روند پژوهش‌‌های حوزه کتابخانه‌های دیجیتالی: گذشته، حال و آینده

علیپورحافظی, مهدی; یزدی‌پور, مریم; رسولی, بهروز

doi:10.30484/nastinfo.2018.2215

روند پژوهش‌‌های حوزه کتابخانه‌های دیجیتالی: گذشته، حال و آینده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

² کتابدار مرجع، کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد

³ دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)

10.30484/nastinfo.2018.2215

چکیده

هدف: شناسایی روند‌های پژوهشی در حوزه کتابخانه‌های دیجیتالی از منظر سه رویکرد گذشته‌نگر، وضعیت کنونی، و آینده‌نگاری.
روش‌شناسی: رویکرد پژوهش حاضر ترکیبی است. در مرحله نخست برای شناسایی گذشته و حال کتابخانه‌های دیجیتالی، محورها و موضوع‌های مطرح در کنفرانس‌های خاص این حوزه از رویکرد کمّی و مرور محورهای کنفرانس‌ها بهره گرفته شد. درباره آینده آن نیز از رویکرد کیفی و روش خیال‌پردازی علمی استفاده شد.
یافته‌ها: مسائل گذشته کتابخانه‌های دیجیتالی هنوز هم در پژوهش‌های این حوزه مطرح است. دغدغه‌های تازه‌ای نیز در سال‌های اخیر پدید آمده است. در سال‌های آینده احتمالاً پژوهش‌های کتابخانه‌های دیجیتالی بیشتر معطوف به موضوع‌هایی مانند شبکه اجتماعی پژوهشگران، اشتراک‌گذاری نتایج پژوهش‌ها، اشتراک‌گذاری معنایی اطلاعات، حفاظت از کتابخانه‌های دیجیتالی، داده‌های بزرگ و نوآوری‌ها خواهد بود.
نتیجه‌گیری: این پژوهش کمک خواهد کرد تا نقشه راهی برای راهنمایی، ارزیابی، و بهبود آموزش‌ها و پژوهش‌ها در حوزه کتابخانه‌های دیجیتالی حاصل شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

کتابخانه‌های دیجیتالی

عنوان مقاله [English]

Digital Library Research Trends: Past, Present and Future

نویسندگان [English]

M. Alipour Hafezi ¹
M. Yazdipour ²
B. Rasuli ³

¹ Assistant Professor, Knowledge and Information Science, Allameh Tabatabaee University

² Reference Librarian, Hosseinieh Ershad Public Library

³ PhD Student, Knowledge and Information Science, IRANDOC

چکیده [English]

Purpose: To identify research trends in digital library domain from retrospective, current and foresight approaches.
Methodology: Mixed method. To study the past and present state of digital libraries, related conferences topics were quantitatively reviewed and for the foresight study, qualitative approach and scientific imagination technique were used.
Results: The past research issues are still a point of discussion today, however new issues have been posed in recent years. Future research trends will probably be on subjects like social networks of researchers, sharing research results, semantic sharing of information, digital library maintenance, big data and innovations.
Conclusion: This study will help in designing a road map for guidance, evaluation and education and research improvement in digital library domain.

کلیدواژه‌ها [English]

Digital libraries
Knowledge and information science
trend study
conference
research interests

مراجع

زالی، نادر (1392). آینده‌نگاری راهبردی در برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
علیپورحافظی، مهدی (1390). کتابخانه‌های دیجیتالی. تهران، سمت.
کوشا، کیوان (1385). کتابخانه‌های دیجیتالی. دایره المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی. (ج. 1، ص 1481-1491). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
نوروزی، یعقوب (1390). ارزیابی کتابخانه‌های دیجیتالی: چارچوب نظری. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 22 (4)، 6-24.
نوروزی، یعقوب؛ سلطانعلی دستجردی، حمیده (1394). اولویت‌های مورد انتظار کاربران از صفحه رابط کاربر کتابخانه دیجیتالی مورد مطالعه: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26 (2)، 39-52.

International Conference on Asian Digital Libraries (2011). Retrieved July 10, 2016, from http://www.icadl2011.org/index.html
----------------- (2013). Retrieved July 10, 2016, from www.Teriin.org
----------------- (2014). Retrieved July 10, 2016, from www.icadl2014.cmu.ac
----------------- (2015). Retrieved July 10, 2016, from http://icadl2015.org
International Conference on Theory and Practice of Digital Libraries (2011). Retrieved July 10, 2016, from https://web.archive.org/web/20140429031501/http://www.tpdl2011.org
International Conference on Theory and Practice of Digital Libraries and the Joint Conference on Digital Libraries (2014). Retrieved July 10, 2016, from www.cni.org/event/jcdl-tpdl-2014
International Conference on Theory and Practice of Digital Libraries (2015). Retrieved July 10, 2016, from http://tpdl2015.info
International Conference on Digital Library Management (2011). Retrieved July 10, 2016, from http://www.teriin.org/events/icdlm
International Digital Libraries Conference (2014). Retrieved July 10, 2016, from http://www.ifla.org
Joint Conference on Digital Libraries (2011). Retrieved July 10, 2016, from http://link.springer.com/article/10.1007/s00799-012-0099-7
----------------- (2012). Retrieved July 10, 2016, from http://www.jcdl.org
----------------- (2013). Retrieved July 10, 2016, from http://www.jcdl2013.org
----------------- (2014). Retrieved July 10, 2016, from www.dl2014.org
----------------- (2015). Retrieved July 10, 2016, from http://www.jcdl2015.org
Shiri, A. (2003). Digital library research: current developments and trends. Library Review, 52 (5), 198-202.
The 14th International Conference on Asia-Pacific Digital Libraries (2012). Retrieved July 10, 2016, from http://www.icadl2012.org
The 15th International Conference on Asia-Pacific Digital Libraries (2013). Retrieved July 10, 2016, from www.ieee-tcdl.org/mediawiki/TCDL
The 17th International Conference on Theory and Practice of Digital Libraries (2013). Retrieved July 10, 2016, from http://www.tpdl2013.info