صحت ساختار ظاهری داده‌ها در پیشینه‌های کتابشناختی اپک کتابخانه ملی ایران

کشاورز, حمید; خوش‌مشرب, سهیلا

صحت ساختار ظاهری داده‌ها در پیشینه‌های کتابشناختی اپک کتابخانه ملی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه سمنان

² دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا (س)

چکیده

هدف: سنجش میزان صحت پیشینه‌های کتابشناختی پایگاه اپک کتابخانه ملی ایران به‌لحاظ ساختار صوری پیشینه‌ها.
روش/رویکرد پژوهش: در این پیمایش با بهره‌گیری از فرمول کوکران تعداد 1100 پیشینه از میان نزدیک به هفتصد هزار پیشینه کتاب انتخاب و با استفاده از سیاهه‌ وارسی پژوهشگرساخته تحلیل شد.
یافته‌‌ها: در 48 درصدِ پیشینه‌‌ها اشکال وجود داشت. بیشترین اشکال رعایت نکردن ضوابط مربوط به یونی‌کد و غلط املایی در برخی عناصر اطلاعاتی بوده و کمترین اشکال به رده‌بندی و فهرست‌نویسی توصیفی تعلق داشته است. توزیع اشکالات در رده‌های مختلف نشان داد رده N دارای بیشترین اشکال و رده C دارای کمترین اشکال بوده است.
نتیجه‌گیری: برخی اشکالات نه به‌سبب ضعف در فهرست‌نویسی بلکه به‌دلیل شتاب‌زدگی در ورود اطلاعات رخ می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Correctness of Data Structure in Bibliographic Records of the National Library of Iran’s OPAC Database

نویسندگان [English]

H. Keshavarz ¹
S. Khosh-Mashrab ²

¹ School of Information and Knowledge Sciences, University of Semnan

² MA Student, Archive Studies, Alzahra University

چکیده [English]

Purpose: This paper investigates correctness of data structure in the bibliographic records of National Library of Iran’s OPAC database.
Method/Research Design: A checklist was designed and a total number of 1100 records were selected and analysed out of nearly 700000 bibliographic records, using Kukran sampling method.
Findings: There were errors in 48 percent of the records. Major errors included lack of compliance with the Unicode standards, as well as spelling errors. Minor errors were assigning wrong classification codes as well as errors in descriptive cataloging of books. The highest rate of errors occurr Class N and class C in LC classification were respectively the most and least erroneous classes.
Conclusion: It should be mentioned that errors were often occurred as a consequence of mistake and haste in data input step not lack in cataloging procedures. Thus, there should be some concerns about correct data input for which some suggestions have been presented at the end of the paper.

کلیدواژه‌ها [English]

Bibliographic Records
OPACs
online OPACs
computerized cataloging
National Bibliography of Iran

مراجع

بیرانوند، علی؛ شریف‌مقدم،‌ هادی (1388). اپک‌ها و ابهام در انتقال مفاهیم اطلاعاتی.‌فصلنامه کتاب، 79 (3): 23-36.

خوشبخت، ملیکا؛ خسروی، فریبرز (1388). بررسی میزان انطباق پیشینه‌های کتابشناختی موجود در پایگاه نسخ خطی خانه کتاب با استانداردهای فهرست‌‌‌نویسی. فصلنامه کتاب، 79 (3): 115-122.

داریوش نیاکان، لادن؛ جانمحمدی، مریم (1387). بررسی میزان صحت شماره‌های رده کنگره در فیپای کتاب‌های فارسی منتشره سال‌های 1380-1384 موجود در کتابخانه دامپزشکی دانشگاه تهران، تحقیقات کتابداری و اطلاع‌‌‌رسانی دانشگاهی، 42 (47): 93-112.

دولانی، عباس؛ فرهادپور، محمدرضا (1389). مقایسه فهرست‌های پیوسته دانشگاهی ایران و انگلستان.‌ فصلنامه کتاب،‌ 83 (3): 178- 198.

زوارقی، رسول (1386). فهرست‌های رایانه‌‌‌ای در ایران و جهان: مروری در متون. کتابداری و اطلاع‌‌‌رسانی، 10 (2): 157-196.

سلطانی، پوری، (1383). دستنامه قواعد فهرست‌‌‌نویسی کتاب‌‌‌های لاتین به فارسی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

عزیزیان، نرگس خاتون (1386). همگونی عناصر اطلاعاتی در فهرستنویسی پیش از انتشار کتابخانه ملی، بین سال‌های ۱۳۷۷ـ۱۳۸۰. فصلنامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 7 (2): 80- 96.

عصاره، فریده؛ فرزین، فرزانه (1379). مشکلات و مسائل فهرست‌‌‌های پیوسته رایانه‌‌‌ای هنگام توسعه و پیاده‌‌‌سازی: حاصل تجربیات چند کشور و یک نمونه از ایران، در فهرست‌های رایانه‌‌‌ای: کاربرد و توسعه مجموعه مقالات همایش کاربرد و توسعه فهرست‌های رایانه‌‌‌ای در کتابخانه‌های ایران، (رحمت‌الله فتاحی، ویراستار).27 و 28 آبان 1378. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد؛ تهران:‌ مرکز اطلاع‌‌‌رسانی و خدمات علمی وزارت جهاد سازندگی: 56-72.

فتاحی، ‌رحمت‌‌‌الله (1386). از آرمان‌‌‌ها تا واقعیت: تحلیل مهم‌‌‌ترین چالش‌‌‌ها و رویکردهای سازماندهی اطلاعات در عصر حاضر. کتابداری و اطلاع‌‌‌رسانی، 10 (4): 5-26.

فتاحی،‌ رحمت‌‌‌الله؛ ارسطوپور، شعله (1386). تحلیل کارکردهای عناصر اطلاعاتی در پیشینه کتابشناختی: رویکردی نو به سازماندهی چندمنظوره اطلاعات در فهرست‌‌‌های رایانه‌‌‌ای. کتابداری و اطلاع‌‌‌رسانی، 10 (2): 53-90.

کوکبی،‌ مرتضی (1381). درسال‌های 78 و 79 اتفاق افتاد: ‌بررسی دو مورد فهرست‌‌‌نویسی پیش از انتشار. کتابداری، 36 (39):‌7-22.

گردشی، ابوالفضل؛ کشاورز، حمید (1388). بررسی میزان کاربرد پیشینه‌های کتابشناختی کتاب‌های لاتین کتابشناسی ملی ایران در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. فصلنامه کتاب، 79 (3): 123-140.

محفوظی، مصطفی؛ شعبانی، احمد؛ و سعادت، رسول (1389). بررسی کیفیت فهرست‌‌‌نویسی تحلیلی و رده‌‌‌بندی کتاب‌های عربی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌های 1380- 1386. تحقیقات اطلاع‌‌‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 16 (1): ‌45-62.

نشاط، نرگس (1382). بررسی میزان همسویی کتابخانه ها در سازمان دهی موضوعی کتاب ها (با تأکید بر حوزه ایران شناسی). روانشناسی و علوم تربیتی، 33 (1): 155-181.

Burke, G., Germain, C. A., & Van Ullen, M. K. (2003). URLs in the OPAC: Integrating or disintegrating research libraries’ catalogs.Journal of Academic Librarianship, 29) 5(: 290–297.

Large, A., & Beheshti, J. (1997). OPACs: a research review. Library & Information Science Research, 19 (2): 111-133.

Molavi, F. (2006). Main issues in cataloging Persian language materials in North America. Cataloging & Classification Quarterly, 43 (2): 77-82.

Shaker, A. K. (2002). Bibliographic Access to Non-Roman Scripts in Library OPACs: A Study of Selected ARL Academic Libraries in the United States. Unpublished doctoral dissertaion, University of Pittsburgh, Pennsylvania.