بررسی مقوله ارتباط در فرایند اطلاع‌یابی در فضای مجازی براساس نظریه تغییر بنیادین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تبریز

3 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده

هدف: بررسی مقوله ارتباط در فرایند اطلاع‌یابی براساس نظریه‌ تغییر بنیادین در فضای مجازی است.
روش‌شناسی: با رویکر کیفی و استفاده از نظریه ‌زمینه‌ای داده‌های مورد نیاز گردآوری شد. برای سنجش نظریه، جامعه آماری از میان دانشجویان کارشناسی دانشکده‌ علوم‌ تربیتی ‌و روان‌شناسی ‌دانشگاه تبریز و با روش گلوله‌ برفی نمونه‌گیری شد. برای تحلیل داده‌ها نیز نرم‌افزار مکس‌کیو.دی.ای. بهره‌برداری گردید.
یافته‌ها: پس از سه مرحله کدگذاری باز، محوری، و انتخابی 9 طبقه مفهومی مرتبط به مقوله ارتباط در فرایند اطلاع‌یابی در بستر فضای مجازی شناسایی شد. این طبقات مفهومی عبارت‌اند از: ظرفیت و ویژگی‌های فضای مجازی در راستای برقراری ارتباط، شبکه ارتباطی دانشجویان به‌هنگام اطلاع‌یابی در فضای مجازی، تأثیر فضای ‌مجازی بر میزان اعتماد دانشجویان، نحوه به‌اشتراک‌گذاری ‌اطلاعات ‌شخصی در فضای ‌مجازی، چگونگی به‌اشتراک‌گذاری احساسات ‌درونی در فضای‌ مجازی، تأثیر فضای مجازی بر میزان تمایل به انجام کارهای مشارکتی، نحوه استفاده از بستر فضای مجازی در انجام کارهای ‌مشارکتی، نحوه حل‌ مسئله به‌صورت تیمی در فضای‌ مجازی، و نحوۀ مواجهه با دیدگاه‌های متنوع.
نتیجه‌گیری: دانشجویان برای اطلاع‌یابی علاقه‌مند به استفاده از ظرفیت‌های ارتباطی فضای مجازی هستند؛ اما با چالش‌ها و مخاطرات آن آشنایی کامل ندارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Communication in Information-Seeking Process Based on Radical Change Theory: Case Study: BA Students of Education and Psychology Faculty, University of Tabriz

نویسندگان [English]

  • R. Zavaraqi 1
  • A. Hamdipour 1
  • S. Moradi 2
  • S. Nemati 3
چکیده [English]

Purpose: Toinvestigate communication category in information-seeking process based on Radical Change Theory.
Methodology: Qualitative approach, grounded theory. Population consist of BA students in education and psychology faculty of university of Tabriz, selected using snowball sampling. Data analysed using MaxQDA software.
Results: Open, axial and selective coding revealed 9 conceptual categories related to communication in online information-seeking. The identified conceptual categories are capacity and characteristics of cyberspace as a medium of communication, students’ communication network while seeking information in cyberspace, the effect of cyberspace on students’ trust, the way of sharing personal information in cyberspace, the way of sharing inner feeling in cyberspace, the effect of cyberspace on willingness to do collaborative works, the way of applying cyberspace in collaborative works, problem-solving ways in cyberspace as a team and the way of encountering with variant point-of-views.
Conclusion: Students are interested in communicative capacities of cyberspace in their information-seeking process. Although, they do not properly know its challenges and risks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information-Seeking process
  • Communication category in information-seeking
  • Radical Change Theory
  • Information-seeking behaviour of students
حریری، نجلا (1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
زوارقی، رسول (1388). اطلاعات و ارتباطات: اشتراکات، افتراقات و برهمکنش‌ها. اطلاع‌شناسی، 23، 23-46.
فیشر، کرن‌‌ای؛ اردلز، ساندا؛ و مکچنی، لین (1387). نظریه­های رفتار اطلاعاتی (فیروزه زارع فراشبندی، غلام حیدری،  محسن حاجی زین‌العابدینی، و لیلا مکتبی فرد، مترجمان؛ زاهد بیگدلی، ویراستار). تهران: کتابدار.
محسنیان راد، مهدی (1373). ارتباط شناسی. تهران: سروش.
مجرب، مریم (۱۳۹۵). رفتار خواندن در فضای دیجیتال: مفهوم، ابعاد و مؤلفه­ها . کتاب مهر، 6 (19-20). بازیابی بهمن 25، 1396، از http://www.sid.ir/FileServer/JF/10001913952003
نواده، مریم السادات؛ سپهر، فرشته (1388). رفتار اطلاع‌یابی مدیران سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران، کتاب، 78 (2)، 24-213.
Dresang, E. T. (2005). The information-seeking behavior of youth in the digital environment. Library Trends, 54(2), 178-196.
Dresang, E. T., Gross, M., & Holt, L. E. (2007). New perspectives: an analysis of gender, Net- Generation children, and computers. Library Trends, 56 (2), 360-386.
Koh, Kyungwon (2015). “Radical change theory: Framework for empowering digital youth. Journal of Research on Libraries & Young Adults, 5 . Retrieved January 15, 2018, from http://www.yalsa.ala.org/jrlya/2015/01/radical-change-theory-framework-for-empowering-digital-youth/
Lincoln, V. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. In Beverly Hills, CA: Sage. Literature, Technology, and Early Writing Instruction. Language Arts, 78 (3), 207-216.
Shen, Li-be (2006). Computer technology and college students reading habits. Chlanan Annual Bulletin, 32, 559-572.
CAPTCHA Image