راهبردها و برنامه عملیاتی نظام مدیریت پژوهشی در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی (نمونه‌پژوهی: سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه امام رضا (ع)

3 عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی

4 استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)

5 دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه الزهرا؛ کارشناس اداره استاندارد نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

چکیده

هدف: شناسایی و ارائه راهبردهای پژوهشی مناسب در نظام مدیریت پژوهشی در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی با تأکید بر سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز آستان قدس رضوی.
روش‌/ رویکرد پژوهش: پژوهشاز نوع کاربردی و ترکیبی از روش‌های پیمایشی، دلفی، و اسنادی است. جامعه پژوهش 34 نفر از کارشناسان ارشد و مدیران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بودند. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش از پرسشنامه پژوهشگر‌ساخته (برای کارشناسان پژوهشی)، اسناد اداره پژوهش، و مصاحبه ساختاریافته (برای اعضای هیأت مدیره و مدیران) استفاده شد.
یافته‌ها: 8 راهبرد در کیفیت‌بخشی و بهره‌وری نظام مدیریت پژوهشی اثرگذار است: 1) ایجاد سامانه یا درگاه امور پژوهشی، 2) کمک به ساختارمند کردن پ‍ژوهش، 3) تقویت و کاربردپذیر ساختن نظام، 4) افزایش دسترسی به نتایج پژوهش، 5) فراهم کردن شرایط برای آموزش، خودآموزی، و خودراهبری کارشناسان سازمان، 6) شناسایی مشکلات و مسائل امور پژوهشی سازمان، 7) پیاده‌سازی مدیریت دانش در نظام مدیریت پژوهش، و 8) مدیریت امور مالی پژوهش.
نتیجه‌گیری: به‌ موازات توسعه پژوهش در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی، نظامی کارآمد باید به‌کارگرفته شود تا امور پژوهشی به‌درستی و با کارآمدی بهتر مدیریت شود. کارآمدی این نظام بستگی فراوانی به‌وجود راهبردهای اثربخش دارد. التزام به راهبردها در این نظام برای کتابخانه‌ها فرصت‌آفرین و اعتمادساز خواهد بود که در نهایت، سبب ارتقای جایگاه پژوهشی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategies and Action Plans for Research Management System (RMS) in Libraries and Information Centers: Case Study of Astan Quds Razavi Libraries, Museums and Documents Center

نویسندگان [English]

  • R. Fattahi 1
  • M. Parirokh 1
  • M. Salari 2
  • M. Zerehsaz 3
  • R. Rajabali Begloo 4
  • F. Pazooki 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

Purpose: To identify and suggest appropriate research strategies for Research Management Systems (RMS) in libraries and information centers focusing on Astan Quds Razavi Libraries, Museums and Documents Center (AQL).
Methodology: It is an applied research using survey, Delphi and documentary methods. The population consists of 34 senior specialists and managers of AQL. Data gathered using a self-designed questionnaire (for research experts), structured interview (for boards of directors and managers) and through investigating documents available in the research office.
Results: Eightstrategies are known to be effective in improving quality and productivity of RMS: 1. develop a system or portal for research activities, 2. help in organizing research process, 3. support functionality of the system, 4. increase access to research findings, 5. Provide facilities for training, self-instruction and self-guide for organization's specialists, 6. identify research problems, 7. implementing Knowledge Management (KM) in Research Management System and 8) financial management of research.
Conclusion: The development of research in libraries and information centers demands for a more functional system so that research affairs will be managed properly and efficiently. However, the system efficiency depends highly on applying effective strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research
  • Research Management System (RMS)
  • Research strategic planning
  • Astan Quds Razavi Libraries
  • Museums and Documents center

مراجع

برایسون، جان (1381). برنامه‌ریزی راهبردی برای سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی (ویرایش دوم). ترجمه عباس منوریان. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
پریرخ، مهری و شعله ارسطوپور (1388). پژوهشی در راستای شناسایی مؤلفه‌ها و عناصر مطرح در طراحی برنامه‌ راهبردی برای گروه آموزشی کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه فردوسی مشهد: یک برنامه‌ی راهبردی پیشنهادی.
پریرخ، مهری و دیگران (1385). برنامه‌ی راهبردی برای توسعه خدمات کتابخانه‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی: پژوهشی پیرامون بررسی وضعیت حاضر و ارائه الگویی برای تحقق وضعیت مطلوب ارائه خدمات. تهران: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی، مرکز مدارک علمی، موزه و انتشارات، 1384-1385.
فتاحی، رحمت‌الله و دیگران (1393). واکاوی ابعاد برنامه راهبردی برای توسعه پژوهش در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۰ (۲)، ۵۷۳-۶۰۲.
Australia
Bi-peng, Y.; & Li Zhi-qiang (2012). Application of dynamic interface technology in scientific research management system. International conference on applied physics and industrial engineering. Physics Procedia 24, 2039-2042.
Croft, D. B; & Koenig, A.J. (1971). Application of research management techniques. New MexicoStateUniversity, Las Cruces, New Mexico
Kostagiolas, P. A.; Maria Korkidi, (2008). "Strategic planning for municipal libraries in Greece", New Library World, 109(11/12), 546 - 558
Kostagiolas, P. A.; Christina Banou, Evangelia-Maria Laskari, (2009). Strategic planning and management for the public libraries: The case of Greek central public libraries, Library Management, 30 (4/5), 253 – 265
Koutropoulos, Apostolos (2014). Library portal 2.0: The social research management system. Current Issues in Emerging eLearning. 1 (1), 64-79.
McGee, R. (2006). Information technology (IT) strategic planning for libraries, Library Management, Vol. 27(6/7), 470 – 485.
McNicol, S. (2005). The challenges of strategic planning in academic libraries. New Library World, 106 (11/12), 496 - 509
National Institute of Nursing Research: Five-year strategic plan for reducing health disparities (2002) Retrived March 12, 2014, from:
  http://health-equity.pitt.edu/86/1/NINR-Rev.pdf
Ravi, K. J; Triandis, H. C.; & Wagner Weick, C. (2010). Managing research, development and innovation : managing the unmanageable.
Smith, P.R. V. (2010). Texas Tech University Strategic plan for research. Retrieved March 12, 2014, from: http://www.ttu.edu/stratplan/docs/StratPlanResearch0410.pdf
 Smith, S. C.; & Gronseth, Darren L. (2011). Transforming research management systems at Mayo Clinic. Research Management Review, 18(2)
State of California Environmental Protection Agency. AIR RESOURCES BOARD. (2003). Strategic Plan for Research, 2001 to 2010. Retrieved March 12, 2014, from: http://www.arb.ca.gov/research/apr/plan/ltplan/spla0403.pdf
StateUniversity of New York. UpstateMedicalUniversity. (2008). Strategic plan for strengthening research. Retrived March 12, 2014, from:
  www.upstate.edu/researchadmin/document/stratplan.pdf
Tea Research Foundation of Kenya (2011). Retrieved March 12, 2014, from:
http://www.tearesearch.or.ke/index.php?option=com_rokdownloads&view=file&Itemid=53&task=download&id=1
 Tang, H. (2003). CUPTRSS: A web-based research support system. Proceedings of the workshop on applications, products and services of web based support systems (WSS03).
Wang, K.; & Dinghui Wang. (2012). Design of scientific research and management system in university. Proceedings of the 2nd International Conference on Green Communications and Networks 2012 (GCN 2012): Volume 5. Lecture Notes in Electrical Engineering Volume 227, 2013, pp 43-49.
 Zhang, Jun Jie, Yi Liu & Jian Song (2009).The Scientific Research Management System of Colleges. Second International Symposium on Knowledge Acquisition and Modeling. DOI 10.1109/KAM.2009.298
ارسال نظر درباره این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 خرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 خرداد 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار