دسترس‌پذیری وب‌سایت کتابخانه‌های ملی در کشورهای خاورمیانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران

2 کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران

چکیده

هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی تطبیقی وب­سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با وب­سایت­های کتابخانه­های ملی کشورهای اسلامی در منطقه خاورمیانه، از بُعد دسترس­پذیری است.
روش پژوهش: روش­شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است که با استفاده از سیاهه وارسی­ای، مشتمل بر13 مؤلفه، وب­سایت‌های کتابخانه‌های ملی جامعه (11 مورد) مورد نظر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.
یافته­ها: با توجه به امتیاز وب­سایت شاخص فرضی، 77 امتیاز (که در آن کلیه مؤلفه­ها 100 درصد رعایت گردیده است)، وب­سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با دارا بودن تمامی مؤلفه­ها، و کسب77 امتیاز (100 درصد) در رده اول، کویت و عربستان با 76 امتیاز (7/98 درصد) در رده دوم، قطر با 74 امتیاز (1/96 درصد) در رده سوم، سوریه با 72 امتیاز (5/93 درصد) در رده چهارم، یمن و اردن با 70 امتیاز (9/90 درصد) در رده پنجم، لبنان با 65 امتیاز (4/84 درصد) در رده ششم، امارات متحده عربی با 59 امتیاز (7/76 درصد) در رده هفتم، و عراق با 58 امتیاز (3/75 درصد) در رده هشتم قرار گرفته­اند.
نتیجه­گیری: بررسی وضعیت وب‌سایت‌های کتابخانه­های ملی کشورهای اسلامی منطقه خاور­میانه گواه آن است که کم­ترین میزان رعایت مؤلفه­های دسترس­پذیری، مربوط به وب­سایت کتابخانه ملی عراق، با 3/75 درصد، و بیشترین آن، معادل با 100/0 درصد مربوط به وب­سایت­های کتابخانه­های ملی کشور ایران و ترکیه است. این امر گرچه نشان از رعایت بالای مؤلفه­های دسترس پذیری در وب­سایت­های جامعه مورد مطالعه دارد، اما به معنای رعایت 100 درصدی مؤلفه­های دسترس­پذیرس در تمامی آنها نیست. از این رو، نتایج حاصل از این تحقیق می­تواند ارمغان­هایی را برای دست­اندرکاران و طراحان وب­سایت­های کتابخانه­های ملی کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه ( به تفکیک مؤلفه­های مطرح شده در سیاهه)، به لحاظ حفظ موقعیت استراتژیک منطقه­ای دربرداشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Accessibility of Websites of National Libraries in the Middle East

نویسندگان [English]

  • S. Mohammadesmaeil 1
  • S. Kazemi Koohbanani 2
1 Assistant Professor of Library and Information Science; Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Tehran, Iran
2 M.A. in Library and Information Science; Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: The main purpose of this study was to compare the accessibility of the National Library of Iran's website with other websites of National Libraries of Islamic countries in the Middle East.
Methodology: In this research, the accessibility of the National Libraries' Websites has been surveyed using a checklist. The check list includes 13 components for reviewing and evaluating the websites.
Findings: The websites of the national libraries of Iran and Turkey ranked first with 77 points (100% criteria met). Kuwait and Saudi Arabia are second with 76 points (98/7%), and Qatar ranked third with 74 points (96/1%). The websites of other countries met the criteria as follows: Syria, 72 points (93/5%); Yemen and Jordan, 70 points (90/9%); Lebanon, 65 points (84/4%); United Arab Emirates, 59 points (76/7%); and Iraq, 58 points (75/3%).
Conclusion: Based on the results of this research, some proposals have been offered to website designers and decision-makers of national libraries. The findings of this research may help to improve the accessibility of the websites and to preserve the strategic regional position.

کلیدواژه‌ها [English]

  • national libraries' websites
  • website evaluation
  • Accessibility
  • Islamic countries
  • Middle-East
  • National Library and Archives of I.R. Iran
CAPTCHA Image