سنجش رضایتمندی کاربران از اصطلاحنامه علوم اسلامی به‌عنوان ابزار بازیابی اطلاعات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

هدف: آگاهی از میزان رضایتمندی کاربران در استفاده از اصطلاحنامه علوم اسلامی به‌عنوان ابزار بازیابی اطلاعات است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی است و جامعة کاربران اصطلاحنامه علوم اسلامی از دو گروه تشکیل شده‌اند که به‌ترتیب تعداد 128 نفر از کاربران نهایی و 62 نفر از نمایه‌سازان مراکز اطلاع‌رسانی استفاده‌کننده از اصطلاحنامه فوق بوده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها دو پرسشنامه پژوهشگرساخته برای کاربران نهایی و نمایه‌سازان است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که وضعیت ساختار اصطلاحنامه علوم اسلامی و نظام ارجاعات در این اصطلاحنامه، متوسط و میزان تطابق تدوین اصطلاحنامه علوم اسلامی با نیازهای کاربران، میزان کاربرپسند بودن، روابط معنایی، ارائه محتوا، و صحت محتوا بالاتر از متوسط است. میزان رضایت کاربران از نه اصطلاحنامه تشکیل‌دهنده اصطلاحنامه علوم اسلامی تفاوت معناداری دارد. بیشترین رضایت کاربران نهایی مربوط به اصطلاحنامه علوم قرآنی، و بیشترین رضایت نمایه‌سازان از اصطلاحنامه فلسفه اسلامی است.
نتیجه‌گیری: اصطلاحنامه علوم اسلامی به میزان زیاد در مدیریت اطلاعات اسلامی مؤثر است و کاربران نهایی به میزان متوسط مراجعه به آن را قبل از اقدام به جستجوی اطلاعات برای بازیابی بهتر اطلاعات لازم و ضروری می‌دانند. اعتماد کاربران نهایی به یافتن اصطلاحات مناسب و هماهنگ با نیاز اطلاعاتی‌شان در این اصطلاحنامه زیاد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating User's Satisfaction of Islamic Science Thesaurus as a Tool for Information Retrieval

نویسندگان [English]

  • N. Hariri 1
  • S. Haratizadeh 2
1 Associate Professor, Knowledge and Information Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch
2 MA Student, Knowledge and Information Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch
چکیده [English]

Purpose: To find out about user's satisfaction of using Islamic Science Thesaurus as an information retrieval tool.
Methodology/approach: This is a survey and the population consists of 128 end-users and 62 indexers of information centers using this Thesaurus. Two self-designed questionnaires were used for end-users and indexers.
Results: The structure and referral system in Islamic Science Thesaurus are in an average level. On the other hand, consistency with users' needs user friendliness, semantic relationships, the presentation of the content and content trustworthiness are evaluated above the average. User's satisfaction with 9 thesauruses -constituting Islamic Science Thesaurus- shows a significant difference. End-users were more satisfied with Quran thesaurus and indexers with Islamic Philosophy thesaurus.
Conclusion: Islamic Science Thesaurus is highly effective in Islamic information management and end-users consider it necessary to consult this thesaurus before starting their search. Also, end-users have a great trust in this thesaurus for helping them find the terms consistent with their information needs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Islamic Science Thesaurus
  • Information retrieval
  • Satisfaction
  • indexers
  • End-users
اصنافی، امیر رضا (1386). معرفی اصطلاحنامه‌های پیوسته ابزارهایی روزآمد در اختیار کتابداران. کتاب ماه کلیات، 10، 105-111.
امیرحسینی، مازیار، و محبی، رویا (1388). ارزیابی نسبت عامل‌بندی در توصیفگرهای اصطلاحنامه‌های اصفا و علوم اسلامی: رویکرد کمی به تحلیل سطح پیش همارایی. فصلنامهکتاب، 20 (3)، 75-98.
تارم، کبری (1388). بررسیدیدگاهکاربراندرمورداصطلاحنامه‌هاومیزانکاربردآنهادرنمایه‌سازیدرمراکز
نمایه‌سازیشهرتهران.  پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
جلالی دیزجی، علی (1370). بررسیتطبیقیدواصطلاحنامهکشاورزیAgrovoc و CAB. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دان‍ش‍ک‍ده‌ ع‍ل‍وم‌ ت‍رب‍ی‍ت‍ی، دان‍ش‍گ‍اه‌ ت‍ه‍ران.
حسینی‌زاده، آنسه (1383). مسائل اصطلاحنامه‌سازیدرایرانازدیدگاهتهیه‌کنندگاناصطلاحنامه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران.
داودیان، فرشته (1386). طراحی واسط‌های کاربر اصطلاحنامه‌ها. در مجموعه مقالات همایش ملی اصطلاحنامه و کاربردهای آن در محیط الکترونیکی (24 آبان ماه 1386 قم) به کوشش محمد‌هادی یعقوب‌نژاد و سید مهدی طاهری، 565-578. تهران: نشر کتابدار، 1391.
طبیب، مهدیس (1379). بررسیتطبیقیساختاروروابطمیاناصطلاحاتعلمکتابداریواطلاع‌رسانیدرسهاصطلاحنامهیونسکو،اریکوASIS. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دان‍ش‍ک‍ده‌ روان‌شناسی و ع‍ل‍وم‌ ت‍رب‍ی‍ت‍ی، دان‍ش‍گ‍اه‌ ت‍ه‍ران.
کازرانی، مریم (1378). ارزیابیاصطلاحنامه‌هایفارسیبااستانداردهایایزو. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران.
کازرانی، مریم (1391). ارزیابی اصطلاحنامه‌های منتشره در ایران بر اساس استانداردANSI/NISO z39,192005. پایان‌نامه دکتری کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
مالمیر، آزیتا (1389). تأثیراستفادهازاصطلاحنامهدرنمایه‌سازیپایگاهمقالاتنما (کتابخانهملیایران) وپایگاهمقالاتنمایه (هیئتامنایکتابخانههایعمومی) برمیزانجامعیت،مانعیت،ومدتزمانجستجویاطلاعاتبازیابی‌شده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
محمدی، فخرالسادات؛ دخت‌عصمتی، محدثه (1390). ارزیابی اصطلاحنامه‌های مبتنی بر وب پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران: رویکرد توصیفی. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران،26 (3)، 676-694.
ولی‌نژاد، علی؛ پاسیار، پریسا (1386). چالش‌های بازیابی معنایی تصاویر و کاربست نوین اصطلاحنامه‌ها. در مجموعه مقالات همایش ملی اصطلاحنامه و کاربردهای آن در محیط الکترونیکی (24 آبان ماه 1386 قم) به کوشش محمد‌هادی یعقوب‌نژاد و سید مهدی طاهری، 491-520. تهران: نشر کتابدار، 1391.
یعقوب‌نژاد، محمد‌هادی (1386). اصطلاحنامه علوم اسلامی و پیچیدگی‌های زبان‌شناختی در بازیابی منابع اسلامی. در مجموعه مقالات همایش ملی اصطلاحنامه و کاربردهای آن در محیط الکترونیکی (24 آبان ماه 1386 قم) به کوشش محمد‌هادی یعقوب‌نژاد سید مهدی طاهری، 127-154. تهران: نشر کتابدار، 1391.
Greenberg, J. (1993). Intellectual control of visual archives: a comparison between the Art and Architecture Thesaurus and the Library of Congress Thesaurus for Graphic Materials. Cataloging & Classification Quarterly, 16 (1), 85-117. Retrieved 6 Jan., 2014, from http://www.tandfonline.com
Mu, X., Lu, K., & Ryu, H. (2014). Explicitly integrating MeSH thesaurus help into health information retrieval systems: an empirical user study. Information Processing & Management, 50 (1), 24-40. Retrieved 4 Jan., 2014, from http://www.sciencedirect.com
Shiri, A., & Revie, C. (2005). Usability and user perceptions of a thesaurus enhanced search interface. Journal of Documentation, 61 (5), 640-656. Retrieved 9 Jan., 2014, from http://www.emeraldinsight.com
Zhang, W. (2004). The development and structure of the Chinese Thesaurus for subject indexing. The International Information & Library Review, 36 (1), 47-54. Retrieved 28 D., 2013, from http://www.sciencedirect.com
CAPTCHA Image