سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Documentationمستندسازی9102202FAغلامرضاامیرخانیعضو هیأت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایرانJournal Article20170419سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Virtual Education and Information Literacy: Case Study, E-education in Shiraz Universityآموزش مجازی و سواد اطلاعاتی: بررس موردی آموزشهای مجازی در دانشگاه شیراز1326285FAعبدالرسولجوکارعضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شیرازرضیهاسماعیلپورکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوریJournal Article20150622امروزه درنظر گرفتن میزان اطلاعات و دانش بهعنوان قدرت برای یک کشور، امری بدیهی است، افراد یک جامعه، بهویژه کسانی که در رشد جامعه نقش اساسی دارند، باید آموزش داده شوند تا بدانند که اطلاعات چیست، چه ارزشی در توسعه دارد، چگونه میتوان آن را بهدست آورد و بهصورتی مؤثر از آن استفاده کرد. سواد اطلاعاتی، توانایی شناسایی درست منابع اطلاعاتی، توانایی دسترسی به آنها و توانایی استفاده هدفمند از آنهاست. با ظهور روزافزون دانشگاههای مجازی و ارائه آموزشهای از راه دور توسط دانشگاهها تمایل کاربران نیز به دسترسی به منابع الکترونیکی در حال افزایش است. همکاری کتابداران با استادان دانشگاههای مجازی بسیار ضروریتر از قبل مینماید و کتابداران باید بدانند که وب و دنیای مجازی، محیط جدید فعالیت ایشان است. در تحقیق حاضر با استفاده از استانداردهای سواد اطلاعاتی به بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان آموزشهای مجازی دانشگاه شیراز پرداخته شده است. نتایج نشان داد که وضعیت سواد اطلاعاتی این دانشجویان در سطح مطلوبی قرار ندارد. بنابراین، ارائه راهکارهایی نظیر ایجاد آموزش مجازی سواد اطلاعاتی و افزودن آموزش سواد اطلاعاتی بهعنوان درسی پایه مخصوصا برای دانشجویان مجازی اشاره شده است.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Feasibilitiy Study on Developing Digital Libraries for Supporting Distance Learning Programs of Payame Noor Universityامکانسنجی ایجاد کتابخانه دیجیتالی جهت پشتیبانی از یرنامههای آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور2750286FAصدیقهمحمداسماعیلدانشیار کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتزهرارحیمینژادکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان مرکزی دانشگاه پیام نورJournal Article20150622<span lang="FA" dir="rtl">هدف از انجام این پژوهش سنجش و مطالعه امکانات کتابخانه مرکزی دانشگاه پیام نور جهت ایجاد کتابخانهای دیجیتالی در راستای پشتیبانی برنامههای آموزش از راه دور در این دانشگاه است. در این پژوهش، کتابخانه مرکزی جهت ایجاد کتابخانه دیجیتالی، امکانات و تجهیزات معاونت فنآوری جهت برگزاری دورههای آموزش از راه دور در دانشگاه پیام نور بهعنوان جامعه پژوهش درنظر گرفته شدهاند، تا با بررسی آنها، نقاط قوت و ضعف این دو نهاد که هستههای مرکزی دانشگاه پیام نور هستند، مشخص و در نهایت بهعنوان الگویی برای دیگر مراکز این دانشگاه بهکار گرفته شوند. این تحقیق از نوع روش پیمایشی توصیفی است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که دانشگاه پیام نور برای ایجاد کتابخانهای دیجیتال جهت پشتیبانی آموزش از راه دور میبایست به لحاظ نیروی انسانی، بودجه، منابع الکترونیکی پیوسته، تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری و... به حد استانداردهای ذکر شده در این پژوهش ارتقا یابند. همچنین، امکانات و تجهیزات این دانشگاه جهت برگزاری دورههای آموزش از راه دور و الکترونیکی مناسب و کارآمد نیست، از جمله پهنای کم باند مخابراتی دانشگاه، عدم استفاده از فیبر نوری و فنآوری ارتباطی ماهوارهای و در نهایت پیشنهادهایی بهمنظور ایجاد کتابخانه دیجیتالی جهت پشتیبانی از برنامههای آموزش از راه دور در دانشگاه پیام نور ارائه شده است.</span>سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Study on the Status of "Participation" and "Invisible College" in Informal Scientific Communicationبررسی جایگاه دو مفهوم مشارکت و دانشگاه نامرئی در ارتباطات علمی غیررسمی5176287FAرسولزوارقیعضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تبریز و دانشجوی دکتری دانشگاه تهرانJournal Article20150622ارتباطات علمی نقش بسزایی در رشد و گسترش علوم ایفا میکند، چنانکه بعضی صاحبنظران آن را اساس علم توصیف میکنند. در این میان با توجه به نقش تعیینکننده روابط انسانی و غیررسمی موجود میان دانشمندان نوعی ارتباطات علمی تحت عنوان ارتباطات علمی غیررسمی پدید میآید. در این مقاله سعی خواهد شد با توجه به اهمیت این مبحث، مروری بر متون منتشر شده در این زمینه ارائه شود. همچنین توضیحاتی در باب مفهوم مشارکت که ارتباط نزدیکی میان انگیزههای آن و ارتباطات علمی غیررسمی وجود دارد، بیان میشود. بهعلاوه از آنجا که دانشگاه نامرئی از دیرباز عمدهترین مصداق ارتباطات علمی غیررسمی میان دانشمندان بوده است، افزون بر ارائه تاریخچه، تعاریف و روششناسیهای موجود برای ارزیابی آن، نقدهای وارد بر آن و نقش فنآوری اطلاعاتی و ارتباطی نوین در رفع این انتقادات و گسترش آن مورد بحث قرار خواهد گرفت.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Comparative Study of the Accuracy of General and Specialized Medical Search English in Retrieving Documents Related to Children Diseasesبررسی مقایسهای میزان دقت موتورهای کاوش عمومی و تخصصی پزشکی در بازیابی مدارک مربوط به بیماریهای کودکان7794288FAمنصورهصراطی شیرازیکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانیJournal Article20150622این پژوهش با هدف مقایسه میزان دقت موتورهای کاوش عمومی و تخصصی پزشکی، در بازیابی مدارک مربوط به بیماریهای کودکان و مشخص کردن اینکه توانایی کدام نوع از موتورهای کاوش، عمومی و یا تخصصی پزشکی، در داشتن کمترین ریزش کاذب بیشتر است، انجام شد. ده کلیدواژه مربوط به بیماریهای کودکان با مشورت پزشکان متخصص کودکان انتخاب شده و در پنج موتور کاوش عمومی و پنج موتور کاوش تخصصی پزشکی مورد جستجو قرار گرفت. در هر موتور کاوش، 15 نتیجه اول مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، از 1176 رخداد بررسی شده، تعداد 225 مورد ریزش کاذب بود، که در این میان ریزش کاذب محتوایی با 225 مورد بیشترین نوع ریزش کاذب بود و پس از آن بهترتیب موارد تکراری 70 مورد، پیوند مرده 16 مورد و ریزش کاذب در یک مورد دیده شد. موتورهای کاوش مدیک ایت، مدلاین پلاس، تریپدیتابیس، هلث این سایت، اسک، آلتاویستا، اماسان، گوگل، یاهو و مدالوجی بهترتیب بیشترین تعداد ریزش کاذب را داشتهاند. از نظر دقت و ریزش کاذب موتورهای کاوش عمومی تفاوت معناداری با هم نداشتند، اما این تفاوت در میان موتورهای کاوش تخصصی معنادار بوده و کمترین دقت و بیشترین ریزش کاذب مربوط به موتور کاوش مدالوجی و کمترین ریزش کاذب مربوط به موتور کاوش تریپدیتابیس بود. همچنین موتورهای کاوش عمومی و موتورهای کاوش پزشکی نیز با یکدیگر اختلاف معناداری داشته و دقت در موتورهای کاوش عمومی بیش از موتورهای کاوش پزشکی بود.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Study on the Extent to Which the Men and Women Researchers Cooperate in the Production of Academic Papers in Iranian Journals of Library Science: a Case Comparison between Faslname-ye Ketab and Faslname-yeبررسی میزان مشارکت محققان زن و مرد در تولید مقالات علمی در مجلات هسته حوزه کتابداری ایران: مقایسه موردی فصلنامه کتاب و فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی95110289FAطاهرهجوکارکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه پیام نور شیرازنرجسورعکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی مرکز منطقهای علوم و فناوری شیرازJournal Article20150622مقاله حاضر به بررسی جنسیت مؤلفان مقالات دو مجله فصلنامه کتاب و کتابداری و اطلاعرسانی در بازه زمانی 1381-1386 پرداخته است. برای این منظور، کلیه مقالات تألیفی و ترجمهای مجلات مذکور بررسی شده و دادهها توسط روشهای آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان میدهد که در بازه زمانی مورد مطالعه دو مجله مذکور در مجموع، تعداد 528 مقاله تألیف و ترجمه توسط 658 مؤلف به چاپ رسیده است که 59/57 درصد مؤلفان را مردان و 40/43 درصد آنان را زنان محقق در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی تشکیل دادهاند. اما بهطور کلی روند صعودی در میزان تولیدات علمی زنان محقق کتابداری و اطلاعرسانی در هر دو مجله کاملا مشهود است. میزان تألیف مقالات مشترک نیز در بازه مورد مطالعه صعودی بوده، اما هنوز در سطح پایینتری به نسبت مقالات تکنویسندهای قرار دارد. در نهایت مشخص گردید که بین جنسیت نویسنده اول در مقالات مشترک منتشر شده در دو مجله مورد مطالعه و جنسیت نویسندگان همکار تفاوت آماری معناداری وجود ندارد.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Study on the Status of Acquisition and Collection Development in Public Libraries of Iranبررسی وضعیت فراهمآوری و مجموعهسازی کتابخانههای عمومی کشور111136290FAطیبهشهمیرزادعضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزیفاطمهفهیمنیااستادیار گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تهرانJournal Article20150622پژوهش حاضر بهعنوان طرحی جانبی از طرح جامع توسعه کتابخانههای عمومی کشور با هدف شناخت وضع موجود مجموعهسازی و فراهمآوری از طریق آسیبشناسی وضع موجود و تبیین وضع مطلوب با تدوین آییننامهها و دستورالعملهای نمونه و ارائه الگوهای مناسب برای جامعه کتابخانههای عمومی ایران در پی تثبیت و بهبود فرایند توسعه مجموعه در جامعه مذکور است. جهت گردآوری اطلاعات از روش پیمایشی و مطالعات کتابخانهای و بهعنوان ابزار گردآوری و اطلاعات از پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است و از اکسل بهمنظور ثبت و تحلیل آماری اطلاعات استفاده شد.
نتایج کلی حاکی از آن است که بهدلیل تعداد کم اعضای کتابخانه در کل کشور، سرانه کتاب برحسب عضو، بسیار بالاست. در 13 استان، تعداد کتابهای موجود بیش از تعداد کتابهای استاندارد براساس جمعیت است. از سوی دیگر در یک استان که تعداد اعضا از استاندارد بینالمللی بیشتر بوده، نیز سرانه کتاب برای اعضا از 5/5 کتاب گذشته است. میانگین سرانه کتاب به ازای هر عضو در کشور بالغ بر 14/68 کتاب است. در حال حاضر بیش از 30 درصد کتابهای مجموعه، مورد استفاده قرار نمیگیرند. ارزیابی کمّی مجدد کتابخانه در دورههای زمانی نسبتا کوتاه میتواند جایگاه مجموعه در همگامی با نیازهای جامعه را تبیین کند و وجین چون نفسی تازه در کتابخانههای عمومی کشور ضروری و تعداد اعضا مهمتر از تعداد کتابهای مجموعه است.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Study and Comparison of the Web User Interfaces of "Yahoo", "Altavista", "Goolge" and "Allthe Web" General Search Enginesبررسی و مقایسه رابط کاربر وب موتورهای جستجوی عمومی «یاهو»، «آلتاویستا»، «گوگل» و «آل د وب»137158291FAرحیمعلیجانیعضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شیرازاعظمموسویانکارشناس کتابداری و اطلاعرسانیفاطمهعلیزادهدانشجوی کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه پیام نور شیرازنوراللهکرمیکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوریJournal Article20150622در این پژوهش، ابتدا با بررسی و مطالعه اولیه موتورهای جستجوی عمومی، 4 موتور جستجوی یاهو، آلتاویستا، گوگل و آل د وب انتخاب و یک سیاهه وارسی در قالب 4 جدول اطلاعات عمومی، خصیصههای جستجو، گزینههای بازیابی و نمایش و ویژگیهای منحصر بهفرد تدوین شد. سپس از روش تحقیق کتابخانهای استفاده شد و طی آن مطالعاتی در مستندات و کتابهایی در رابطه با موتورهای جستجو، تحقیقات انجامشده مرتبط و همچنین گزینه راهنمای موتورهای جستجو انجام گردیده و پس از کسب شناخت کافی و آشنایی با کیفیت و نحوه عملکرد رابط کاربر در هر کدام از موتورهای جستجو با استفاده از روش پیمایش تطبیقی و براساس معیارهای مشخص که در جدولها ارائه شده، تلاش شد تا نقاط قوت و ضعف هر یک تعیین شود. نتایج پژوهش نشان داد که در مجموع 4 جدول تدوین شده موتورهای جستجو گوگل با 49 امتیاز، آلتاویستا با 45/5 امتیاز، یاهو با 40/5 امتیاز و آل د وب با 40 امتیاز بهترتیب بیشترین امتیازها را از آن خود کردند.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Study and Comparison of the Information Seeking Behavior of Users of the Library of the Iranian Research Institute for Scientific Information and Documentationبررسی و مقایسه رفتار اطلاعیابی مراجعان به کتابخانه پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران159174292FAمریمخسرویعضو هیئت علمی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایرانJournal Article20150622پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی، به مطالعه و مقایسه رفتار اطلاعیابی مراجعان به کتابخانه پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران پرداخته است. نتایج حاصل از 250 پرسشنامه تکمیلشده توسط مراجعان، نشان داد که بیشترین درخواست اطلاعات مربوط به حوزه علوم انسانی است. یافتهها در مورد نحوه دستیابی به اطلاعات، نشانگر آن بود که اکثر مراجعان کتابخانه از هر دو منبع چاپی و الکترونیکی استفاده میکنند. پاسخدهندگان، انجام کارهای پژوهشی را بهعنوان انگیزه و هدف جستجوی اطلاعات عنوان کردند. استفاده از سیستمهای رایانهای، از مجاری دستیابی به منابع اطلاعاتی دارای اولویت بوده است. نتایج نشان داد که پاسخدهندگان، تقریبا نیمی از زمان خود را صرف دستیابی به منابع اطلاعاتی میکنند. همچنین، مراجعان دارای تحصیلات تکمیلی (مراجعان در مقطع تحصیلی مدرک کارشناسی یا پایینتر) در مقایسه با مراجعان دارای تحصیلات عالی (مراجعان در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکتری)، انگیزه بیشتری برای «انتشار آثار علمی» دارند. مهمترین مشکل در دستیابی به اطلاعات در مقطع تحصیلات تکمیلی «فاصله زیاد کتابخانه از محل کار» و در مقطع تحصیلات عالی «نبود وقت جهت جستجوی اطلاعات» بوده است.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Fifteen Years of Science Production of Iran in databases of the "Inistitute for Scientific Information" (ISI)پانزده سال تولید علم ایران در پایگاههای «مؤسسه اطلاعات علمی» (آی.اس.آی) 1993-2007175200293FAعبدالرضانوروزی چاکلیعضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شاهد و پژوهشگر گروه علمسنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور0000-0002-0088-9159محمدحسنزادهعضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگر گروه علمسنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشورحمزهعلینورمحمدیعضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شاهد و پژوهشگر گروه علمسنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشورعلیاعتمادیفردکارشناس ارشد گروه علمسنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشورJournal Article20150622ایران در طی دوره پانزده ساله 1993 تا 2007، دارای 38554 عنوان تولید علمی نمایهسازی شده در پایگاه WOS بوده است. در عین حال، بیشترین تعداد این تولیدات علمی، مربوط به دوره پنج ساله 2003 تا 2007 بوده است، بهطوری که تولیدات علمی این دوره نسبت به دوره پنج ساله 1998 تا 2002، به میزان 276/15 درصد رشد نشان داده است. بههمین ترتیب، تنوع «انواع مدارک» و «زبان» تولیدات علمی نمایهسازی شده ایران در طی سالهای 1993 تا 2007، همواره رو به افزایش بوده است. حوزههای موضوعی «شیمی و علوم وابسته»، «داروسازی و داروشناسی»، «علوم پلیمر»، «مهندسی برق و الکترونیک»، «بیولوژی مولکولی و بیوشیمی»، «ریاضیات» و «جراحی»، از جمله گروههای موضوعی هستند که بیشترین سهم را از تولیدات علمی نمایهسازی شده ایران در پایگاه WOS بهخود اختصاص دادهاند. گزارش استنادی نشریات ایرانی در پایگاه JCR ، در سال 2006، نشان میدهد که تعداد این نشریات نسبت به سال 2005، به دو برابر افزایش یافته و به شش عنوان رسیده است. همچنین، بررسی رتبه 11 ساله ایران در پایگاه ESI حاکی از آن است که ایران با دارا بودن رتبه 40، از نظر تعداد تولیدات علمی نمایهسازی شده، پس از ترکیه در بین تمامی کشورهای اسلامی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در دورههای ده ساله گذشته، ایران در پایگاه ESI دارای رتبههای 42 و 41 بوده است.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522An Analysis of the Reasons for not Developing a Cooperation and Loan System between Libraries and Specialized Information Centers of Khuzestan Province from their Managers' Viewpointتحلیل علل عدم راهاندازی نظام همکاری و امانت بینکتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی تخصصی استان خوزستان از دیدگاه مدیران آنها201218294FAزاهدبیگدلیدانشیار گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهوازفاطمهباجیمربی گروه کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهوازJournal Article20150622هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل عوامل مهمی است که بر شکلگیری نظام همکاری و امانت بین کتابخانهای در میان کتابخانههای تخصصی استان خوزستان تأثیرگذار هستند. این پژوهش از نوع توصیفی است و روش آن پیمایشی است. بهمنظور گردآوری دادهها، از یک سیاهه وارسی که توسط پژوهشگر ساخته شد، استفاده گردید. برای روایی این سیاهه وارسی از نظرات متخصصان و استادان رشته کتابداری و اطلاعرسانی استفاده شد. جامعه این پژوهش شامل 80 کتابخانه و مرکز اسناد تخصصی فعال در استان خوزستان است که سیاهه وارسی از طریق پست برای تمام آنها ارسال شد. یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که با وجود آگاهی و اعتقاد اکثر مدیران کتابخانههای مورد مطالعه نسبت به مزایای همکاری و امانت بین کتابخانهای و تمایل آنها به این کار، موانع فراروی آنها باعث شده است تا چنین نظامی هنوز در این استان شکل نگیرد. مهمترین موانع از دید مدیران بهترتیب بسامد عبارتند از: نبود بودجه کافی، نبود کتابشناسیها، فهرستگانها و بانکهای اطلاعاتی لازم، نبود مرکز هماهنگکننده، نبود فهرستگان ملی روزآمد، و نبود ضوابط و مقررات یکسان، مکانیزه نبوده کتابخانههای تخصصی استان خوزستان، نبود اطمینان برای بازگرداندن مواد امانتی، کمبود نیروی انسانی، هزینه سنگین اطلاعات، آگاه نبودن مسئولان ارشد سازمانها/ شرکتها از مزایای اینگونه خدمات و غیرمتخصص بودن برخی از مدیران کتابخانهها. در پایان، پیشنهادهایی بهمنظور رفع موانع موجود و اقدام جهت راهاندازی نظام همکاری و خدمات امانت بین کتابخانهای در حوزه کتابخانههای تخصصی استان خوزستان ارائه شده است.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522The Strategies for Searching and Information Retrieval in PubMed and its interfacesراهبرد جستجو و بازیابی اطلاعات در پابمد و رابطهای آن219232295FAحافظ محمدحسنزادهکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایرانمهدیحاجابراهیمیکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریزسمیهرحمانپورکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی اداره کل امور کتابخانههای عمومی استان آذربایجان غربیJournal Article20150622پابمد ابزاری برای جستجو و دسترسی به پایگاه اطلاعاتی مدلاین است. اگرچه جستجو در این پایگاه ساده بهنظر میرسد، اما یافتن استنادات مرتبط برای کاربرانی که با روشهای جستجو آشنایی ندارند، میتواند مشکل باشد. این مقاله در ابتدا به شیوههای پردازش پرسش در پابمد پرداخته و سپس عملکرد رابطهای طراحیشده برای مدلاین را مورد بررسی قرار میدهد. کتابخانه ملی پزشکی آمریکا و بعضی از دانشگاههای بزرگ، ابزارهایی طراحی کردهاند که از مدلاین بهعنوان منبع دادههای خود استفاده میکنند. این رابطها پرسش کاربر را به مدلاین فرستاده و پاسخی مرتبط با پرسش مورد درخواست در اشکال مختلف (شکل، نمودار، چکیده، متن کامل و ...) به کاربر میدهند. مطالعات نشان میدهد که دانشجویان و حتی متخصصان، در بازیابی اطلاعات خاص از پابمد و دیگر نظامهای بازیابی اطلاعات ناتوان هستند و ابزارهای بهوجود آمده نیز نتایج 100 درصد درستی نمیدهند. این ابزارهای نسبتا مفید هستند.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Greenstone: Open Source Software for Developing Digital Librariesگریناستون: نرمافزار کد منبع باز برای راهاندازی کتابخانه دیجیتال233252296FAمحمدحسنزادهعضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تربیت مدرسآزادپاکنژادعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهرJournal Article20150622با وجود اینکه مقالات زیادی در زمینه کتابخانههای دیجیتال نوشته و یا ترجمه شده است و حتی پایاننامههایی نیز به انجام رسیده است، اما تحقیقاتی در زمینه معرفی و ارزیابی نرمافزارهای مرتبط با کتابخانه دیجیتال انجام نشده است و بهنظر میرسد که در این زمینه خلأ قابل توجهی وجود دارد. در سطح دنیا تلاشهایی در زمینه ارائه نرمافزار کتابخانه دیجیتال انجام شده است که نرمافزار گریناستون یکی از آنهاست. این نرمافزار به سفارش کتابخانه ملی نیوزیلند تدوین و طراحی شده و از سوی یونسکو نیز بهعنوان نرمافزار کدباز معرفی شده است که بهصورت رایگان از طریق اینترنت قابل دسترسی است. از آنجایی که این نرمافزار میتواند افق جدیدی را پیش روی کتابداران در راهاندازی و مدیریت کتابخانه دیجیتال باز کند، در این مقاله به معرفی امکانات و قابلیتهای این نرمافزار پرداخته شده است. این مقاله از یکسو میتواند باب آشنایی کتابداران و متخصصان با این نرمافزار را باز کند و از سوی دیگر مسیر پژوهشی جدیدی را در این زمینه به متخصصان و علاقهمندان معرفی کند.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Digital Rights Management: Opportunities and Challengesمدیریت حقوق دیجیتال: فرصتها و چالشها253272297FAمرضیهسیامککارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانیJournal Article20150622با توجه به نقش اطلاعات بهعنوان کالای باارزش و لازمه حفاظت از آن در تجارت امروز، طراحی سیستمی برای مدیریت امنیت اطلاعات است، تا از این طریق بتوان از سرمایههای اطلاعاتی خود حفاظت کرد. برای دستیابی به این هدف، مدیریت حقوق دیجیتال مطرح شده است. این مقاله مدیریت حقوق دیجیتال را براساس آخرین تغییرات شرح میدهد. کاربرد مدیریت دیجیتال، روند تکامل، جنبههای مختلف آن، مؤلفههای مطرح در مدیریت حقوق دیجیتال، معماری اصلی، زبانهای مهم و مسائلی از این قبیل را شرح میدهد. در پایان چالشهای مطرح درباره آن را بیان مینماید.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Visual Writing by Visualizing Concepts: Using Visual Literacy and Visual Language to Efficiently Understand Informationنگارش تصویری با تصویرسازی مفاهیم: بهرهگیری از سواد دیداری و زبان تصویر برای درک مؤثر اطلاعات273288298FAفریبرزدرودیدکتری کتابداری و اطلاعرسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایرانJournal Article20150622نخستین روش ارتباطی انسان با محیط زندگی و دیگران، بهرهگیری از رویکرد دیداری برای نمایش مفاهیم بوده است. این رویکرد در زندگی آدمی از اثربخشی بالایی برخوردار است. سواد دیداری تنها به فنآوریها و رسانههای جمعی نوین محدود نمیشود، بهگونهای که طراحی حیوانات در غارهای قدیمی، مانند آنچه که در غار لاسکو در فرانسه وجود دارد، میتواند بهعنوان نمونههای اولیه سواد دیداری مطرح شود. در واقع سواد دیداری توانایی نگرش به اطلاعات دیداری به همراه ادراک آن است. شخص باسواد دیداری میداند که چگونه عناصر دیداری سبب درک کامل معنا میشود. بر این اساس، سواد دیداری مجموعهای از مهارتهاست که براساس آن میتوان به شرح و ارزیابی تصاویر پرداخت. مفهوم زبان تصویر نیز توانایی خلق و استفاده از تصاویر بهمنظور ایجاد ارتباط است. مهارتهای پایهای زبان تصویر شامل واژگان مفاهیم ضروری برای درک و توضیح تصاویر و نمادهای دیداری است. سواد دیداری و زبان تصویر دو مؤلفه مهم در درک اطلاعات تصویری بهشمار میآیند.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522A Review of Professional Exhaustion or the Burnout Syndrome and its Presence in the Librarianship Professionنگاهی به تحلیلرفتگی شغلی یا سندرم برن اوت و حضور آن در حرفه کتابداری289302299FAفروغرحیمیکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوریJournal Article20150622امروزه تغییر و تحولات سریع و پیدرپی، انسان را با تمام قدرت و توانش دچار موجی از اضطراب و کاهش سلامت کرده است. پذیرش نیروی انسانی بهعنوان مهمترین عامل رشد و پویایی در تمام سازمانها، سبب گردیده تا مدیران در جستجوی راههای مقابله با عوامل استرسزا و شناخت آنها باشند. این مقاله به بررسی سندرم فرسودگی شغلی، عوامل ایجادکننده، مراحل، ابعاد و در نهایت راههای مبارزه با آن میپردازد و سپس این سندرم در حرفه کتابداری بهعنوان یکی از حرفههایی که طعمه فرسودگی میشود، مورد بررسی قرار میدهد.سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات2783-464620120090522Guidelines for Audiovisual and Multimedia Materials in Libraries and other Institutions (March 2004)رهنمودهای ایفلا برای مواد دیداری - شنیداری و چندرسانهای در کتابخانهها و مؤسسهها (مارس 2004)303322300FAنوشته بروسرویان و مونیکا کرمرترجمه هداچوبککارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان صدا و سیماوحیدطهرانیپورکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان صدا و سیماJournal Article20150622رسانههای دیداری – شنیداری، بخشی از میراث فرهنگی ما هستند. این رسانهها حجمی عظیم از اطلاعات را دربردارند که باید برای استفادههای آتی نگهداری شوند. دسترسی به منابع دیداری – شنیداری باید به اندازه دسترسی به مواد چاپی، آزاد و بدون محدودیت باشد. کتابخانهها بهعنوان ارائهکنندگان اطلاعات، باید مشتاق تدارک اطلاعات در مناسبترین فرمتها برای نیازهای متفاوت کاربران مختلف باشند و باید همتراز با ارائه خدمات مواد چاپی به کاربر، خدمات مواد دیداری – شنیداری و چندرسانهای ارائه کنند. تقریبا هر کاربر یا بازدیدکننده کتابخانه، در کنار مواد چاپی، کاربر بالقوه مواد دیداری – شنیداری است. کتابخانهها باید از پتانسیل فرمتهای دیداری – شنیداری بهعنوان منابع مهم آگاه باشند و آنها را در مجموعه خود بگنجانند. مدیریت منابع دیداری – شنیداری، در کنار تجهیزات، مستلزم داشتن دانش تخصصی است. همانقدر که هنگام کار با کتاب، داشتن دانش درباره ادبیات برای یک کتابدار اهمیت دارد؛ به همان اندازه نیز هنگام کار با مواد دیداری – شنیداری، داشتن دانش درباره فیلمها، هنر، موسیقی، و مانند اینها برای وی دارای اهمیت است. بنابراین، در کتابخانههای بزرگ قطعا به کتابداران مختص این حوزه نیاز است. همچنین داشتن بودجه رسمی برای مجموعهسازی، تدارک تجهیزات، نگهداری، انباشت، تعمیر و جایگزینی سختافزار ضروری است. منابع دیداری – شنیداری باید به صراحت در خطمشی مجموعهسازی کتابخانه گنجانده شوند و بهطور جداگانه اولویتها و معیارهای گزینش آنها تعیین شود. با توجه به اهمیت مسائل مربوط به حق تألیف در این حوزه، وضعیت حقوقی منابع باید در مجموعه ثبت شود. مواد دیداری – شنیداری باید بهطور طبیعی بخشی از کتابشناسی ملی کشور را تشکیل دهند. این مواد ویژگیهایی دارند که بهرهگیری از روشهای فهرستنویسی خاص را الزامی میسازد و شرایط انباشت آنها نیز مستلزم توجه خاص است. در خطمشی ذخیرهسازی محملهای دیداری – شنیداری، موضوع نیاز آتی به تجهیزات کاری و دیگر امکانات برای دسترسی به اطلاعات آن محمل نیز باید درنظر گرفته شود.