز.
روش:‌‌‌‌ 59 وب‌سایت کتابخانه دیجیتالی با بهره‌گیری از سیاهه وارسی محقق ساخته به روش وب‌سنجی ارزیابی شده است.‌‌ روایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و پایایی آن‌‌ با آزمون آلفای کرونباخ (861/ 0‌‌)‌‌ تأیید شد. ارزیابی با استفاده از 5 ابزار آنلاین، و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون­های دوجمله­ای و کای‌اسکور‌‌)‌‌ انجام شد.‌‌
یافته‌ها: در مراحل‌‌ ایجاد‌‌ (005/0=P‌‌)‌‌ وکاربری‌‌ (030/0=P‌‌)‌‌ بین وب‌سایت‌ها تفاوت معنی‌دار وجود داشت. در مرحله تجزیه‌وتحلیل به دلیل رعایت نشدن شاخص‌های برنامه‌ریزی در همۀ آنها آزمون ممکن نشد. بین وب‌سایت‌های مورد بررسی از نظر رعایت سه مرحله اصلی وب سبز تفاوت معنی‌دار‌‌ (001/0=P‌‌)‌‌ وجود دارد زیرا 1/44 % در سطح خوب و 39 % در‌‌ سطح متوسط قرار داشتند.
نتیجه‌گیری: وضعیت مراحل وب سبز در وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دیجیتالی ایران خوب است. اما وضعیت رعایت‌‌ شاخص‌های برنامه‌ریزی در مرحله تجزیه‌وتحلیل و رابط کاربر گرافیکی در مرحله کاربری دقت جدی مدیران و طراحان وب‌سایت‌ها را می‌طلبد.
کلیدواژه‌ها: کتابخانه‌های دیجیتالی، وب‌سایت، وب سبز.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Iranian Digital Library Websites Based on Green Web Components

نویسندگان [English]

  • K. Gooran orimi 1
  • M. Ghiasi 2
  • S. Tahmasebi Limooni 2
1 PhD Candidate, Department of Knowledge and Information Science, Babol Branch, Islamic Azad University, Babol, Iran, kobragooran@gmail.com
2 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Babol Branch, Islamic Azad University, Babol, Iran
چکیده [English]

Purpose: Determining strong and weak points of Iranian digital library websites based on the
components of the green web.
Methodology: ‌‌All 59 active digital library websites in Iran‌‌‌‌ were surveyed using a checklist consisting of three phases. Validity of the checklist was confirmed by web design and information science experts. Its reliability was confirmed based on Cronbach's alpha test‌‌ (0.861‌‌) . Website evaluation was performed using 5 online tools. Data analysis was performed using descriptive and inferential statistics‌‌ (binomial and chi-square tests‌‌) .
Findings: There was a statically significant difference among websites in regard to the Create‌‌ (P = 0.005‌‌)‌‌ and User‌‌ (P = 0.030‌‌)‌‌ phases. In the Analysis phase, planning checking the sub-index was not possible. Overall, we found significant difference‌‌ (p = 0.001‌‌)‌‌ among websites in the three main phases of green web, so that 44.1% were at good level and 39.1% were at moderate levels.
Conclusion: The state of green web indexes in Iranian digital library websites is good. However, the processes of Planning in the Analysis phase and Graphical user interface in the User phase require further attention by webmasters and designers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Digital Libraries
  • Green Website
  • Green Web

امان الهی نیک، حمید؛ علیپورحافظی، مهدی؛ مطلبی، داریوش(1393) . ارزیابی کتابخانه‌های دیجیتالی مؤسسه‌های پژوهشی ایران بر اساس پروتکل دیجی کوال. فصلنامهمطالعاتملی کتابداریو سازماندهی اطلاعات. 25(3).

امتی، الهه؛ علیپور، اکرم (1۳۹۵). عناصر مهم در طراحی رابط کاربری، قابلیت استفاده و مسائل فنی پایگاه‌ها در فاصله سال‌های ۹۳ تا ۹۵. اطلاع رسانی پزشکی نوین. ۱; ۲ (۲)، ۵۹ -۷۲. بازیابی5آذرماه1398، از‌‌ http://jmis.hums.ac.ir/article-1-86-fa.html

بیرانوند، علی؛ خاصه، علی‌اکبر(1395).‌‌ تحلیل محتوایی و ساختاری وب‌سایت کتابخانه دیجیتال دانشگاه پیام نور و مقایسه با کتابخانه‌های دانشگاه‌های جامع ایران. فصلنامه مدیریت اطلاعات و دانش شناسی. 3(4)، 51-68 .

رجبعلی بگلو، رضا؛ فتاحی، رحمت الله؛ پریرخ، مهری (1398). ارزش آفرینی مشترک میان ذینفعان(کاربران، کتابداران و طراحان) نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. 35(1)، 261-290.

پاپی، زینب؛ اباذری، زهرا (1393). ارزیابی و­ب­سایت کتابخانه­های ملی کشورهای آسیایی با استفاده ازWQET. مطالعاتملیکتابداریوسازماندهیاطلاعات، 25(3)، 7-23.

رادفر، رضا؛ ظهرابی، مسعود(1395). مدیریت فناوری اطلاعات سبز.تهران : علمی و فرهنگی.

رحیمی، علیرضا؛ سلیمانی، محمدرضا؛ هاشمیان، علیرضا (1396). ارزیابی خدمات کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از دیدگاه کاربران با استفاده از مدل Digiqual. مدیریت اطلاعات سلامت. 15(1)، 46-49.

حکیمی، هوشنگ؛ گیلوری، عباس (1396). ارزیابی کیفی وبگاه‌های سازمان‌های جهاد کشاورزی کشور براساس شاخص‌های فائو. مطالعاتملیکتابداریوسازماندهیاطلاعات. 28(1)، 163-176.

داستانی، میثم؛ عطاردی بیمرغی، علیرضا (1395). سنجش سرعت و عملکرد وب‌سایت‌های دانشگاه‌‌‌های علوم پزشکی ایران با جی تی متریکس. مجله علم سنجی کاسپین. (۱)،7-۱۳. بازیابی5آذرماه1398، از‌ http://cjs.mubabol.ac.ir/article-1-94-fa.html

طاهری، پروین؛ گلینی مقدم، گلنسا؛ جعفری، حسن (1397). کتابخانه دیجیتال در وب­آو­ساینس: تحلیل مقالههای علمی جهان با تأکید بر جایگاه ایران. نشریه علم­سنجی کاسپین. 1(5)، 28-38.

علی­پور حافظی، مهدی؛ رمضانی، هادی؛ مؤمنی، عصمت (1396). ترسیم نقشه دانش حوزه کتابخانه‌‌‌های دیجیتالی در ایران: تحلیل هم رخدادی واژگان. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. 33 (2)، 453-486.

میرزایی، فرزانه؛ ترکیان­تبار، منصور(1395). ارزیابی جنبه­های فنی کتابخانه دیجیتال انستیتو پاستور ایران با استفاده ازابزار دیجی­کوال ازدیدگاه کاربران. فصلنامه مطالعات دانش شناسی . 3(9)،101-120.

نعیمی، سید تقی.(1397).‌‌ تولید و مصرف حامل­های انرژی ایران وجهان در سال 2017: نگاهی به آینده. بازیابی‌‌ 28 شهریور1398 از وب‌سایت خبری/ تحلیلی معادن ایران وجهان.: http://madan24.com‌‌‌‌  

نوروزی، یعقوب؛ جعفری‌فر، نیره (1398). تحلیلی بر شاخص‌های توسعه کتابخانه‌های دیجیتالی ایران. کتابداریواطلاعرسانی، 11 (1)، 100-123.

 

Chou ,David C.(2013). Risk identification in Green IT practice, Computer Standards & Interfaces . (35) 231–237. Retrieved, Jun 23, 2020 from www.elsevier.com/locate/csi

Chou, David C & Chou, Amy Y.(2012). Awareness of Green IT and its value model. ComputerStandards&Interfaces. (34) 447–451. Retrieved, Jun 23, 2020 from https://www.journals.elsevier.com/computer-standards-and-interfaces

Garibay, C., Gutiérrez, H., & Figueroa, A. (2010). Evaluation of a digital library by means of quality function deployment (QFD) and the Kano model. The Journal of Academic Librarianship36(2), 125-132. Retrieved, Jun 23, 2020 from https://doi.org/10.1016/j.acalib.2010.01.002

Inal, Y. (2018). University students’ heuristic usability ınspection of the national library of Turkey website. Aslib Journal of Information Management.70(1), 66-77. Retrieved Jun 21, 2020 from‌‌ https://doi.org/10.1108/AJIM-09-2017-0216

Indrák, M., & Pokorná, L. (2020). Analysis of digital transformation of services in a research library. Global Knowledge, Memory and Communication. ahead-of-print. Retrieved, Jun 21, 2020 from‌‌ https://doi.org/10.1108/GKMC-09-2019-0118

Joo, S., & Lee, J. Y. (2011). Measuring the usability of academic digital libraries. The Electronic Library. 29(4): 523-537. Retrieved June 22, 2020 from‌‌‌‌ https://doi.org/10.1108/02640471111156777

Khan, A., & Qutab, S. (2016). Understanding research students’ behavioural intention in the adoption of digital libraries. Library Review. 65(4/5):295-319. Retrieved June 22, 2020 from‌‌‌‌ https://doi.org/10.1108/LR-06-2015-0070

Liu, W., & Su, J. (2018). Online digital library sampling based on query related graph. The Electronic Library. 36(6):1082-1098. Retrieved June 23, 2020 from‌‌‌‌ https://doi.org/10.1108/EL-08-2017-0163

Onaifo, D., & Rasmussen, D. (2013). Increasing libraries' content findability on the web with search engine optimization.X Library Hi Tech. 31(1):87-108. Retrieved June 23, 2020 from‌‌‌‌ https://doi.org/10.1108/07378831311303958

Pandikumar .s & Kabilan, S.P (2013) Principles and Holistic Design of Green Web Portal.‌‌‌‌ International Journal of Computer Applications.‌‌ 65(9).

Rahman, A. R. A., & Mohezar, S. (2020). Ensuring continued use of a digital library: a qualitative approach. The Electronic Library. ahead-of-print. Retrieved June 22, 2020 from‌‌‌‌ https://doi.org/10.1108/EL-12-2019-0294

Raza, Z., Mahmood, K., & Warraich, N. F. (2019). Application of linked data technologies in digital libraries: a review of literature. Library Hi Tech News. 36(3),9-12. Retrieved may 22, 2020 from https://doi.org/10.1108/LHTN-10-2018-0067

SEO 2018 , check list.(2018) . Retrieved‌‌ December 17, 2018 from‌‌ https://bit.ly/seo-2018-bookseobility https://www.seobility.net/en/seocheck/survey 2018-3

Zha, X., Zhang, J., Yan, Y., & Wang, W. (2015). Comparing flow experience in using digital libraries. Library Hi Tech., 33 (1), 41-53. Retrieved June 22, 2020 from‌‌ https://doi.org/10.1108/LHT-12-2014-0111

CAPTCHA Image