میزان همکاری پژوهشگران ایرانی در نشریات علمی نامعتبر

اصنافی, امیررضا; پورحسین, راضیه; امیدی‌نیا, مریم

میزان همکاری پژوهشگران ایرانی در نشریات علمی نامعتبر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

² دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

³ دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف: تعیین میزان و نوع همکاری پژوهشگران ایرانی با نشریات علمی نامعتبر.
روش‌شناسی: این پیمایش با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از نشریات موجود در فهرست نشریات نامعتبر جفری بیل انتخاب شد. با توجه به روزآمد شدن مداوم این فهرست، نسخه‌ای که در دی ماه 1394 تهیه شده بود، ملاک انجام کار قرار گرفت. در تاریخ فوق این فهرست شامل 910 مجله بود. همه مجله‌های مذکور بدون نمونه‌گیری مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: تعداد 649 پژوهشگر ایرانی با 276 نشریه نامعتبر همکاری داشته که بیشتر آنها در مرتبه استادی بوده‌اند. 35% از این افراد، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. از نظر رشته تحصیلی، علوم پزشکی با 17% در بالاترین و هنر در پایین‌ترین رده به‌لحاظ همکاری با این نشریات قرار دارد. بیشتر مجلاتی که پژوهشگران ایرانی با آنها همکاری داشته‌اند متعلق به قاره آسیا بوده است.
نتیجه‌گیری: حضور پژوهشگران ایرانی در مجلات نامعتبر روندی رو به رشد دارد. معرفی، شناسایی، و ارائه فهرست این مجلات به‌صورت دوره‌ای و مستمر به دانشگاه‌ها و سازمان‌ها و تأکید بر اهمیت مسئله در جامعه علمی از راه‌های گوناگون امری ضروری به‌نظر می‌رسد؛ زیرا زمینه آشنایی، آگاهی، و استقبال نکردن از این مجلات را فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Contribution of Iranian Scholars to Predatory Journals

نویسندگان [English]

A. Asnafi ¹
R. Poorhossein ²
M. Omidinia ³

چکیده [English]

Purpose: To find how and to what extent Iranian scholars contribute to predatory journals.
Methodology: The scientometircs approach is employed. Jefery Beall's List of Predatory journals was adopted. As of January 2016 the number of predatory journals in the list was 910, all of which were studied.
Results: 649 Iranian scholars are contributing to 276 predatory journals. Most of them are professors and 35% of all are affiliated to Iran Ministry of Science, Research and Technology. Regarding their field of study, the highest number of researchers were in medical sciences (17%) and the lowest in art. The most predatory journals having Iranian contributors belong to Asia.
Conclusion: An upward trend is seen in the contribution of Iranian scholars to predatory journals. Such journals should be identified, listed and introduced to universities and organizations regularly and being emphasized in different ways as an important matter. This way researchers would be informed and less interested to join predatory journals.

کلیدواژه‌ها [English]

Predatory journals
Iranian researchers
Contribution to journals

مراجع

ابویی‌اردکانی، محمد؛ میرزایی، آیت‌الله؛ و شیخ‌شعاعی، فاطمه (1391). فرایند داوری مقالات در مجلات علمی ایران. پردازش و مدیریت اطلاعات، 28 (2)، 305-346.

جمالی‌مهموئی، حمیدرضا؛ و جوان‌فر، سارا (1393). انتشار مقاله‌های ایرانی در نشریه‌های نامعتبر: انگیزه‌ها و رویکرد نویسندگان. رهیافت، 56 (۱و۲)، 1-16.

جمالی‌مهموئی، حمیدرضا (1392الف، 16 اردیبهشت). فهرست نشریات نامعتبر. لیزنا، 129. بازیابی 25 تیر 1395 از http://www.lisna.ir/Note/12007

جمالی مهموئی، حمیدرضا (1392ب، 15 مهر). دسترسی آزاد و زوال کیفیت در نشر مجله‌ها. لیزنا، 151. بازیابی‌شده در 25 تیر 1395 از http://www.lisna.ir/Note/13261 .

جمالی‌مهمویی، حمیدرضا؛ جشیره‌نژادی، فرانگیس؛ و علیمحمدی، داریوش (زودآیند). مشارکت دانشگاهیان ایران در مجله‌های ناشران چپاولگر در سال 2015. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. بازیابی 20 آذر 1395 از http://nastinfo.nlai.ir/?_action=article&kw=275&_kw=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.

فرجی‌پورلاکه، اعظم (1393). شناسایی ویژگی‌های مشترک مجله‌های نامعتبر و تحلیل وضعیت انتشار مقالات ایرانی در آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

محسنی، منوچهر (1379). بررسی ویژگیها و مسائل مجلات علمی- تخصصی ایران. رهیافت، 23 (۳)، 27-41

منصوریان، یزدان(1389). مبانی نگارش علمی. تهران: کتابدار.

نوروزی‌چاکلی، عبدالرضا؛ و نورمحمدی، حمزه‌علی (1386). وضعیّت تولیدات علمی ایران و کشورهای منطقه در سال 2005 و 2006، بر اساس آمار مؤسّسة اطّلاعات علمی (ISI) (با همکاری علی اعتمادی‌فرد، اسماعیل وزیری). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

Beall, J. (2013). Beall’s list: Potential, possible, or probable predatory scholarly open-access publishers. Scholarly Open Access. Retrieved August 9, 2015, from http://scholarlyoa.com/ publishers.

Beall, J. (2012). Criteria for determining predatory open-access publishers (2nd ed.). Scholarly Open Access. Retrieved August 9, 2015, from http://scholarlyoa.com/2012/11/30/criteria-for-determining-predatory-open-access-publishers-2nd-edition.

Jalalian, M. (2014). Hijacked journal list: List of hijacked journals and fake publishers. Scholarly Open Access. Retrieved Novamber 10, 2015, from http://scholarlyoa.com/other-pages/hijacked-journals.

Jalalian, M., & Mahboobi, H. (2014). Hijacked journals and predatory publishers: Is there a need to re-think how to assess the quality of academic research?. Walailak Journal of Science & Technology, 11 (5), 389-394.

Esfe, M. H., Wongwises, S., Asadi, A., & Akbari, M. (2014). Fake journals: Their features and some viable ways to distinguishing them. Science & Engineering Ethics, 21 (4), 821–824.

Tin, L., Ivana, B., Biljana, B., Ljubica, I. B., Dragan, M., & Dušan, S. (2014). Predatory and fake scientific journals/ publishers–a global outbreak with rising trend: a review. Geographica Pannonica, 18 (3), 69-81.

Xia, J., Harmon, J. L., Connolly, K. G., Donnelly, R. M., Anderson, M. R., & Howard, H. A. (2014). Who publishes in "peridatory" journals? Journal of the Association for Information Science and Technology. Retrieved Novamber 14, 2014, from http://onlinelibrary. wiley.com/ doi/ 10.1002/asi.23265/abstract?campaign= wolearlyview