2024-03-29T00:04:31Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=67
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
شایستهسالاری و شایستهمحوری در مدیریت کتابخانهها
نرگس
نشاط
2015
11
22
7
8
https://nastinfo.nlai.ir/article_479_af4837aaf12c462f0bac389cec29248a.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
عوامل تأثیرگذار بر بهکارگیری پرمیس در کنسرسیوم محتوای ملی براساس نظریه اشاعه نوآوریهای راجرز
فاطمه
پردل
لیلی
سیفی
محسن
نوکاریزی
هدف: بررسی نقش مؤلفههای نظریۀ اشاعۀ نوآوریهای راجرز و مؤلفۀ آمادگی سازمان بر اتخاذ پرمیس از دیدگاه اعضای دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری شامل 19 تن از صاحبنظران بزرگترین و مهمترین کتابخانههای کشور بودند که دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی هستند.
یافتهها: از دیدگاه صاحبنظران، مؤلفۀ مزیت نسبی با میانگین 4، سازگاری با میانگین 5/3، آمادگی سازمان با میانگین 46/3، مشاهدهپذیری با میانگین 43/3، پیچیدگی با میانگین 2/3، و قابلیت استفاده آزمایشی با میانگین 066/3، بهترتیب در اتخاذ استاندارد ابردادهای پرمیس نقش داشتند. بنابراین، براساس مؤلفههای نظریۀ اشاعۀ نوآوریهای راجرز، آمادگی سازمانها برای استفاده از پرمیس بیشتر از حد متوسط (3) دانسته شده است.
نتیجهگیری: استفاده از پرمیس با ارزشهای متداول، تجربیات گذشته، و نیازهای استفادهکنندگان بالقوه سازگاری مطلوبی دارد؛ اما از سوی دیگر، پیچیدگی درک و استفاده از آن زیاد است. با توجه به اینکه امکان آزمون و ارزیابی نتایج استفاده از پرمیس، قبل از اتخاذ آن وجود دارد و نتایج سودمند استفاده از آن بهعنوان یک نوآوری ملموس و قابل مشاهده است، از نظر جامعۀ پژوهش آمادگی لازم برای اتخاذ پرمیس وجود دارد.
PREMIS metadata standard
Consortium of National Content
Preservation metadata
Digital preservation
Rogers’ diffusion of innovations theory
2015
11
22
9
22
https://nastinfo.nlai.ir/article_1040_bee0b67bcd5127fc63194ee1057ece2b.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
جایگاه مهندسی ارزش در خطمشی انتخاب و فراهمآوری منابع کتابخانهای
مژده
سلاجقه
هدف: مطابقتسازی شاخصهای مهندسی ارزش با فرایندهای موجود در خطمشی فراهمآوری منابع در کتابخانههاست. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش تحلیل محتواست. ابتدا فازهای مهندسی ارزش (فاز جمعآوری اطلاعات، فاز تحلیل کارکرد، فاز خلاقیت،فاز ارزیابی، فاز توسعه، و فاز ارائه) معرفی شد. در گام بعد، مراحل کار در بخش مجموعهسازی بیان و در پایان فازهای مهندسی ارزش در فرایندهای مختلف بخش فراهمآوری منابع و تجهیزات، تشکیل کمیته انتخاب و فراهمآوری، تعیین خطمشی تهیه و سفارش، انتخاب منابع و تجهیزات، انتخاب کارگزار، تخصیص بودجه، بخش سفارش و بخش خرید، یا فراهمآوری منابع و تجهیزات تعدیل و مطابقت داده شد. یافتهها: فازهای مهندسی ارزش با فرایندهای موجود در خطمشی کتابخانه - فرایندهای انتخاب، گردآوری، سازماندهی، ارزیابی، فراهمآوری، و مدیریت زنجیره تأمین منابع کتابخانهای مطابقت دارد و میتوان آن را در کتابخانهها اجرا کرد. نتیجهگیری: اگر این فن بهصورت علمی در همه بخشها و طرحهای کتابخانهها بهکار گرفته شود، صرفهجویی در بودجه، نیروی انسانی و حداکثر بهرهوری با حداقل هزینه محقق خواهد شد.
Value engineering phases
Resource acquisition
Libraries
value engineering
2015
11
22
23
38
https://nastinfo.nlai.ir/article_860_94c6a92a31be0e976e209ef0cc5d5ac8.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
تأثیر سبک شناختی، نوع وظیفه، و میزان تجربه بر عملکرد جستجوی کاربران در وب
مریم
اسدی
هدف: مطالعۀ رفتار جستجوی کاربران در وب و تأثیر سبکهای شناختی کلینگر و جزئینگر، نوع وظیفه، و میزان تجربه بر عملکرد جستجو.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش ترکیبی و از نوع کاربردی است. در بخش کیفی، تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل محتوا بود و در بخش کمّی از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شد. جامعۀ پژوهش 44 پژوهشگر در حوزههای مختلف علوم بودند. از آزمون سبک شناختی رایدینگ، پرسشنامۀ تجربۀ وب، و سه وظیفۀ جستجو بهعنوان ابزار گردآوری دادهها استفاده شد.
یافتهها:در رفتار جستجوی اطلاعات افراد با سبکهای شناختی کلینگر و جزئینگر از نظر توصیفی تفاوتهایی وجود دارد؛ کلینگرها از تعداد راهبردهای بیشتری نسبت به جزئینگرها برای تکمیل سه وظیفه استفاده کردند. در عملکرد جستجوی افراد با سبک شناختی کلینگر و جزئینگر تفاوتهایی وجود دارد. افراد با سبک شناختی جزئینگر نسبت به کلینگر زمان بیشتری را صرف و تعداد گرههای بیشتری را برای تکمیل وظایف بازدید کردند. تحلیل آماری بین سبکهای شناختی کلینگر و جزئینگر در مدت زمان تکمیل وظایف و در تعداد گرههای بازدیدشده برای تکمیل وظایف تفاوت معناداری نشان نداد. بین سطوح وظایف و بین سبک شناختی و میزان تجربه در مدت زمان تکمیل وظایف و تعداد گرههای بازدیدشده تفاوت معناداری وجود نداشت. هیچ تفاوت معناداری بین نوع وظیفه و سبکهای شناختی در مدت زمان تکمیل وظایف و تعداد گرههای بازدیدشده مشاهده نشد.
نتیجهگیری: انتظار میرود نتایج این مطالعه از یکسو بتواند به بهبود درک رفتار جستجوی کاربران در وب بر مبنای سبکهای شناختی رهنمودهایی برای آموزش کاربر و طراحی ابزارهای جستجو در وب فراهم نماید و از سوی دیگر بتواند به ایجاد و توسعه مدلهای رفتار جستجوی کاربران وب کمک کند.
User's search behavior
Cognitive style
Experience
Search types
Search performance
Information retrieval
Web
information seeking behavior
2015
11
22
39
63
https://nastinfo.nlai.ir/article_468_26cd3ade8131791861145a392eeb87e4.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
نقش مدیریت دانش در برنامهریزی راهبردی کتابخانههای دانشگاهی
اورانوس
تاجالدینی
علی
سادات موسوی
هدف: بررسی و تبیین نقش مدیریت دانش در برنامهریزی راهبردی از دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانههای دانشگاهی است.
روش پژوهش: با استفاده از ابزار پرسشنامه، نظر 38 مدیر (رؤسا و معاونان) و 151 کتابدار شاغل در کتابخانههای مرکزی دانشگاههای دولتی شهر تهران، بهتفکیک، درباره نقش مدیریت دانش در برنامهریزی راهبردی پیمایش شده است.
یافتهها: بیش از نیمی از افراد بر تعریف سه مرحلهای کوینتاس و همکاران (1997) از مدیریت دانش اتفاق نظر دارند؛ مدیران و کتابداران بر کاربردی بودن مدیریت دانش در برنامهریزی کتابخانه توافق دارند و بهترین راه برای بهبود آیندهنگری در کتابخانه را بهکارگیری مدیریت دانش در برنامهریزی دانستهاند؛ آنان مدیریت دانش را بهترتیب در ابعاد سیاستگذاری و تصمیمگیری، برنامهریزی خدمات اطلاعاتی، تولید مدل و تفکر در حیطة برنامهریزی راهبردی سازمان خود کاربردی معرفی کردهاند.
یافتههای حاصل از این پژوهش نشان داد که 14.57 درصد از مدیران و کتابداران،مدیریت دانش را در نظارت همهجانبة بر برنامهریزی راهبردی دخیل میدانستند. همچنین67.57 درصد از ایشانمدیریتدانشرا در همة زمینههای تعریفشده دربرنامهریزیراهبردی کتابخانةخود کاربردی تعریف نمودند. یافتههای این پژوهش مدیریت دانش را بهترتیب در سیاستگذاری و تصمیمگیری (51.18 درصد)، برنامهریزی خدمات اطلاعاتی (81.14 درصد)، تولید مدل (76.4 درصد)، تفکر(23.4 درصد) در حیطة برنامهریزی راهبردی دانشگاه خود کاربردی معرفی کردند.
نتیجهگیری: در این پژوهش با بهرهگیری از نظرات جامعة مورد پژوهش تعاریف متعدد مدیریت دانش و برنامهریزی راهبردی در کتابخانههای دانشگاهی مورد تبیین قرارگرفت.تفاوت استنباط نتایج حاصله از بررسی موضوعات اساسیِ پیرامون مدیریت دانش در برنامهریزی راهبردی حاکی از آن است که مدیران و کتابداران کتابخانههای دانشگاهیافراد مختلف در جامعة مورد پژوهش، معانی ضمنی متنوعی را از مفهوم مدیریت دانش در برنامهریزی راهبردی کتابخانهها دریافت میکنند، اگرچه این تفاوتها از نظر آماری معنیدار نبوده است اما این آشفتگی قابل درک است، زیرا اصطلاحات و حوزههای جدید معمولاً تردیدهایی منطقی ایجاد میکنند. به هرحال، این تفاوتها از نظر آماری نیز معنادار نبوده است.
Strategic Planning
knowledge management
Opinion poll
University libraries
2015
11
22
65
77
https://nastinfo.nlai.ir/article_469_9042f4dd5687a27030a3b6e514006420.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
تحلیل محتوای روزنامههای کثیرالانتشار در دورههای هشتم و نهم ریاست جمهوری اسلامی از نظر مطالب مرتبط با کتاب و کتابخوانی
بتول
رحمانی
فاطمه
نوشینفرد
هدف: تحلیل محتوای روزنامههای کثیرالانتشار اطلاعات، ایران، و جمهوری اسلامی در دورههای هشتم و نهم ریاست جمهوری اسلامی ایران از نظر انتشار مطالب مرتبط با کتاب و کتابخوانی است.
روش: پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعة آماری، گزارش، معرفی، و نقدهای مرتبط با کتاب و کتابخوانی در روزنامههای مورد نظر از خرداد 1380 تا مرداد 1388 (جمعاً 297 ماه و 8782 شماره) بود. ابزار مورد استفاده، کاربرگ و سیاهة وارسی بود و دادهها با استفاده از نرمافزار اکسل و SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: کل مطالب منتشرشده در روزنامههای مورد بررسی در دورة هشتم ریاست جمهوری کشور 70 مقاله، 2138 گزارش، 2553 معرفی کتاب، و 475 نقد بود. تعداد کل مطالب در دورة نهم 37 مقاله، 2164 گزارش، 2220 معرفی کتاب، و 253 نقد بود. فعالیتهای فرهنگی مربوط به مقاله، گزارش، معرفی، و نقدهای مرتبط با کتاب و کتابخوانی در دورة هشتم نسبت به دورة نهم افزایش بیشتری را نشان میدهد. روزنامة ایران با فعالیت فرهنگی 67/47 درصد در دورة هشتم نسبت به سایر روزنامهها و نسبت به دورة نهم پیشی گرفته است.
نتیجهگیری: با توجه به اهمیت کتاب و کتابخوانی در جامعه و رسالت روزنامهها بهعنوان یک رسانة عمومی و ملی، نتایج بهدستآمده رضایتمند نیست، زیرا روزنامههای کثیرالانتشار باید نقش فعال و پررنگتری نسبت به انتشار مطالب مرتبط با کتاب و کتابخوانی داشته باشند.
Book
Reading
newspaper
Eighth presidential term
Ninth presidential term
News
Report
Article
Cultural activity
Ettelaat newspaper
Iran newspaper
Jomhourieslami newspaper
2015
11
22
79
92
https://nastinfo.nlai.ir/article_470_5a2cd8044e697739798ee782ecc11025.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
یکپارچهسازی معنایی منابع اطلاعاتی در کتابخانههای دیجیتالی ایران
مهدی
علیپور حافظی
هدف: شناسایی وضعیت محتوای فرادادههای کتابخانههای دیجیتالی ایران از نظر یکپارچهسازی معنایی و ارائة پیشنهادهایی برای بهبود روابط معنایی در فرادادههای آنها. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی است و بهروش پیمایشی انجام شده است. جامعة پژوهش را تمامی کتابخانههای دیجیتالی فعال در کشور تشکیل میدهد (32 کتابخانه) که در نهایت 26 کتابخانه با پژوهش حاضر همکاری کردند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامة پژوهشگرساخته و برای کسب روایی از نظر متخصصان بهره گرفته شد. یافتهها: کتابخانههای دیجیتالی ایران تأکید اصلی خود را بر منابع اطلاعاتی متنی قرار دادهاند و سایر منابع مانند منابع چندرسانهای و غیرمتنی همچنان در چرخة ارائۀ اطلاعات به کاربران قرار ندارند. کتابخانههای دیجیتالی از نظر پوشش منابع دیجیتالی و تکمیل فیلدهای فراداده در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. فیلدهای اساسی مورد نیاز در یکپارچهسازی معنایی مانند کلیدواژههای نمایه، شابک، شابم، و دی.اُ.آی. در تکمیل فیلدهای فراداده مورد توجه کتابخانهها نیستند. از نظر مستندسازی محتوای فیلدهای فراداده نیز وضعیت چندان رضایتبخشی را شاهد نیستیم. بهعنوان نمونه، فیلدهای پدیدآورندگان، ناشران، و کلیدواژههای نمایهای مستند نمیشوند. نتیجهگیری: کتابخانههای دیجیتالی ایران از نظر ارائۀ خدمات یکپارچه معنایی در وضعیت مناسبی قرار ندارند، بر این اساس به تقویت محورهای معنایی در فیلدهای فرادادهای نیاز دارند.
Digital library
Semantic integration
Interoperability
Semantic interchange
Iran
2015
11
22
93
113
https://nastinfo.nlai.ir/article_471_6088c97ccceed269d38a903e3d87cf4d.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
نقش شبکههای اجتماعی تخصصی وبی فارسی در اشتراک دانش
امیرمهدی
عنبری
نجلا
حریری
هدف: تعیین نقش شبکههای اجتماعی تخصصی وبی فارسی در اشتراک دانش میان کاربران این شبکهها. روش/ رویکرد پژوهش: بهروش پیمایشی تحلیلی و با استفاده از پرسشنامه 370 نفر از کاربران فعال 10 شبکة اجتماعی تخصصی وبی فارسی بررسی شدند. یافتهها: هدف اصلی کاربران از عضویت در شبکهها آشنایی با سایر فعالان و متخصصان حوزههای مورد نظر است. بهطور کلی، عملکرد شبکههای داخلی در رفع نیاز اطلاعاتی کاربران، ترغیب آنان به مشارکت در اشتراک دانش، جلب اعتماد و اطمینان آنها، تأثیر در ارتقای سطح دانش تخصصی، و نقش در افزایش تعاملات این کاربران، متوسط رو به پایین ارزیابی شد. کاربران بزرگترین مشکل موجود در شبکههای اجتماعی داخلی را اطلاعرسانی نامناسب و ناشناس بودن این شبکهها اعلام کردند. نتیجهگیری: بین میزان استفاده از شبکههای اجتماعی تخصصی فارسی و اشتراک دانش، رابطة معنادار مثبتی وجود دارد. لازم است اطلاعرسانی لازم در مورد شبکهها انجام شود و در عین حال، کیفیت خدمات شبکههای اجتماعی تخصصی وبی بهحدی ارتقاء یابد که تمایل افراد به اشتراک دانش در این شبکهها را افزایش دهد.
Social network
Professional social network
Knowledge sharing
Web 2.0
Persian social network
2015
11
22
115
132
https://nastinfo.nlai.ir/article_472_d6b8e1c99d7c9c0bbdae551855d5d527.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
موتورهای جستجوی فارسی: ارزیابی امکانات جستجو، بازیابی اطلاعات، میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین همپوشانی میان آنها
سیدمنصور
رجبی
یعقوب
نوروزی
هدف: شناسایی و ارزیابی امکانات جستجو در موتورهای جستجوی فارسی، تعیین کارآمدترین موتور جستجو بهلحاظ بازیابی اطلاعات مرتبط، شناسایی موتورهای جستجوی کارآمد از حیث محاسبة میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین میزان همپوشانی میان آنها.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است و بهروش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. امکانات موجود در 5 موتور جستجوی عمومی و در دسترس فارسی براساس سیاهة وارسی پژوهشگرساخته مورد مقایسه قرار گرفت. ضریب بازیافت نتایج مرتبط منتخب براساس 50 صفحة بازیابیشده برای 7 کلیدواژه و عبارت بهصورت مجزا محاسبه شد. جامعیت و مانعیت در موتورهای جستجو در صورت وجود همپوشانی و ناهمپوشانی محاسبه شد. میزان همپوشانی موجود بین موتورها نیز در مسیر محاسبه مانعیت بهدست آمد.
یافتهها: موتورهای جستجوی فارسی از امکانات جستجوی مناسبی برخوردار هستند و میتوان تا حدودی از عملکرد آنها اطمینان حاصل کرد. در رابطه با بازیابی نتایج مرتبط و میزان جامعیت، بین موتورهای جستجو فاصله و تفاوت معناداری وجود دارد. موتورهای دارای امکانات جستجوی بیشتر از نظر بازیافت اطلاعات مرتبطتر و همپوشانی بیشتر کارآمدتر معرفی شدهاند.
نتیجهگیری: توجه به ظرفیتهای خالی شناساییشده در موتورهای جستجوی فارسی میتواند در تقویت نقاط قوت و بهبود نقاط ضعف آنها مفید واقع شود.
Persian search engines
Efficiency
Information retrieval
Overlapping
Precision
recall
Evaluation
2015
11
22
133
150
https://nastinfo.nlai.ir/article_473_92adfd56f0d5bae7d60820fef4b18406.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
نگرش کتابداران نسبت به جایگاه آتی خود در عرصه تحولات فناورانه (موردپژوهی: کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی)
مریم
زبردست
اکرم
زیارتی عزیز
هدف: شناسایی نگرش کتابداران شاغل در کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی در مورد نقش و آیندة حرفهای خود و عوامل کلیدی مؤثر بر آن.
روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی- توصیفی از نوع کاربردی است. جامعة پژوهش کلیة کتابداران شاغل در بخشهای مختلف کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی (80 نفر) بودند. از پرسشنامه بهعنوان ابزار گردآوری دادهها در سه بخش عوامل درونی، بیرونی، و نگرشی استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و شاخصهای پراکندگی همبستگی و آزمون دوجملهای صورت گرفت.
یافتهها: از 80 نفر کتابدار شاغل در کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی تعداد 64 نفر دانشآموختة رشتة کتابداری و اطلاعرسانی بودند. میانگین اهمیت به عوامل درونی، بیرونی، و نگرشی بهترتیب 09/4، 17/3، و 07/4 در مقیاس 5 محاسبه شد. آزمون دوجملهای با اطمینان بالا (95%) تأییدکنندة اهمیت بالای عوامل درونی، بیرونی، و نگرشی است. ضریب همبستگی، ارتباط معناداری در نقش مؤثر عوامل درونی بر نگرش مثبت کتابداران نشان داد. نکتة قابل اهمیت این است که کتابداران بهخوبی از شرایط حاکم بر این رشته و ارتباط تنگاتنگ آن با فناوریهای نوین اطلاع داشتند و برای انطباق با آن تلاش میکنند.
نتیجهگیری: برای پاسخگویی به نیازهای آتی کتابداران، بازنگری در ساختار تشکیلات اداری و آموزشی کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی در اولویت است. این اولویت زمینه را برای ترمیم تأثیر عوامل بیرونی بر نگرش حرفهای کتابداران نسبت به جایگاهی که در آیندة حرفه خواهند داشت فراهم میکند.
Library and information science
Astan Quds Razavi Librarians
Libraries organization
Central Library of Astan Quds Razavi
information technology
Professional position
2015
11
22
151
165
https://nastinfo.nlai.ir/article_474_4297540551bc41f28aba70472ef2df8b.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
فهرستنویسی نشریات عربی در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
اشرفالسادات
بزرگی
رضا
خانیپور
زهرا
مدرسی
هدف: تحلیل وضعیت فهرستنویسی نشریات عربی کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران.
روش/ رویکرد پژوهش: تعداد 808 عنوان نشریة عربی موجود در کتابخانة ملی بهروش پیمایشی- تطبیقی و با استفاده از سیاهة وارسی مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: بررسی عناصر کتابشناختی دادههای فهرستنویسی نشان داد که عنوان کامل و شرح پدیدآور، محل، و تاریخ نشر از نظر قواعد انگلوامریکن در وضعیت مناسبی قرار دارد؛ اما وجه تسمیه، عنوان به زبان دیگر و سایر اطلاعات عنوان، نام ناشر، محل تولید، پیوستها، و ناحیة یادداشتها وضعیت استانداردی ندارند. همچنین ردهبندیها نشان از پراکندگی موضوعی نشریات عربی دارد؛ بهطوری که تاریخ بیشترین و ادیان کمترین فراوانی را در میان ردههای موضوعی نشریات عربی دارد.
نتیجهگیری: میزان استفاده از قواعد انگلوامریکن در فهرستنویسی نشریات عربی کتابخانة ملی ضعیف و نامناسب است.
organization
Arabic periodicals
National library of Iran
Anglo-American Rules
2015
11
22
167
172
https://nastinfo.nlai.ir/article_475_ace4d2a29ad3de5a3188d9506be9b901.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1394
26
3
نقد و بررسی: تبدیل نقاط ضعف به نقاط قوت: راهکارهایی برای آینده کتابداری و اطلاعرسانی
غلامرضا
فدایی
2015
11
22
173
185
https://nastinfo.nlai.ir/article_477_a91cebafb9e4b4f8fe3caa16c23f1a87.pdf