دیداری‌سازی علم در حوزة عملکرد اجتماعی کتابخانه‌های عمومی در پایگاه وب آو ساینس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

هدف: دیداری‌سازی روند توسعۀ علم، میزان رشد تولیدات علمی، تعداد استنادات مدارک و همچنین مدارک پراستناد، نویسندگان برتر، مجلات پرانتشار و دسته­‌بندی موضوعی مهم مربوط به مدارک حوزۀ عملکرد اجتماعی کتابخانه­‌های عمومی در بین کشورهای پر‌انتشار و درنهایت تهیۀ نقشه همکاری و برآورد تولیدات علمی این حوزه هدف این پژوهش بود.
روش: پژوهش حاضر با توجه به هدف تحقیق از نوع تحقیقات علم‌­سنجی و کاربردی و ازنظر گردآوری داده­‌ها از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بود. این پژوهش با استفاده از رویکرد کمی و شاخص‌های علم‌سنجی نظیر شاخص مرکزیت، تحلیل هم­‌رخدادی واژگان و شبکه‌های هم‌نویسندگی انجام ‌شده ‌است. داده‌های گردآوری‌شده از مقالات نمایه شده در این پایگاه، پس از بازیابی تعداد 278 رکورد مرتبط با پژوهش، بر اساس اهداف پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. لازم به ذکر است که برای ترسیم شبکه‌ها و نقشه‌های به‌کاررفته در پژوهش حاضر و همچنین تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای هیست سایت، گفی، نود اکسل و وی‌اُاِس ویوور استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌‏های پژوهش نشان داد که مدارک پراستناد بین سال‌های 2005 تا 2018 در مجلات حوزۀ علم اطلاعات و کتابداری منتشرشده‌اند. کل مقاله‌های این حوزه توسط 640 نویسنده نگارش شده است. بیشترین همکاری مشترک در بین 23 نویسنده با حداقل 2 همکاری مشترک بود. سایر نویسندگان فقط در یک اثر همکاری داشتند. نویسندگان دارای بیشترین مرکزیت درجه‌ای در شبکۀ نویسندگی حوزۀ عملکرد اجتماعی کتابخانه‌های عمومی به‌ترتیب کارولین کنوشیو، براندیت دی آلنزو و رکسان دوپوی؛ هر سه از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا هستند. بیش­ترین مرکزیت بینابینی را دانشگاه ملی استرالیا داراست. بر اساس شاخص مرکزیت درجه‌ای یا تعداد همکاری نیز ترتیب دانشگاه‌ها متفاوت است و به‌ترتیب مرکز پژوهش ایدز آرون دایموندز با 12 همکاری، دانشگاه ملی استرالیا با 11 همکاری و مرکز سرطان آلوین جی سایتمن با 11 همکاری در رتبه‌های اول تا سوم قرار می‌­گیرند. بیشترین ارتباط میان دو موضوع مربوط به موضوعات کتابخانه‌های عمومی و خدمات اطلاعاتی به قدرت ارتباط 5 است و پس‌ازآن به‌ترتیب بیشترین ارتباط بین موضوعات رسانه‌های اجتماعی و کتابخانه‌های عمومی با قدرت ارتباط 4، پذیرش اجتماعی با کتابخانه‌های عمومی با قدرت ارتباط 4 و کتابخانه‌های عمومی با وب 2 با قدرت ارتباط 4 است.
نتیجه‌گیری: بیشترین همکاری مشترک در تولید آثار در حوزۀ عملکرد اجتماعی کتابخانه‌های عمومی به‌ترتیب بین کشور انگلستان با آمریکا، چین با آمریکا، استرالیا با آمریکا و انگلستان با اسکاتلند بوده است. بیشترین همکاری مشترک در بین دانشگاه‌ غنا با دانشگاه علم و فنّاوری کوامه نکروماه و دانشگاه ایلینویز با دانشگاه درکسل بوده و مابقی دانشگاه‌ها همگی یک همکاری مشترک داشته‌اند. بیشترین درصد همکاری بین‌المللی متعلق به استرالیا است و کم­ترین درصد همکاری بین‌المللی نیز مربوط به ایالات‌متحده است. با مطالعه عمیق‌­تر موارد بیان‌شده می­توان محدودیت‌­ها و چالش­‌ها­ی مربوط به عملکرد اجتماعی کتابخانه­‌های عمومی را در کشورمان بهتر متوجه شد و در جهت برطرف‌­سازی یا ارتقای آن تلاش کرد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده پیشنهاد می­‌شود که پژوهشگران ایرانی نیز در این حوزه بیشتر وارد شده و با نویسندگان سایر کشورها مشارکت علمی داشته باشند، مراکز علمی و پژوهشی نویسندگان ایرانی را موردحمایت قرار داده و تشویق کنند تا با نویسندگان دیگر کشورها مخصوصاً کشورهای آسیایی همکاری کنند تا سهم بیشتری در مشارکت علمی بین کشورها به دست آورند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Visualization of Science in the Field of Social Performance of Public Libraries

نویسندگان [English]

  • Masomeh Torabi 1
  • Mozhdeh Salajegheh 2
1 MA student, Knowledge and Information Science Department, Literature and Humanities Science Faculty, Shahid Bahonar Universiy of Kerman, Kerman, Iran
2 Associate Professor, Knowledge and Information Science Department, Literature and Humanities Science Faculty, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

Purpose: This research aimed to visualize the growth of science development, scientific production, citation frequency of documents, highly cited documents, top authors, widely published journals, and significant subject categories related to documents in the field of social performance of public libraries among the countries with the most publications. Additionally, the research aim was to prepare a cooperation map and evaluate scientific productions in this field.
Methods: According to the purpose of the research, the current research was of the scientometric and applied research kind, and in terms of data collection, it was a descriptive-analytical research type. This research implemented a quantitative approach and scientific indicators such as the centrality index, vocabulary co-occurrence analysis, and co-authorship networks. The data collected from the articles indexed in this database، after retrieving 278 records related to the research, data was analyzed based on the objectives of the research. To draw the networks and maps used in the present study، as well as data analysis، the software of HistCite، Gephi، Node XL, and VOSwiever were used.
Findings: Findings show that scientific productions and the number of citations received in this field during the years under review had generally top and down. Highly cited articles were published in journals in the field of information science and librarianship between 2007 and 2016. All articles in this field were written by 640 authors. The highest collaboration was among 23 authors with at least two collaborations. The rest of the authors contributed to only one work whom their affiliation were the University of Pennsylvania. The Australian National University has the highest number of intermediate centers. The order of universities also varies according to the degree of centrality index or number of collaborations. The highest correlation between the two subjects is related to the subjects of public libraries and information services with a strength of 5. After that, the highest correlation is between the subjects of social media and public libraries with a correlation strength of 4. Social acceptance with public libraries with a correlation strength of 4 and public libraries with web 2 with a correlation strength of 4.
Conclusion: The most common collaborations in the production of works in the field of social performance of public libraries have been between the United Kingdom and the United States، China with the United States، Australia with the United States، and the United Kingdom with Scotland، respectively. The largest joint venture between the University of Ghana with Kuwait University of Science and Technology، and the University of Illinois with Drexel University، and the rest of the universities had a joint venture. The highest percentage of international collaboration belongs to Australia and the lowest percentage of international collaboration belongs to the United States. With a deeper study of the mentioned cases, one can better understand the limitations and challenges related to the social performance of public libraries in our country and try to fix or improve it. According to the obtained results, it is suggested that Iranian researchers enter more in this field and have scientific cooperation with the authors of other countries, scientific and research centers support and encourage Iranian writers to collaborate with writers from other countries. Particularly, Asian countries should cooperate to gain a greater share in scientific cooperation between countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Science Visualization
  • Sciencometrics
  • Social Performance
  • Public Libraries
  • Web of Science

مراجع

احمدی، حمید، عصاره، فریده، حیدری، غلامرضا و حسینی بهشتی، ملوک السادات (1396). ترسیم و تحلیل شبکه مفهومی ساختار دانش حوزه­ی علم­سنجی ایران. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 9(21)، 1-20. Doi: 10.22055/slis.2018.11650
اخوتی، مریم، صادقی، حلیمه، طالبیان، علی و بانشی، محمّدرضا (1392). تحلیل استنادی و ترسیم نقشه علمی مطالعات کتابداری و اطلاع‌رسانی در پایگاه استنادی وب آو ساینس از سال 1993 تا 2011. دانش شناسی، 6(21)، 9-22. https://sid.ir/paper/405917/fa
جوزی، زینب، عبدی، ساجده و شادی، سورناز (1400).  بررسی روند تحقیقات علمی جهان در حوزه خدمات اجتماعی کتابخانه­های عمومی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس با رویکرد علم‌سنجی. نشریه مطالعات دانش‌پژوهی، (1)1، 93-118. Doi: 10.22034/‌jkrs.‌2021‌.47101‌.1003.1l
 حری، عباس (1379). بررسی گرایش موضوعی آثار علمی و پژوهشی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران از آغاز تا پایان سال 1377. کتاب، 11(4)، 62-68. https://www.sid.ir/‌paper/‌468443‌/fa
درم­نثاری، مهدی (1388). نقش کتابخانه‌ها در اعتلای فرهنگی. تهران: انتشارات قطره.
درودی، فریبرز (1388). کاربرد فنون و روش‌های دیداری‌سازی اطلاعات و تأثیر سواد دیداری در فعالیت­های آموزشی. فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، 8(2)، 105-138. https://‌sid.ir/paper/75442/fa
رمضانی پاکپور لنگرودی، فاطمه، پاپی، احمد، مشتاقی کوجل، صادق و رمضانی، ابوذر (1396). سه دهه مطالعات کتابخانه­های تخصصی در دو پایگاه استنادی WEB OF SCIENCES و SCOPUS. مقاله ارائه‌شده در همایش کتابخانه­های تخصصی: مسائل، رویکردها و فرصت‌ها در اهواز، اهواز. https://civilica.com/doc/771885
رمضانی، هادی، علیپور حافظی، مهدی و مومنی، عصمت (1397). نگاشت شبکه همکاری علمی نهادهای پژوهشی حوزه کتابخانه‌های دیجیتالی در ایران. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 21(1)، 55-99. DOI: 10.30481/lis.2018.55470
سهیلی، فرامرز، شعبانی، علی و خاصه، علی‌اکبر (1394). ساختار فکری دانش در حوزۀ رفتار اطلاعاتی: مطالعۀ هم واژگانی. تعامل انسان و اطلاعات، 2(۴)، 21-36. http://hii.khu.ac.ir/article-1-2446-fa.html
عصاره، فریده و باجی، فاطمه (1388). تولیدات علمی تأثیرگذار نویسندگان علوم اجتماعی ایران در پایگاه وبگاه علوم در سال­های 1990 -2006. مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 3(2)، 5-28. magiran.com/p819530
عطایی کردیانی، زینب، تجعفری، معصومه، نوکاریزی، محسن و آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا (1398). اولویت­بندی و امکان­سنجی خدمات قابل‌ارائه در کتابخانه­های عمومی شهر مشهد در جهت کاهش آسیب اجتماعی طلاق. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 9 (2)، 13-88. 10.22067/RIIS.V0I0.69745
­علی نژاد چمازکتی، فاطمه و میرحق جو لنگرودی، سعیده (1397). دیداری‌سازی شبکه همکاری علمی پژوهشگران. فصلنامه مدیریت سلامت با رویکرد علم‌سنجی: ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶. فصلنامه مدیریت سلامت، ۲۱ (۷۴)، 35-50.
فهیم ­نیا، فاطمه و فهیمی­فر، سپیده (1396). شبکه­ی ارتباط علمی پژوهشگران دانشگاه تهران چگونه است. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 51(3)، 36-13.Doi: 10.22059/‌jlib.2016.61265
قاضی‌زاده، حمید، مظفری، لیلا، غفاری، سعید و زکیانی، شعله (1397). ترسیم نقشه تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تأکید بر مشارکت­های ملی و بین­المللی با استفاده از داده­های ISI. مجله اطلاع­رسانی پزشکی نوین، 4(1)، 9-16.
کشوری، مریم و همتی، زینب (1397). ترسیم نقشه‌ی حوزه‌ی کتابخانه‌های عمومی با استفاده از تحلیل شبکه هم واژگانی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 24 (4)، 545- 568.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1390). آشنایی با علم‌سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
References
Ahmadi, H., Osareh, F., Hosseini Beheshti, M., & Heidari, Gh. (2018). Designing Semiautomatic System in Ontology Structure by Co-occurrence Word Analysis and C-value Method (Case Study: The Field of Scientometrics of Iran). Information Sciences & Technology, 33(1), 187-216. Doi: 10.22055/slis.2018.11650 [In Persian]
American Library Association (2012). Extending Our Reach: Reducing Homelessness. Through Library Engagement. Retrieved from http://www.ala.org/offices/extendingour-reach-reducing-homelessness-through-library-engagement-6
Alinezhad Chamazacoti, F., & Mirhaghjoo Langerudi, S. (2019). Scientific Collaboration Networks of the Researchers of the Journal of Health Administration: A Scientometric study, 2013-2017. Journal of Health Administration, 21(74), 35-50. magiran.com/p1928775. [In Persain]
Ataee Kordiani, Z., Tajafari, M., Nowkarizi, M., & Aghamohammadian Sharbaf, H. (2020). Prioritizing and Feasibility Study of the Provided Services in Mashhad Public Libraries to Reduce Divorce. Library and Information Science Research, 9(2), 88-113. Doi: 10.22067/riis.v0i0.‌69745 [In Persian]
Deramnesari, Mahdi (2008). The role of libraries in cultural development. Tehran: Ghatreh Publications. [In Persian]
Dorudi, F. (2009). A study on the application of techniques and methods of visualization and the impact of visual literacy on educational activities. Quarterly Journal of Educational Innovations, 8(30), 105-138. Magiran.com/p682370. [In Persain]
Fahimifar, S., & Fahimnia, F. (2016). How is the scientific relationship network of University of Tehran's researchers?  Journal of Academic Librarianship and Information Research, 51(3), 13-36.  [In Persain]
Ghazizadeh, H., Mozaffari, L., Ghaffari, S., & Zakiani, S. H. ‌(2018).‌ Drawing the map of scientific production of researchers affiliated with Shiraz University of Medical Sciences with emphasis on national and international partnerships using ISI. Journal of Modern Medical Information Sciences, 4(1), 9-16. [In Persain]
Gómez-Zapata, J. D. & Del Barrio-Tellado, M. J. (2023).  Social impact and return on investment from cultural heritage institutions: An application to public libraries in Colombia. Journal of Cultural Heritage 64(3), 102-112. https://doi.org/10.1016/j.culher.2023.09.004
 Gross, M. & Latham, D. (2021). Social Work in Public Libraries: A Survey of Heads of Public Library Administrative Units. Journal of library administration, 61(7), 758- 775. https://doi.org/10.1080/‌01930826.‌2021.1972727
Heshmati, B., Hashempour, L., Saberi, M. K., Fattahi, A., & Sahebi, S. (2020). Global Research Trends of Public Libraries from 1968 to 2017: A bibliometric and visualization analysis. Webology, 17(1), 140-57. Available at: http://www.webology.org/2020/v17n1/a213.pdf
Hines, S. G. (2017). Connecting Individuals with Social Services: The Academic Library's role, Collaborative Librarianship, 9(2), 107-116. https://digitalcommons.du.edu/collaborativelibrarianship/vol9/iss2/8
Horri, A. (1998). Studying the thematic trend of scientific and research works of library and information Science in Iran from the beginning to the end of 1998. Ketab, 11(4), 62-68. [In Persian]
Jozi, Z. Abdi, S., & Shadi, S. (2021). Study of the world scientific output trends in the field of social services of public libraries in Scopus database with Scientometrics approach. Journal of Knowledge-Research Studies, 1(1), 93-118. magiran.com/p2429123. [In Persian]
Keshvari, M., & Hemati, Z. (2019). Mapping Scientific Outputs of Public Libraries Using Co-Word Network Analysis. Research on Information Science & Public Libraries, 24(95), 545-568 20.1001.1.26455730.‌1397.24.4.4.5. [In Persain]
Lankes, R. D. (2011). The Atlas of New Librarianship. MIT Press: London. 10.7551/mitpress/8755.001.0001
Linley, R., & Usherwood, B. (1999) New Measures - New Library: A Social Audit of Public Libraries. IFLA Journal, 25(2), 90-96. http://origin-archive.ifla.org/IV/ifla64/054-94e.htm
Matarasso, F. (1998). Beyond Book Issues: The Social Potential of Library Projects. British Library Research and Innovation Report 87. London: Comedia.
Nageswari, N. & Thanuskodi, S. (2021). Usage of Public Library Services in Long Beach City, California-USA during Covid-19 Pandemic: An Analysis. International Journal of Information Science and Management, 19(2), 49-64. https://dorl.net/dor/20.1001.1.‌20088302.‌2021.‌19.2.4.2
Nisonger, T. E. (2007). A Review and Analysis of Library Availability Studies. Library Resources & Technical Services, 51(1), 30-49. Doi: 10.5860/lrts.51n1.30
Noh, Y. (2021). A study on the evaluation analysis of the library’s social values. Journal of Librarianship and Information Science, 53(1), 29-49.  https://doi.org/10.1177/0961000620911695
Noroozi Chakoli, A. (2011). Introduction to scientometric (foundations, concepts, relationships origins). Tehran: Organization for Studying and Compiling Humanities Books of Universities (Samt). Humanities Research and Development Institute: Shahed University, Printing and Publishing Center. [In Persain]
Okhovati, M., Sadeghi, H., Talebian, A., & Baneshi, M. (2014). Citation analysis and mapping Library & Information Science in WOS citation database 1993-2011. Journal of Knowledge Studies, 6(21), 9-22. Magiran.com/p1229947. [In Persain]
Osareh, F., & Baaji, F. (2009). Scientific Productions of Iranian Effective Authors in the Field of Social Sciences in Web of Science Database in the Period 1990-2006. Journal of Studies in Library and Information Science, 1(2), 5-28. Magiran.com/p819530. [In Persain]
Ramezani Pakpourlangroudi, F., Papi, A., Moshtaghi Kojal, S., & Ramezani, A. (2016). Three decades of studies of specialized libraries in the two citation databases WEB OF SCIENCES and SCOPUS. Conference of specialized libraries: issues, approaches and opportunities, Ahvaz, https://civilica.com/doc/771885. [In Persain]
Ramezani, H., Alipour Hafezi, M., & Momeni, E. (2018). Mapping the scientific collaboration network on Iranian research institutions of digital libraries. Library and Information Quarterly, 21(1), 55-99. magiran.com/p1816733. doi: 10.30481/lis.2018.55470. [In Persain]
Sohaili, F., Shaban, A., & Khase, A. (2016). Intellectual Structure of Knowledge in Information Behavior: A Co-Word Analysis. Human Information Interaction, 4(2), 21-36.  http://hii.khu.ac.ir/article-1-2446-fa.html.  [In Persian]
Soltani-Nejad, N., Jahanshahi, M., Saberi, M. K., Ansari, N., & Zarei-Maram, N. (2022). The relationship between social responsibility and public libraries accountability: The mediating role of professional ethics and conscientiousness. Journal of Librarianship and Information Science, 54(2), 306-324. https://doi.org/10.1177/‌0961000‌6‌2‌11‌014260.
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (2022). UNESCO Public Library Manifesto. Accessed 1st Jan. 2024. http://www.unesco.org/webworld/libraries/manifestos/libraman.html 2.
Wahler, E. A., Provence, M. A., John Helling, J., & Williams, M. A. (2020). The changing role of libraries: how social workers can help. Families in Society. The Journal of Contemporary Social Services, 101(1), 34–43. 10.1177/104438941985070
Zettervall, S. (2019). [Interactive Map]. Whole Person Librarianship. Available from https://wholepersonlibrarianship.com/
ارسال نظر درباره این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 05 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 27 شهریور 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار