شناسایی عوامل تأثیرگذار در به‌کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری‌های فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه بیرجند

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه بیرجند

چکیده

هدف: شناسایی عوامل و موانع مؤثر در به‌کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری‌های فارسی.
روش‌شناسی: به‌روش توصیفی-پیمایشی (دلفی) و با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته در جامعه‌ای 30 نفره انجام شد. روایی پرسشنامه از طریق شاخص نسبت روایی محتوایی و پایایی نیز با بهره‌گیری ازنظر متخصصان ارزیابی شد.
یافته‌ها: از میان 45 گویه که برای این پژوهش ضروری شناخته شدند 10 گویه به‌عنوان عامل مؤثر و 22 گویه به‌عنوان موانع تأثیرگذار در به‌کارگیری شناساگر شیء رقمی معرفی شدند که «ارائه فراداده‌های توصیفی مانند عنوان مقاله، نام نویسندگان، و واژه‌های کلیدی» (با میانگین 6/4) و «عضویت‌نداشتن ایران در نظام شناساگر اشیای رقمی به ‌علل مختلف ازجمله تحریم علمی» (با میانگین 65/4) به‌ترتیب به‌عنوان مؤثرترین عامل و مانع نقش زیادی در به‌کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری‌های فارسی داشتند.
نتیجه‌گیری: شناسایی عوامل مؤثر و موانع در به‌کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری‌های فارسی می‌تواند به دست‌اندرکاران نشریات ادواری و شناساگر شیء رقمی کمک کند تا با تقویت عوامل مؤثر و ازمیان‌بردن موانع موجود زمینه‌های لازم برای اجرای شناساگر شیء رقمی و بهره‌گیری از مزایا آن را در کشور فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identification of effective factors in the application of digital object identifier for content of Persian Periodicals

نویسندگان [English]

  • L. Seifi 1
  • M. Rahdar 2
1 Asisitant professor, Knowledge and Information science ,University of Birjand
2 MA of Knowledge and Information Science
چکیده [English]

Purpose: This study aimed to identify effective and barriers factors in the application of digital object identifier for the Persian periodicals content.
Methodology: This descriptive survey (Delphi) used a Researcher-made questionnaire on a sample of editors and editorial members of Persian scientific journals in the field of knowledge and information science (20 participants).
Findings: The results showed that among 45 items that, 10 and 22 items were identified as effective factors and barriers, respectively, for application digital object identifiers. So that “providing descriptor metadata such as title” was the most effective factor with an mean of 4.60, and the barrier “lack of membership of Iran in the digital object identifier system for various reasons including academic sanctions” with an mean of 4.65 in the application of digital object identifier for Persian periodicals content.
Conclusion Identification of effective factors and barriers regarding the application of digital object identifier for Persian periodicals content could help the authorities to resolve barriers for implementation of digital object identifier and to gain its benefits in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identifier
  • Digital Object Identifier
  • Persian Periodicals
ارجمند، تاج‌الملوک (1383). مدیریت نشریات ادواری در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی. فصلنامه کتاب، 15 (3)، ۷۹-۱۰۰.
احمدی، فضل‌الله؛ نصیریانی، خدیجه؛ و اباذری، پروانه (1387). تکنیک دلفی: ابزاری در تحقیق. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 8 (1)، 175-185.
افشاری، معصومه؛ مهرام، بهروز؛ و نوغانی، محسن (1392). بررسی و تدوین شاخص‌های ارزیابی کیفیت مقاله‌های علمی- پژوهشی در حوزه علوم انسانی مبتنی بر نظریه هنجارهای علم مرتون. سیاست علم و فناوری، 6 (1)، 49-66.
‏ایزدی، عبدالرضا؛ امیرپور، زمینه (1393). رعایت استانداردهای نشر مؤسسه بین‌المللی ایزو در نشریه‌های فارسی کتابداری و اطلاع‌رسانی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 25 (3)، ۹۳-۱۰۹.
 خدمتگزار، حمیدرضا (1392، بهمن). معرفی سیستم شناسه‌گر شئ دیجیتال(DOI). کتاب ماه کلیات، 69-77.
خدمتگزار، حمیدرضا (1394). طراحی نظام ملی شناسگر دیجیتال اشیاء اطلاعاتی. پایان‌نامه دکتری، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، تهران.
خدمتگزار، حمیدرضا (1395). تحلیلی بر فعالیت نظام شناسگر شئ دیجیتال (DOI ) در ایران. بازیابی 18 مرداد 1396، از http://www.lisna.ir/note/25114
خدمتگزار، حمیدرضا؛ علیپور حافظی، مهدی (1396). ارزیابی تطبیقی کارایی ساختار فراداده نظام‌های شناسگر دیجیتالی. پردازش و مدیریت اطلاعات، 33 (1)، 423-450.
خدمتگزار، حمیدرضا؛ علیپور حافظی، مهدی؛ و حنفی‌زاده، پیام (1393). نظام‌های شناسه‌گر دیجیتالی: ارزیابی تطبیقی. پردازش ومدیریتاطلاعات، 30 (2)، 525-548.
‏دیانی، محمدحسین؛ شیردل، شهلا (1386). بررسی و مقایسه چکیده فارسی مقاله‌های مجله‌های علمی ـ پژوهشی حوزه علوم انسانی با «استاندارد ایزو 214». کتابداری و اطلاع‌رسانی، 10 (2)، 37-52.
ستوده، هاجر؛ رزمجو، فاطمه؛ و زارع، لیلا (1389). ارزیابی چگونگی معرفی مجلات علمی- پژوهشی ایران در اینترنت براساس استانداردهای بین‌المللی: با تأکید بر ویژگی‌های مؤثر بر نمایانی مجلات علمی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 48 (4)، 205-228.
صبوری، علی‌اکبر (1382). استانداردسازی مجلات علمی و معیارهای ارزیابی نشریاتISI. رهیافت، 29، 81-88.
صمدی، ثریا؛ نشاط، نرگس (1388). حقوق پدیدآورندگان و منافع عمومی در کتابخانه رقومی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 4 (1-2) ، 104-114.
صمدی، لاله؛ محمداسماعیل، صدیقه (1388). بررسی معیارهای ارزیابی مجله‌ها در گزارش‌های استنادی نشریات فارسی در پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 15(۱)، 129–۱۴7.
‏علیپورحافظی، مهدی (1394). یکپارچه‌سازی معنایی در کتابخانه‌های دیجیتالی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، ۲۶ (۳)، 93-۱۱۳.
کوثری، روح‌الله (1390). معرفی روش دلفی به‌عنوان تکنیکی جهت خلاقیت در تصمیم‌گیری. بازیابی در 30 بهمن 1396، از http://rezaefar.ir/wp/wp-content/uploads/2013/09/Delphi_Kosari.pdf
مهدی‌پور، اعظم؛ هاشم‌زاده، محمدجواد (1391). معماری اطلاعات در مجله‌های الکترونیکی علمی - پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 15 (2)، 35-60.
‏میرزایی، الهام؛ غائبی، امیر؛ و کامران، معصومه (1392). معیارهای ارزیابی نشریات علمی در سطح ملی و بین‌المللی: دیدگاه سردبیران و دست‌اندرکاران نشریات علمی فارسی در حوره علوم انسانی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24 (2)، ۱۳8–۱۵۸.
‏نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ صمدی، لاله (1389).ارزیابی تطبیقی معیارهای ارزیابی مجلات در پایگاه گزارش استنادی مجلات مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 13 (2)، 31-57.
Campbell, D. (2007). Identifying the identifiers.In DCMI International Conference on Dublin Core and Metadata Applications, 27-31 August, (pp. 74-84). Retrieved May 12, 2019, from http://dcpapers.dublincore.org/pubs/article/view/868/864
Chandrakar, R. (2006). Digital object identifier system: an overview. The Electronic Library, 24 (4), 445–452.
Khedmatgozar, H. R., & Alipour-Hafezi, M. (2015). A basic comparative framework for evaluation of digital identifier system. Journal of Digital Information Management, 13 (3), 190–197.
ISO 26324:2012, Information and documentation -- Digital object identifier system. (2012). Retrieved May 12, 2019, from http://www.iso.org/iso/catalogue_detail.htm?csnumber=43506
Linstone, H. A., & Turoff, M. (Eds.) (2002). The Delphi method: Techniques and applications. Retrieved May 12, 2019, from https://web.njit.edu/~turoff/pubs/delphibook/delphibook.pdf
Park, S., Zo, H., Ciganek, A. P., & Lim, G. G. (2011). Examining success factors in the adoption of digital object identifier systems. Electronic Commerce Research and Applications, 10 (6), 626-636.
Digital Object Identifier System Handbook. (2017). Retrieved May 12, 2019, from https://www.doi.org/hb.html
Paskin, N. (1999). Toward unique identifiers. In Proceedings of the IEEE, 87 (7), 1208-1227.
Paskin, N., (2006). Digital object identifiers for scientific data. Data Science Journal, 4, 12–20.
Sidman, D., & Davidson, T. (2001). A practical guide to automating the digital supply chain with the Digital Object Identifier (DOI). Publishing Research Quarterly, 17 (2), 9–23.
Simons, N. (2012). Implementing DOIs for research data. D-Lib Magazine, 18 (5/6). Retreived May 12, 2019, from http://www.dlib.org/dlib/may12/simons/05simons.html
CAPTCHA Image