دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس در مورد کاربرد کتاب‌های الکترونیکی ویژه کودکان در کتابخانه‌های عمومی

بیرانوند, علی

دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس در مورد کاربرد کتاب‌های الکترونیکی ویژه کودکان در کتابخانه‌های عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

علی بیرانوند

مربی کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه پیام نور، مرکز جهرم

چکیده

هدف: با وجود محدودیتهای زیادی که کتابخانههای عمومی با آنها روبرو هستند، استفاده از کتابهای الکترونیکی از جمله ضرورتهای اجتنابناپذیر عصر کنونی بهشمار میرود. پژوهش حاضر نیز بهمنظور روشن کردن توان کتابخانههای عمومی برای بهکارگیری کتابهای الکترونیکی ویژه کودکان 7-14 ساله انجام شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش در سال 1388 و با همکاری کتابداران شاغل درکتابخانههای عمومی استان فارس انجام شده است. بهعلت پراکندگی جغرافیایی جامعه پژوهش، از پرسشنامه بهعنوان ابزار جمعآوری اطلاعات استفاده شده است. روش پژوهش توصیفی بوده که با کمک جداول توزیع فراوانی صورت گرفته است.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که از مجموعه 123 کتابخانه مورد پژوهش تنها 24 کتابخانه (9/19درصد) در مجموعه خود کتاب الکترونیکی دارند. این کتابخانهها 5/85 درصد کتابهای الکترونیکی را از طریق خرید و 5/14 درصد را نیز از طریق اهداء تهیه کردهاند. اغلب کتابهای الکترونیکی موجود در کتابخانهها (4/67 درصد) را کتابهای مرجع تشکیل میدهند که از این میان واژهنامهها، و اطلسها بیشترین تعداد را به خود اختصاص دادهاند. از میان کتابخانههای دارای کتاب الکترونیکی، 2/97 درصد اقدام به امانت دادن این منابع به محیط خارج از کتابخانه کردهاند، و تنها 8/2 درصد از کتابداران معتقدند که کتابهای الکترونیکی باید در محیط کتابخانه مورد استفاده قرار گیرند. از میان اولویتهای ارائه شده برای انتخاب کتابهای الکترونیکی ویژه کودکان، داشتن محتوای مناسب بیشترین امتیاز (از نمره 3، 9/2) را به خود اختصاص داده است. برخلاف ایده نویسندگانی مانند لندونی که معتقدند کتابهای الکترونیکی موجب انحلال کتابخانه و تغییر در نقش کتابداران میشوند، پاسخدهندگان این پژوهش معتقدند که کتابهای الکترونیکی موجب تقویت کتابخانههای عمومی شده و نقش کتابداران را پررنگتر کرده است. برگزاری دورههای آشنایی با فناوری کتابهای الکترونیکی برای کتابداران و فراهم نمودن تجهیزات مورد نیاز برای بهرهگیری از این منابع ازجمله مواردی است که میتواند کودکان را به استفاده هر چه بیشتر از کتابخانه تشویق کند.
نتیجهگیری: از دیدگاه کتابداران، کتابهای الکترونیک در آینده گسترش بیشتری خواهند یافت، اما نمیتوانند بهصورت کامل جایگزین کتابهای چاپی باشند. همچنین معتقدند که ورود کتابهای الکترونیکی و بهطبع آن تهیه تجهیزات و امکانات لازم برای بهرهگیری از این منابع باعث دگرگونی در نقش آنها خواهد شد و از این تغییر ناخشنود نیستند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Viewpoint of the Librarians of Public Libraries of Fars Province about the Usage of Children E-Books in Public Libraries

نویسنده [English]

A. Biranvand

Library and Information Science Instructor; Payam-e Noor University, Jahrom Branch, Jahrom, I.R. Iran

چکیده [English]

Purpose: With the many problems that public libraries face, using e-books is nowadays an inevitable necessity. The present research aimed to measure the capability of public libraries to deploy e-books for 7-14 year olds.
Design/Methodology/Approach: This research was carried out in 2009 and librarians working in public libraries of Fars Province participated. Since the research population was geographically scattered, a questionnaire was used as the data collection tool. The research used a descriptive method and frequency distribution tables.
Findings: The findings of the research show that from a total of 123 libraries studied, only 24 (19.9 percent) have e-books in their collections. These libraries have purchased 85.5 percent of their e-books and 14.5 percent of the e-books have been donated to them. A majority (67.4 percent) of the e-books available in the libraries studied are reference books, among which dictionaries and atlases were the most common. Most (97.2 percent) of the libraries loan their e-books and only 2.8 percent of the librarians believe that their e-books must only be used inside libraries. Among the priorities presented for selecting children's e-books, having proper content has the highest point (2.9 out of 3). In contrast to the viewpoint of authors such as Londoni who believe that e-books will lead to the dissolution of libraries and will change the role of librarians, the participants in this research believe that e-books will reinforce public libraries and the role of librarians will be highlighted. Running courses that familiarize librarians with e-book technology and obtaining the facilities required for using such resources are among the factors that can encourage children to use libraries more often.
Conclusion: From the viewpoint of librarians, e-books will become more widespread in the future, but they cannot substitute for print books completely. They also believe that e-books and the facilities required for using them will change the role of librarians; however, they are not displeased with this change.

کلیدواژه‌ها [English]