امیرحسینی, مازیار, محبی, رؤیا. (1388). ارزیابی نسبت عاملبندی در توصیفگرهای اصطلاحنامههای اصفا و علوم اسلامی: رویکرد کمّی به تحلیل سطح پیشهمارایی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات, 20(3), 75-98.
مازیار امیرحسینی; رؤیا محبی. "ارزیابی نسبت عاملبندی در توصیفگرهای اصطلاحنامههای اصفا و علوم اسلامی: رویکرد کمّی به تحلیل سطح پیشهمارایی". فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات, 20, 3, 1388, 75-98.
امیرحسینی, مازیار, محبی, رؤیا. (1388). 'ارزیابی نسبت عاملبندی در توصیفگرهای اصطلاحنامههای اصفا و علوم اسلامی: رویکرد کمّی به تحلیل سطح پیشهمارایی', فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات, 20(3), pp. 75-98.
امیرحسینی, مازیار, محبی, رؤیا. ارزیابی نسبت عاملبندی در توصیفگرهای اصطلاحنامههای اصفا و علوم اسلامی: رویکرد کمّی به تحلیل سطح پیشهمارایی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات, 1388; 20(3): 75-98.
ارزیابی نسبت عاملبندی در توصیفگرهای اصطلاحنامههای اصفا و علوم اسلامی: رویکرد کمّی به تحلیل سطح پیشهمارایی
1دکتری کتابداری و اطلاعرسانی، عضو هیئت علمی و کارشناس اتاق فکر جهاد کشاورزی
2کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی
چکیده
استاندارد بینالمللی ایزو 2788 و استاندارد بریتانیا 8723 بر کاربرد توصیفگرهای بسیط و تجزیة توصیفگرهای مرکب یا پیچیده به عناصر معنایی مجزا تأکید دارند. این استانداردها از عاملبندی بهعنوان روش تجزیة اصطلاحات مرکب نام میبرند. قواعد و انواع عاملبندی در جهت کاهش کاربرد توصیفگرهای مرکب و حرکت به سمت تدوین توصیفگرهای بسیط وضع شدهند. به این ترتیب، باید همواره رابطة مشخصی میان تعداد توصیفگرها و تعداد کلمات بهکار برده شده در ساختار آنها برقرار باشد. در نسبت عاملبندی این باور وجود دارد که همواره تعداد توصیفگرهای یککلمهای باید بیشتر از توصیفگرهای دوکلمهای و توصیفگرهای دوکلمهای بیشتر از توصیفگرهای سهکلمهای و الی آخر باشد. شیوة محاسبة نسبت عاملبندی بر مبنای تحلیل نسبت بین توصیفگرها با شمار کلمات گوناگون است. در این پژوهش بهمنظور تبیین نسبت عاملبندی بین توصیفگرها با شمار کلمات گوناگون، توصیفگرهای اصطلاحنامههای اصفا، اصول فقه، منطق، فلسفه، علوم قرآنی و کلام اسلامی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاند. در تحلیل کمّی عاملبندی از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. در بررسی این موضوع از شیوة تجزیه و تحلیل ارتباطی بهره گرفته شده که یکی از انواع روشهای بررسی در تحلیل محتواست. جامعة مورد پژوهش در تحلیل کمّی نسبت عاملبندی، توصیفگرهاست که با روش نمونهگیری طبقهای تصادفی، تعیین شده است. نتایج پژوهش نشان داد که در اصطلاحنامههای مورد بررسی، همواره تعداد توصیفگرهای یککلمهای کمتر از توصیفگرهای مرکب دوکلمهای بود. بیشترین میزان کاربرد توصیفگرهای یککلمهای در اصطلاحنامههای اصفا، منطق، و کلام اسلامی قابل شناسایی است. بهترین نتایج درکاهش سطح پیشهمارایی به ترتیب در اصطلاحنامههای اصفا، اصول فقه، و فلسفه محقق شده است.
Evaluation of factoring ratio in descriptors of thesauri of ASFA
and Islamic science: a quantitative approach to analysis of precoordination
level
نویسندگان [English]
M. Amir Hosseini1؛ R. Mohebi2
چکیده [English]
International standard of ISO 2788 and British Standard 8723 emphasize on the application of individual descriptors and the analysis of multiword or complex descriptors to separate semantic elements. These standards nominate "factoring" as a way for analyzing multiword terms. Factoring rules are laid down in order to decrease the usage of multiword descriptors and move towards the compilation of individual descriptors. Therefore there should always be a defined relation between the number of descriptors and the number of words used in their structure. In the factoring ratio it is supposed that the number of one-word descriptors should always be more than two-word descriptors and the number of two-word descriptors should always be more than three-word descriptors etc. The way of calculating the factoring ratio is based on analyzing the ratio of descriptors to the number of different words. In this research the descriptors of the thesauri of ASFA(trilingual cultural thesaurus: English, Persian, Arabic), principles of jurisprudence, logic, philosophy, Qur'anic sciences and theology have been analyzed and evaluated to determine the factoring ratio of descriptors to the number of different words. For quantitative analysis of factoring the methodology used in the research is content analysis. The study population is descriptors chosen through stratified random sampling. The results showed that the number of one-word descriptors have always been less than two-word multiword descriptors in the thesauri evaluated. One-word descriptors were mostly applied in thesauri of ASFA, logic and theology. The best results in reducing the level of pre-coordination belonged to the thesauri of ASFA, principles of jurisprudence and philosophy in sequence.
کلیدواژهها [English]
quantitative evaluation, factoring ratio, factoring, descriptors, multiword descriptors, thesaurus of ASFA, thesaurus of principles of jurisprudence, thesaurus of logic, thesaurus of Islamic philosophy, thesaurus of Qur'anic science, thesaurus of theology