نگرش کتابداران نسبت به جایگاه آتی خود در عرصه تحولات فناورانه (موردپژوهی: کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی

چکیده

هدف: شناسایی نگرش کتابداران شاغل در کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی در مورد نقش و آیندة حرفه‏ای خود و عوامل کلیدی مؤثر بر آن.
روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی- توصیفی از نوع کاربردی است. جامعة پژوهش کلیة کتابداران شاغل در بخش‏های مختلف کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی (80 نفر) بودند. از پرسشنامه به‌عنوان ابزار گردآوری داده‏ها در سه بخش عوامل درونی، بیرونی، و نگرشی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‏ها با استفاده از آمار توصیفی و شاخص‏های پراکندگی همبستگی و آزمون دوجمله‏ای صورت گرفت.
یافته‌ها: از 80 نفر کتابدار شاغل در کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی تعداد 64 نفر دانش‌آموختة رشتة کتابداری و اطلاع‌رسانی بودند. میانگین اهمیت به عوامل درونی، بیرونی، و نگرشی به‌ترتیب 09/4، 17/3، و 07/4 در مقیاس 5 محاسبه شد. آزمون دوجمله‌ای با اطمینان بالا (95%) تأییدکنندة اهمیت بالای عوامل درونی، بیرونی، و نگرشی است. ضریب همبستگی، ارتباط معناداری در نقش مؤثر عوامل درونی بر نگرش مثبت کتابداران نشان داد. نکتة قابل اهمیت این است که کتابداران به‌خوبی از شرایط حاکم بر این رشته و ارتباط تنگاتنگ آن با فناوری‌های نوین اطلاع داشتند و برای انطباق با آن تلاش می‌کنند.
 نتیجه‌گیری: برای پاسخگویی به نیازهای آتی کتابداران، بازنگری در ساختار تشکیلات اداری و آموزشی کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی در اولویت است. این اولویت زمینه را برای ترمیم تأثیر عوامل بیرونی بر نگرش حرفه‌ای کتابداران نسبت به جایگاهی که در آیندة حرفه خواهند داشت فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recognising the Viewpoints of Librarians of Central Library of Astan Quds Razavi about Their Professional Position in Future (with Emphasis on Information Technology Role)

نویسندگان [English]

  • M. Zebardast 1
  • A. Ziarati Aziz 2
1
2
چکیده [English]

Purpose: To identify the viewpoints of librarians of Astan Quds Razavi Library (AQL) about their professional future role and the influencing factors.
Methodology/Approach: This is an applied research using descriptive survey. The population consisted of all librarians working in different sections of AQL (80 people). Data gathered using a questionnaire including three parts: internal, external and attitude factors. For Data analysis descriptive statistic, binomial test and Pearson correlation were used.
Results: 64 out of 80 librarians of AQL were LIS graduates. The average importance of internal, external and attitude factors were 4.09, 3.17 and 4.07 respectively. The result of binominal test also supported the importance of all factors with high confidence (95%). Also, a significant correlation was seen between internal factors and positive attitude of librarians. The noteworthy point is that librarians were well-informed about new technologies and was trying to conform to it.
Conclusion: Reconsidering AQL education and administrative structure is necessary in order to meet users' future needs. This change will enhance librarian's attitude toward their future professional position.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Library and information science
  • Astan Quds Razavi Librarians
  • Libraries organization
  • Central Library of Astan Quds Razavi
  • information technology
  • Professional position
آستان قدس رضوی دارای رتبه نخست در حوزه کتاب خطی، چاپ سنگی، منابع دیجیتال و مطبوعات است(1391). گفتگو با محمدهادی زاهدی رئیس سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. دانشورز، (94-95)، 4-5.
اسفندیاری مقدم، علیرضا؛ دهقانی، مژده؛ سه‌دهی، مریم؛ نعمتی انارکی، لیلا؛ و حسن‌زاده، الهه (1391). دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان‌های آموزشی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در این کتابخانه‌ها. فصلنامه دانش‌شناسی، 5 (19)، 1-22.
بقایی، راضیه (1384). تأثیر فناوری‌های نوین اطلاعاتی بر کتابخانه‌ها و کتابداران. پیام بهارستان، (48)، 2-4.
حری، عباس؛ قاضی میرسعید، جواد (1386). تأثیر عوامل درونی بر نگرش کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی کشور نسبت به جایگاه آنان در آینده حرفه‌ای. فصلنامه مدیریت سلامت، 10 (30)، 51-58.
صادقیانی، جمشید؛ حیدری، مهدیه‌السادات (1388). به‌کارگیری فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های عمومی و راهکارهای توسعه آن. کتابخانه‌های عمومی کشور: تنگناها، توانمندی‌ها و راه‌کارها: گزیده مقالات نهمین همایش سراسری کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه الزهرا (س).../ به کوشش مهدی شقاقی، مجید سبزی‌پور. تهران: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ دانشگاه الزهرا (س)؛ انجمن علمی - دانشجویی کتابداری و اطلاع‌رسانی.
فتاحی، رحمت‌الله (1383). تحلیل و بازآفرینی نقش کتابداران و اطلاع‌رسانان در عصر تحول. مجموعه مقالات همایش‌های انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران. به کوشش محسن حاجی زین‌العابدینی. تهران: انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران؛ سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
فرهادی، ربابه (1378). بررسی وضعیت موجود کتابخانه‏های دانشگاهی شیراز و نگرش کتابداران درباره کاربرد فناوری‏ اطلاعاتی در کتابخانه‏ها. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، (40)، 75-87.
 قاضی میرسعید، جواد (1386). بررسی تأثیر عوامل بیرونی بر نگرش کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی کشور نسبت به جایگاه خود در آینده حرفه. مجلهدندانپزشکیدانشگاهعلومپزشکیوخدماتبهداشتی،درمانیتهران، 20 (3).
کاسل، املیا (1997). آینده برای متخصصان اطلاع‌رسانی: بازگشت به سوی آینده.(ابراهیم مختاری‌نبی، مترجم). تحویل اطلاعات در قرن بیست و یکم: خلاصه مذاکرات چهارمین کنفرانس بین‌المللی خدمات اطلاع‌رسانی انتفاعی در کتابخانه‌ها. تهران: چاپار، ‎۱۳۸۲.
 مظفریان، شهرام (1387، 9 اسفند). سازه نگرش افراد نحوه رفتار آنان را رقم می‌زند. روزنامه مردم سالاری.
وزیرپورکشمیری، مهردخت؛ نوری‌زاده قصری، عاطفه (1389). بررسی نگرش مدیران کتابخانه‌های تخصصی دولتی شهر تهران نسبت به خرید منابع الکترونیکی. فصلنامه دانش‌شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)، 3 (10)، 93-109.
Ramzan, M. (2004). Does level of knowledge impact librarians’ attitude toward information technology (IT) applications? 2nd International CALIBER-2004, New Delhi, 11-13. February, 21-31.
Shafique, F. (2007). Librarianship: How is the future perceived by librarians in Pakistan? Library Review, 56 (9), 811-820.
CAPTCHA Image