مدل موضوعی برای پایان‌نامه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کتابخانه مرکزی دانشگاه شاهد

2 استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شاهد

3 استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران

چکیده

هدف: تهیه الگوی موضوعی پایان­نامه‌­های کتابداری و اطلاع­رسانی در ایران با هدف کمک به دانشجویان فعلی و آتی در انتخاب موضوع و جلوگیری از پژوهش‌های تکراری.
روش/ رویکرد پژوهش: کتابخانه‌­ای و دلفی. ابتدا با مطالعه مدل­‌های پژوهش­‌های پیشین و موضوع‌های موجود در پایگاه اطلاعاتی لیستا و کسب نظر متخصصان کتابداری و اطلاع‌­رسانی، 6 رده اصلی معین شد. سپس، برای تعیین موضوع­‌های فرعی از سرعنوان‌های موضوعی فارسی، سرعنوان­‌های موضوعی کنگره، اصطلاحنامه­‌های فرهنگی یونسکو و اصفا و نما، و طرح‌های رده‌بندی‌های دیویی و کنگره استفاده شد.
یافته­‌ها: مدل پیشنهادی شامل 6 رده اصلی (کتابداری، کتابخانه­‌ها و مراکز اطلاع‌­رسانی، مدیریت اطلاعات، ذخیره و بازیابی اطلاعات، فهرست­نویسی و رده­‌بندی، و روش­‌های کمّی و کیفی اندازه‌­گیری اطلاعات) و 70 رده فرعی است.
نتیجه‌­گیری: برای جلوگیری از انجام پژوهش تکراری، لازم است پژوهشگران و دانشجویان به این نقشه توجه کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Topical Model for Iranian LIS Theses and Dissertations

نویسندگان [English]

  • A. Sharafi 1
  • H. A. Normohammadi 2
  • M. Alipour-Hafezi 3
1 Master, Knowledge and Information Science, Central Library, Shahed University
2 Assistant Professor, Knowledge and Information Science, Shahed University
3 Assistant Professor, Iranian Research Institute for Information Science and Technology (IRANDOC)
چکیده [English]

Purpose: Developing the topical model of Iranian LIS theses and dissertations to help current and future students in topic selection and prevention of repetitive works.
Methodology/Approach: Library and Delphi methods were utilized for this research. A study of previous research as well as subject coverage of LISTA databases resulted in identifying 6 main classes: librarianship, bibliometrics, information retrieval, information management, cataloging and classification. Then, in order to determine subdivisions for the 6 classes, Persian Subject headings, LCSH, UNESCO Thesaurus, ASFA (The Persian cultural Thesaurus), NEMA (another Persian Thesaurus), as well as Dewey and LC classification schemes were consulted.
Findings:Iranian postgraduate LIS students should consider the present map in selecting their topics.
Conclusion: To avoid repetition, professionals and students are advised to pay attention to this map.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subjective model
  • Dissertation and thesis
  • Library and information science
آزاد، اسدالله؛ منصوریان، یزدان (1380). نگاهی به عناوین پایان­نامه­های دکترای کتابداری و اطلاع­رسانی خارجی بین سال­های 1994-1999. کتابداری، 35 (2)، 85-101.
آذرانفر، جوانه (1385). تحلیل محتوای پایان­نامه­های تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع­رسانی فارغالتحصیلان داخل کشور و فارغ­التحصیلان خارج از کشور موجود در پایگاه­های اطلاعاتی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران در سال­های 1378-1382. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران.
یونسکو (1377). اص‍طلاح‍ن‍ام‍ه‌ ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی‌ ت‍وس‍ع‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ ی‍ون‍س‍ک‍و (عباس حری، مترجم). تهران: دفتر پژوهش‏های فرهنگی.
سلطانی، پوری (1365). اص‍طلاح‍ن‍ام‍ه‌ ک‍ت‍اب‍داری‌. تهران: وزارت‌ ف‍ره‍ن‍گ‌ و آم‍وزش‌ ع‍ال‍ی و ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه‌ م‍ل‍ی‌ ای‍ران.
حسین­پناه، علی. (1386). بررسی گرایش موضوعی و روش پژوهش پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه­های دولتی شهر تهران از سال 1379-1385. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
سیدین، سیدمهرداد؛ باب­الحوائجی، فهیمه (1388). تحلیل محتوای پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران شمال، علوم و تحقیقات تهران، علوم و تحقیقات اهواز و همدان در سال­های 1372- 1386. پیام کتابخانه، 15 (1)، 95-121.
ص‍دی‍ق‌ ب‍ه‍زادی‌، م‍ان‍دان‍ا (1379). چ‍ک‍ی‍ده‌ن‍ام‍ه‌ پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه‌ه‍ای‌ ک‍ت‍اب‍داری‌ و اطلاع‌رس‍ان‍ی‌. تهران: ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه‌ م‍ل‍ی‌ ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌؛ م‍رک‍ز اطلاع‌رس‍ان‍ی‌ و خ‍دم‍ات‌ ع‍ل‍م‍ی‌ ج‍ه‍اد س‍ازن‍دگ‍ی‌.
علیدوستی، سیروس، شهریاری، پرویز، خسروجردی، محمود، شیرانی، فرهاد، و بیرامی طارونی، حمیده. (1388). الگوی توصیف و تحلیل اطلاعات در پایان­نامه­ها و رساله­ها. علوم و فناوری اطلاعات، 24 (4)، 5-28.
محسن­زاده کواریم، افسانه (1381). تعیین تجربی معادله فرایند زیست موضوعات و روش­های پژوهش پایاننامه­های علوم کتابداری و اطلاع­رسانی ایران تا پایان سال 1381. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
یوسفی، احمد (1379). مقایسه گرایش موضوعی مقالات کــتــابداری و اطلاع رسانی ایران و پایگاه اطلاعاتی ISA  در سالهای 75-1377. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 44 (4)، 36-63.
Abdoulaye, K. (2002). Research Trends in Library and Information Science at the International Islamic University Malaysia. Library Review, 51 (1), 32-37.
Abdoulaye, K. (2004). Research Trends in the Humanities: an Analysis of Master's Theses at the International Islamic University Malaysia. Malaysian Journal of Library and Information Science, 9 (1), 59-68.
Aliyu, Y., & Abba, T. (2009). Analytical Study of Master of Library Science Dissertations at the University of Maiduguri, Nigeria. Library Philosophy & Practice, 11 (1), 1-6.
Cassidy R. S, Daifeng L, Terrell G. R. S., Craig F., & Ying, D. (2011).The shifting sands of disciplinary development: Analyzing North American Library and Information Science dissertations using latent Dirichlet allocation. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62 (1), 185.
Donald T. H. (2001). Information Science Abstracts: Tracking the Literature of Information Science. Part 1: Definition and Map. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 52(1), 44–53.
Estrada, L. M. M. (2009). Topic Maps and library and information science: an exploratory study of topic maps principles from a Knowledge and information organization perspective. Unpublished Master Thesis, Universiteteti Tallinn, Oslo.
Reshma, R. (2011). Research trends in library and information science in India with a focus on PanjabUniversity, Chandigarh. International Information & Library Review, 43(1), 23-42.
Zins, C. (2007). Knowledge map of information science. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(4), 526-535.
CAPTCHA Image