ارزیابی کیفی وبگاه‌های کودکان و نوجوانان ایران با استفاده از مدل وب کیو.ای.ام.

فرهادپور, محمدرضا; خلف‌‌آبادی, راضیه

ارزیابی کیفی وبگاه‌های کودکان و نوجوانان ایران با استفاده از مدل وب کیو.ای.ام.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، مدیریت اطلاعات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

² دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان

چکیده

هدف: ارزیابی کیفی وبگاه‌های کودکان و نوجوانان ایران است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است و با استفاده از سیاهه وارسی مبتنی بر استاندارد ایزو
1-9126 و مدل وب کیو.ای.ام. داده‌های مورد نیاز 33 وبگاه گردآوری شده است.
یافته‌ها: وبگاه‌های کودکان و نوجوانان ایران از لحاظ "قابلیت استفاده" با میانگین 39/0 در وضعیت مطلوبی قرار ندارند، از لحاظ "قابلیت عملکرد" با میانگین 447/0 در وضعیت متوسط به پایین قرار دارند، و از لحاظ "قابلیت اطمینان" با میانگین 637/0 و "قابلیت کارآیی" با میانگین 732/0 گرچه در وضعیت بهتری قرار دارند، اما با وضعیت بسیار مطلوب فاصله دارند.
نتیجه‌گیری: وبگاه‌ها‌ی کودکان و نوجوانان ایران از نظر رعایت الگوها و معیارهای کیفی وب کیو.ای.ام.، نمره‌ای پایین‌تر از حد متوسط دریافت کرده‌اند و بازنگری در طراحی و تدوین آنها را می‌طلبد.‌
کلیدواژه‌ها: کودک و نوجوان، ایران، وبگاه، استاندارد ایزو 1-9126، مدل وب کیو.ای.ام.، ارزیابی کیفی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Qualitative Evaluation of Iranian Children and Young Adults' Websites Using "Web-QEM" Model

نویسندگان [English]

M. Farhadpour ¹
R. Khalaf Abadi ²

¹ Faculty Member, Knowledge and Information Science Department, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Khouzestan

² MA Student, Knowledge and Information Science Department, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Khouzestan

چکیده [English]

Purpose: The qualitative evaluation of Iranian children and young adults' websites.
Methodology/Approach: It is a survey study using a checklist based on ISO 9126-1 and Web-QEM model. Data gathered from 33 websites.
Results: Iranian children and young adults' websites are not in a desirable status considering usability (Average=0.39) and functionality (Average=0.44). Also, they are still far from the high desirable situation based on reliability (Average=0.63) and efficiency (Average=0.73).
Conclusion: Iranian children and young adults' websites are below the medium level regarding Web-QEM qualitative measures and are required to be redesigned.

کلیدواژه‌ها [English]

Children and young adults
Iran
Website
ISO 9126-1
Web QEM model
qualitative evaluation

مراجع

برادر، رؤیا؛ نجفی‌نیا، شیدا (1387). ارزشیابی تارنما (وب‌سایت)های مجله‌های الکترونیکی پیوسته کودک و نوجوان در ایران. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 3 (23)، 1-34.

بهزادی، حسن؛ زاهدی نوقابی، مهدی (1388). وب‌سایت، منبعی نوین برای کودکان عصر حاضر در کتابخانه‌هایآموزشگاهی: بررسی وضعیت وب‌سایت‌های فارسی کودکان و نوجوانان و نحوه سازماندهی اطلاعات در آنها. مجموعه مقالات همایش کتابخانه‌های آموزشگاهی، دانشگاه فردوسی مشهد. ص 679-695. بازیابی 10 دی 1393، از http://www.civilica.com/paper-ISSL01-ISSL01_043.htm

بهزادی، حسن؛ سنجی، مجیده (1390). بررسی وضعیت وب‌سایت‌های مدارس ایران: رویکرد کتابدارانه. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 1 (2)، 179-200.

بیدختی، حسن؛ طالبی، فاطمه (1388). سایت‌های جذاب اینترنتی برای دانش‌آموزان. تهران: انتشارات ناقوس.

پاشازاده، فریبا (1390). ارزیابی کیفی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ایران با استفاده از روش وب کیو.ای.ام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، تهران.

پریرخ، مهری؛ نادری، محمدرامین؛ و آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا (1390). کارکردی نو برای وب‌سایت‌های کودکان: بسترسازی برای پرورش ویژگی‌های تفکر عملیات عینی (طبقه‌بندی، ردیف‌بندی، نگهداری و بازگشت‌‌پذیری) از دیدگاه نظریه پیاژه. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 1 (1)، 153-174.

پشوتنی‌زاده، میترا (1389). ویژگی‌های ساختاری مهم برای تارنماهای مخصوص نوجوانان 14- 12 ساله ایرانی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 63، 83-104.

حسن‌زاده، فریبا (1387). بررسی وضعیت وب‌سایت‌های کودکان و نوجوانان. کتاب ماه (کلیات)، 125، 30- 39.

سلیمی، زینب؛ غفاری، سعید (1389). بررسی وضعیت محتوای وب‌سایت‌های کودک و نوجوان در ایران. کتاب ماه کودک و نوجوان، 159، 8- 16.

مهاجر، گلبو (1385). معماری اطلاعات از چشم‌انداز کودکان و نوجوانان: بررسی سایت‌های فارسی کودکان و نوجوانان در وب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز.

نقیبی، زهره (1391). مطالعه رفتار اطلاع‌جویی دانشجویان نسل هزاره دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات ایلام بر اساس مدل آی. اس. پی. کوهلثاو. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاع رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز.

Hirsh, Sandra G. (1997). How do children find information on different type of tasks? Children’s use of Science Library Catalog. Library Trends, 45 (4), 725-745.

Prensky, Marc (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9 (5), 1-6.

Naidu, Shiva (2005). Evaluating the Usability of Educational Websites for Children. Usability News 72 – Naidu, 7 (2), 1-7.

Nielsen, Jacob (2002). Kids’ Corner: Website Usability for Children. Retrieved Oct. 12, 2014, from http://www.useit.com/alertbox/20020414.html

Saeid, Mehri; Abd Ghani, Abdul Azim and Selamat, Hasan (2011). Rank-Order weighting of web attributes for website evaluation. The International Arab Journal of Information Technology, 8 (1), 30-38.