وضعیت پیشینه‌های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران

مظفری, علیرضا; حاجی‌زین‌العابدینی, محسن

وضعیت پیشینه‌های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

² استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف: شناسایی وضعیت پیشینه‌های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران از نظر سطح، صحت اطلاعات ذخیره‌شده، و نوع اشتباه در ورود اطلاعات این پیشینه‌ها.
روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی با رویکرد توصیفی- تحلیلی. جامعه پژوهش شامل کاربرگه‌های کامل پیایندهای فارسی در نرم‌افزار رسا (برابر با 12700 کاربرگه) بود که 375 پیشینه به‌عنوان نمونه انتخاب شد. این پیشینه‌ها شامل 25125 فیلد بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی تهیه‌شده مطابق با راهنمای یونی‌مارک برای فهرست‌نویسی پیایندها بود.
یافته‌ها: از مجموع فیلدهای مورد بررسی 12% دارای اطلاعات و 88% فاقد اطلاعات بود. 65% اطلاعات به‌شکل صحیح و 35% به‌شکل اشتباه وارد شده است. بیشترین اشتباه از نوع یونی‌کدنشده با 49% و سپس، از نوع مستندنشده با 33% بود. اشتباه فهرست‌نویس در انتخاب فیلد 5/11 درصد، نویسه و کلمه اضافی 4%، اطلاعات ناقص 2%، و اشتباه املایی تقریباً 5/0% بوده است. ورود اطلاعات در بلوک 4 (فیلدهای ارتباطی) و بلوک 5 (اطلاعات عنوان) مورد غفلت واقع شده است.
نتیجه‌گیری: نبود سیاست مشخص و دقیق فهرست‌نویسی و کم‌دقتی فهرست‌نویس از عوامل اصلی کمبود اطلاعات در ذخیره‌سازی پیشینه‌های پیایندهای فارسی است. بهتر است کتابخانه ملی به فهرست‌نویسی پیایندها و تدوین دستورالعمل‌های جامع در این حوزه توجه ویژه نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Bibliographic Records of Persian Serials in the Catalogue of National Library and Archives of Iran

نویسندگان [English]

A. Mozaffari ¹
M. Hajizeinolabedini ²

چکیده [English]

Purpose: Study of level, accuracy and mistakes of serial bibliographic records entered into the catalogue of National Library and Archives of Iran.
Methodology: The population of this survey consists of 12700 Persian serial records in RASA, 375 of which selected as sample (25125 fields). Data was collected using a checklist created based on UNIMARC guideline for serial cataloging.
Results: Twelve percent (12%) of fields have data and 88% do not. Sixty-five percent (65%) of data are accurate while 35% are not. The most mistakes belong to non-Unicode fields with 49% followed by unauthorized by 33%. Cataloger mistake in choosing the right field was seen in 11.5% of fields, additional character and words in 4%, incomplete data in 2% and spelling errors in 0.5%. Data entrance was mostly neglected in block 4 (linking data) and 5 (title data).
Conclusion: Lack of an accurate and well-defined policy for cataloging and cataloger mistakes are the main factors for bibliographic data deficiencies. It is suggested that National Library and Archive of Iran (NLAI) prepare a comprehensive guideline for serial cataloging.

کلیدواژه‌ها [English]

Serials
IranMARC
Unimarc
National Library and Archive of Iran
Cataloging
Bibliographic data authorization

مراجع

ارسطوپور، شعله (1389). بررسی میزان انطباق ساختار مارک ایران بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (FRBR) و نگاه کاربران فهرست‌های رایانه‌ای به موجودیت‌های مطرح در این الگو. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه فردوسی، مشهد.

پازوکی، فاطمه (1391). امکان‌سنجی به کارگیری قواعد توصیف و دسترسی به منبع (آر.دی.ای.) در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، مشهد.

مدرسی، زهراسادات (1392). بررسی مجموعه‌سازی و سازماندهی نشریات عربی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران.

مظفری، علیرضا (1393). مطالعه وضعیت انطباق فهرست پیایندهای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با قواعد توصیف و دسترسی به منبع (آر.دی.ای.).پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران.

Beatty, A., & Humphreys, B. L. (1983). Serial cataloging under AACR2. Cataloging & Classification Quarterly, 3 (2-3), 77-85.

Grenci, M. (2006). Serial cataloging in the digital environment: fast, faster, fastest. Against the Grain, 18 (2), 32-34. Retrieved February 11, 2015, from http://docs.lib.purdue.edu/atg/vol18/iss2/9

IFLA UNIMARC Core Activity: Serials and other continuing resources (2006). UNIMARC Guidelines no.8. Retrieved October 19, 2006, from http://www.ifla.org/archive/ubcim/p1996-1/UNIMARC-Guidelines_8_Serials.pdf