2024-03-29T05:05:48Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=33
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
آموزش حضوری و غیرحضوری دانشجویان کتابداری و اطلاعرسانی در ایران: مطالعه تطبیقی
زهرا
اباذری
لیلا
نعمتی انارکی
هدف: با توجه به انفجار جمعیت و افزایش روزافزون متقاضیان آموزش و گسترش سریع فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، سیستمهای آموزش حضوری بهتنهایی پاسخگوی نیازهای متقاضیان نیستند، در نتیجه، آموزشهای غیرحضوری (پیام نور) گسترش یافته است. هدف از این مقاله مقایسه آموزشهای حضوری و غیرحضوری از جنبههای مختلف در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی میباشد.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی ـ تحلیلی و از نوع کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات از روش نمونهگیری طبقهای استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی، و برای تحلیل دادهها نیز از نرمافزار آماری اس.پی.اس.اس استفاده شد.
یافتهها: یافتههای تحقیق نشان میدهد که کمتر از نیمی از دانشجویان دانشگاه پیام نور از شیوه آموزشی خود رضایت دارند که این میزان در دانشجویان دانشگاههای دولتی 69 درصد میباشد. در دانشگاههای پیام نور به ترتیب 5/54 درصد دانشجویان غیرحضوری از شیوه مشاوره و آموزش استادان خود، 49 درصد از شیوه عملکرد کادر آموزشی، 2/37 درصد از فضای آموزشی نامناسب، 9/35 درصد از خدمات کتابخانهای نامناسب و منابع و کتابهای درسی بیشترین میزان نارضایتی را دارند. در دانشگاههای دولتی تهران، 3/59 درصد دانشجویان از شیوه مشاوره و آموزش استادان و 1/8 درصد از شیوه عملکرد کادر آموزشی ناراضی هستند؛ درحالیکه درصد کمتری از دانشجویان حضوری از امکانات رفاهی نارضایتی دارند. میزان رضایت از توانایی استادان در تدریس در هر دو نظام آموزشی در حد متوسط بوده است.
نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که میزان رضایت دانشجویان حضوری از شیوه آموزشی خود بیشتر از دانشجویان غیرحضوری (پیام نور) میباشد. بهکارگیری بیشتر فناوریهای آموزشی و مواد کمک درسی و نیز تجهیزات و امکانات در افزایش میزان رضایت دانشجویان پیام نور میتواند تأثیرگذار باشد.
traditional education
distance education
students of library and information science
Library and information science
2011
02
20
6
21
https://nastinfo.nlai.ir/article_181_f487506e9fe89e3876228e30656d980a.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
امنیت و ایمنی فیزیکی در کتابخانههای عمومی و دانشگاهی استان زنجان
فرهنگ
فرخی
ناهید
بیات بداقی
هدف: هدف اصلی سیستم ایمنی مهیا نمودن امنیت و تسهیلات لازم در این زمینه برای کارکنان کتابخانه، منابع، و تجهیزات کتابخانه، همچنین مراجعهکنندگان به کتابخانه است. بهطور همزمان، تمام موارد و مسائل مورد نیاز برای امنیت کامل کتابخانه، باید بدون ایجاد هیچگونه تداخلی در خدمترسانی کتابخانه به مراجعان صورت پذیرد.
روش/ رویکرد پژوهش:روش پژوهش در این تحقیق، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش و فرضیههای پژوهش، پیمایشی توصیفی است. برای ارزیابی امنیت فیزیکی و الکترونیکی ساختمان و تجهیزات کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی عمومی و دانشگاهی با هدف ارتقای میزان امنیت و کاهش پیامدهای ناشی از عدم امنیت در فضای کتابخانه، از سیاهه وارسی مخصوص امنیت ساختمان کتابخانه استفاده شده است، که توسط دایره امنیت و سلامت شغلی ایالات متحده (اوشا) تهیه شده است. جامعه آماری این پژوهش، 14 کتابخانه و مرکز اطلاعرسانی عمومی و دانشگاهی شهر زنجان میباشد. تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی انجام شده است.
یافتهها:یافتهها نشان داد که در کل، بین میزان بهکارگیری اصول حفاظت و ایمنی در ساختمان کتابخانههای عمومی و دانشگاهی شهر زنجان تفاوت معنیداری وجود ندارد (این پژوهش شامل بررسی مدیریت مواد، دارایی و اقلام ساختمان، درها، کلید و قفل، کنترل ورود و فضای داخلی، پنجرهها، حفاظها، نردهها و دروازهها، روشنایی فضای بیرونی کتابخانه، هشدار آتشسوزی و تمهیدات و پیشگیری، دسترسی به قفسههای کتاب، دروازههای امنیتی میباشد).
نتیجهگیری: اگرچه براساس جدول 3 (مقایسه میزان بهکارگیری اصول حفاظت و ایمنی در ساختمان کتابخانههای عمومی و دانشگاهی) وضعیت موجود ایمنی فضای کتابخانهها متوسط به نظر میرسد، با وضعیت مطلوب انطباق صددرصد نداشته و تمامی فضاهای امنیتی باید، براساس استانداردهای موجود، مورد بررسی و بهینهسازی قرار گیرد.
library building
security system
physical security
conflagration
International standards
2011
02
20
22
33
https://nastinfo.nlai.ir/article_182_d296ced0c7926187171e7f364b92367a.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
پژوهشگاههای ایران در علم جهانی: بررسی علمسنجانه
سعیده
ابراهیمی
هدف: بهمنظور توجه به ارتقای کیفیت انتشارات علمی در کنار کمیّت آن، پژوهش حاضرسعی نموده است که تولیدات علمی پژوهشگاههای ایران در پایگاه آی.اس.آی. را برمبنای معیارهای کمّی و کیفی درقالب سه گروه پژوهشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ پژوهشگاههای وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ و سایر پژوهشگاهها مورد ارزیابی و مقایسه قرار داده و معنیداری تفاوت بین این گروهها را برمبنای 4 شاخص تحقیق مورد آزمون قرار دهد.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه مورد پژوهش دربرگیرنده آن دسته از مؤسسات پژوهشی ایران است که در سالهای 1997 تا 2006، در پایگاه آی.اس.آی. تولید علمی داشتهاند. نمونهگیری به روش قضاوتی و غیراحتمالی انجام شده است. دادههای پژوهش از پایگاه مزبور جمعآوری و از طریق ابزار جستوجوی پیشرفته پایگاه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتهاند. دادههای بهدست آمده از پژوهش در4 بخش تولید، استناد، تأثیر استنادی، و درصد مدارک استناد شده، به روش آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرمافزار آماری اس.پی.اس. اس. نسخه 13مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتهاند.
یافتهها: یافتههای پژوهش بیانگر آن است که پژوهشگاه دانشهای بنیادی، بین گروه پژوهشگاههای وابسته به وزارت علوم، ... پژوهشگاه برتر برمبنای سه شاخص، و مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، بین گروه سایر پژوهشگاهها، پژوهشگاه برتر برمبنای هر 4 شاخص میباشد. در مقایسه کل پژوهشگاههای کشور، پژوهشگاه دانشهای بنیادی و مرکز پژوهشهای شیمی و مهندسی شیمی ایران، پژوهشگاههای برتر بر مبنای 4 شاخص میباشند. همچنین، یافتهها نشان میدهد که برمبنای شاخصهای کمّی و کیفی تحقیق، تفاوت معنیداری بین پژوهشگاههای وابسته به وزارت علوم، ... و سایر پژوهشگاهها وجود ندارد.
نتیجهگیری: ارزیابی کمّی و کیفی پژوهشگاههای ایران به موازات هم و همپوشانی سطح بالا بین پژوهشگاههای برتر برمبنای هر 4 شاخص، بیانگر توجه به کمّیت و کیفیت انتشارات علمی در مؤسسات پژوهشی بوده است که این امر در پژوهشگاههای مرتبط با علوم بینرشتهای و همچنین مرتبط با حوزه شیمی به میزان بیشتری قابل مشاهده بوده است.
Iran’s research institutes
Scientific Productions
quantitative evaluation
qualitative evaluation
scientometrics indexes
Citation
citation impact
2011
02
20
34
52
https://nastinfo.nlai.ir/article_183_ddb9ca1f32da451f8e3c8941ebbb0180.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
تأثیر محیط دانشگاهی بر سواد اطلاعاتی دانشجویان کاردانی کتابداری و اطلاعرسانی
مرضیه
سیامک
هدف: پژوهش حاضر درصدد بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان کاردانی کتابداری و اطلاعرسانی و تأثیر محیط دانشگاهی بر سطح سواد اطلاعاتی آنان است.
جامعه آماری: شامل 20 دانشجوی کتابداری و اطلاعرسانی جدیدالورود شاغل به تحصیل در دانشگاه دولتی زابل در سال تحصیلی 1387– 1388 و 20 فارغالتحصیل مقطع کاردانی کتابداری و اطلاعرسانی از دانشگاه زابل در سال تحصیلی 1387– 1388 است.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی تداومی انجام شد. دادههای مورد نیاز بر اساس پرسشنامه استاندارد طراحی شده مبتنی بر استاندارد قابلیتهای سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی، تدوین اِی.سی.آر.ال.، توسط داورپناه و سیامک، گردآوری شد.
یافتهها: یافته های پژوهش نشان داد که سواد اطلاعاتی دانشجویان جدیدالورود و فارغالتحصیلان کمتر از حد متوسط است، بین مهارتهای سواد اطلاعاتی واقعی و پایه دانشجویان جدیدالورود و فارغالتحصیلان کاردانی تفاوت وجود دارد و مهارت سواد اطلاعاتی فارغالتحصیلان کاردانی بیش از دانشجویان جدیدالورود است.
نتیجه گیری: فضای آموزشی دانشگاه، اعم از رسمی و غیررسمی، بر افزایش سواد اطلاعاتی دانشجویان مؤثر است و با استناد به نتایج تحقیقات قبلی و نتیجه این تحقیق، مشخص شد که فضای آموزشی دانشگاه، اعم از رسمی و غیررسمی، در هر سال، 3 نمره سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان را افزایش میدهد.
information literacy competency
freshmen
undergraduate students
Library and information science
information literacy assessment
ACRL
Davarpanah and Siamak’s information literacy questionnaire
2011
02
20
54
71
https://nastinfo.nlai.ir/article_184_c7848e931f161b7261510e40dfda85ef.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
تولیدات علمی ده ساله ایرانیان در سطح بینالمللی (1998- 2007)
شهرزاد
نیاکان
هدف:مقاله حاضر به بررسی وضعیت تولیدات علمی ایران در نشریات بینالمللی در ده ساله اخیر میلادی(1998- 2007) و در نتیجهدانش ده ساله ایران در سطح بینالملل میپردازد.
روش/ رویکرد پژوهش:علمسنجی با استفاده از تحلیل آماری خودکار حاصل از نتایج جستوجوی اطلاعات کشورها و سال انتشار 1998-2007 در سایت مؤسسه اطلاعات علمی (آی.اس.آی.) و اصطلاحنامههای سایت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و مطابق با تقسیمبندی گروههای تحصیلی آموزش عالی در کشور ایران.
یافتهها: چین، کره جنوبی، هند، و ترکیه دارای رشد علمی بینالمللی سریع میباشند و ایران، پاکستان، عراق، عربستان سعودی، کویت، و مصر دارای رشد تدریجی و روزافزون هستند. بیشترین تولیدات به زبان انگلیسی و غالبا بهصورت مقاله و بخشی نیز بهصورت خلاصه مقالات کنفرانس است. محققان ایرانی بیشترین همکاری را بهترتیب با محققان کشورهای آمریکا و کانادا و انگلیس و آلمان و استرالیا و فرانسه داشتهاند. دانشگاه تهران بیشترین تولید علمی را داشته است. نشریهای با نام APPLIED MATHEMATICS AND COMPUTATION بیشترین مدارک علمی محققان ایرانی را به چاپ رسانیده است. مؤسسهای با نام Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) بیشترین تاثیر را در تولید علمی ایران داشته است. بیشترین سهم بودجه تولیدات علمی بینالمللی، در ده سال اخیر ،صرف تحقیقات بینالمللی بهترتیب در علوم پایه و پزشکی و فنی مهندسی و با اختلاف بسیار زیاد کشاورزی و دامپزشکی، علومانسانی، و هنر شده است. بیشترین تولیدات علمی در حوزه علوم پایه گرایشهای مختلف رشته شیمی، در حوزه پزشکی در زمینه داروشناسی و داروسازی، در حوزه فنی مهندسی رشته مهندسی شیمی، در حوزه علوم انسانی چند گرایش از روانشناسی ، در حوزه هنر در زمینه عکاسی، و در حوزه کشاورزی و دامپزشکی در موضوع صنایع غذایی است؛ ولی در زمینه موضوعاتی مثل اقتصاد کشاورزی و منابع طبیعی کمترین تحقیقات علمی بینالمللی انجام شده است.در بین 53 موضوع پزشکی، کتابداری پزشکی در مکان 46 قرار دارد. همچنین در بین 52 موضوع علوم انسانی، علوم کتابداری و اطلاعرسانی در جایگاه 11 قرار دارد.
نتیجهگیری: ایران برای رشد علمی بینالمللی سریع تلاش بیشتری باید انجام دهد. برای چاپ انواع مختلف منابع علمی در نشریات بینالمللی باید بیشتر تلاش نمود. در کشاورزی و دامپزشکی، علومانسانی، هنر، وکتابداری پزشکی مقالات بسیار اندکی در مجلات علمی بینالمللی معتبر به چاپ رسیده است و تلاش بیشتری را میطلبد. کوشش در مشارکت در تحقیقات بینالمللی کتابداری باعث نمایاندن جایگاه ارزشمند این علم در حوزه پزشکی خواهد شد. محققان کتابدار ایرانی باید تلاش بیشتری برای مشارکت در تحقیقات بینالمللی و تحریر مقالات مناسب در مجلات بینالمللی معتبر که باعث اعتبار بیشتر تحقیقات علمی در این حوزه خواهد بود داشته باشند.
Institute for Scientific Information
Scientometrics
Web of Science
Iran
Scientific Productions
2011
02
20
72
86
https://nastinfo.nlai.ir/article_185_6d7f207332d1d2e7e4abd5c96aa2cd29.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
حفاظت رقمی در کتابخانههای رقمی: مرور راهبردها
میترا
صمیعی
سعید
رضایی شریفآبادی
هدف: شناسایی راهبردهای حفاظت رقمی موجود برای جهت بخشی به مجموعه فعالیتهای مدیریت شدهای است که برای تضمین حفاظت رقمی و دستیابی مستمر به اشیای رقمی بهکارگرفته میشوند.
روش/ رویکرد پژوهش: در این مقاله از روش کتابخانهای و مرور متون مرتبط با موضوع حفاظت رقمی استفاده شده است. همچنین پژوهش در مورد ارزیابی این راهبردها و معرفی مؤلفههای کلیدی برای برنامهریزی در بهکارگیری این راهبردها برای حفاظت بلندمدت درکتابخانههای ملی انجام شده است.
یافتهها: راهبردهای متفاوتی برای انواع متفاوت مواد رقمی وجود دارد. در منابع پیچیده و نرمافزارهای کاربردی مانند بازیهای رایانهای حفاظت فناوری و شبیهسازی یک رویکرد مناسب است. در منابع ساده و در جایی که دانش مربوط به فرمت کافی است، راهبرد انتقال و بستهبندی مناسب است.شناسگرهای دائمی برای دستیابی به منبع در صورت تغییر مکان منبع، مناسب است. تبعیت از استانداردها، پیچیدگی و هزینههای راهبردهای حفاظت بلندمدت را کاهش میدهدو درنهایت باستانشناسی رقمی برای نجات اطلاعات از رسانههای منسوخ و خراب، مناسب است.
نتیجهگیری: برای حفاظت رقمی موفق، بهکارگیری ترکیبی از راهبردهای متفاوت مثلاً ( انتقال، بستهبندی، شناسگرهای دائمی، تبعیت از استانداردها) بایستی مدنظر قرار داده شود. بدین معنا که یک راهبرد ممکن است برخی از جنبههای راهبردهای دیگر را شامل شود.
Digital preservation
strategies
access guarantee
2011
02
20
88
102
https://nastinfo.nlai.ir/article_186_2051e9b62b69fc7d4e5ddc6f98bdcb89.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
راهبردهای موثر در بهرهگیری از نشانگرها، نمادها در طراحی رابطکاربر
فریبرز
درودی
هدف: هدف این مقاله بررسی تأثیر و کاربرد نمادها و نشانگرهای دیداری، در بهینهسازی فعالیت رابط کاربر گرافیکی، به منظور بهرهگیری مناسب و اثربخش از آن است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، مطالعه منابع اطلاعاتی مرتبط، تطبیق، و بررسی کیفی نقش فرایندهای پردازش دیداری در کاربردهای رابطکاربر گرافیکی است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که برخی از عوامل مؤثر بر مصورسازی مانند طرحبندی و سبک، بافت، رنگ، قلم و شیوه نگارش، گرافیک، نشانگر، نماد، ترکیببندی، و توازن نقش بسزایی در ارتقای سطح بهرهگیری از رابطکاربر گرافیکی دارند. علاوه بر آن، تعامل اجزای مهمی چون شکل، خط، سطح، زمینه، جهت، بُعد، حرکت، برجستگی، و استواری و تحرک در نمادها به ارتقای کیفی رابطکاربر میانجامد. همچنین، استفاده از رویکرد دیداری در رابطکاربر به ارائه نتایج بهتر در سطوح مختلف دستیابی به اطلاعات منجر میشود.
محدودیتهای پژوهش: انجام این پژوهش، با توجه به نوع نگرش خاص آن در کاربرد نشانگرها، به میزان بالای تطبیق عوامل مؤثر و بررسی خاص عناصری نیاز داشت که کمتر در متون مصورسازی به آن اشاره شده است.
ارزش پژوهش: این پژوهش میتواند به طراحان رابط کاربر و متخصصان اطلاعرسانی کمک کند تا طراحی فرایندهای مصورسازی به منظور ارتقای کیفیت رابط کاربر به شیوه مناسبتری صورت پذیرد.
visualization
symbols
icons
graphical user interface
2011
02
20
104
125
https://nastinfo.nlai.ir/article_187_5f0863069a216a1b7831a2ce2d185d64.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
رتبهبندی دانشگاهها بر مبنای معیارهای مدیریت دانش و وبسنجی
عیسی
نیازی
اسمعیل
ابونوری
هدف:هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین رتبهبندی دانشگاهها براساس سطح مدیریت دانش و مقیاس وبومتریک میباشد.
روش/ رویکرد پژوهش:برای انجام این پژوهش توصیفی، مقطعی، و کاربردی از پرسشنامه استفاده شد که پس از سنجش روایی و پایایی آن، براساس نمونهگیری تصادفی طبقهبندی شده سهمیهای ، بین 355 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران، اصفهان، تربیت مدرس، الزهرا، مازندران، گیلان، یزد، اراک، و رازی توزیع گردید. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از نرمافزار اس.پی.اس.اس.16 صورت گرفته است.
یافتهها: درباره مزایای حضور دانشگاهها و مراکز پژوهشی در عرصه وب، میتوان به موارد زیر اشاره کرد: حضور در بازار آکادمیک جهانی و یافتن بازارهای جدید برای محصولات و خدمات علمی ـ پژوهشی- بهعنوان مثال راهاندازی دورههای آموزشی مجازی با دانشجویانی از سراسر جهان، توانایی شرکت در رقابتهای بینالمللی و افزایش رؤیتپذیری در سطح جهانی، انجام وظایف سنتی دانشگاهها یعنی آموزش و پژوهش با بهرهگیری از امکانات دنیای دیجیتال، و توانایی خلق محتوای بیشتر با قیمتی به مراتب کمتر. وبسنجی یا وبومتریک شیوهای معمول در رتبهبندی حضور دانشگاهها در وب است. در این شیوه با ارائه شاخصهایی، وضعیت یک دانشگاه، در مقایسه با دیگر دانشگاهها، مشخص میگردد.
نتیجهگیری:رتبهبندی دانشگاهها براساس دو مقیاس وبومتریک و شاخصهای مدیریت دانش با یکدیگر تطابق نداشتند.
Ranking
knowledge management
webometrics
Universities
2011
02
20
126
138
https://nastinfo.nlai.ir/article_188_7a85301c1bafd7ef324f3533db3afe95.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
رؤیتپذیری، تأثیر وبی ، همکاری میان وبسایتهای مدارس کتابداری و اطلاعرسانی در آمریکا
فرشید
دانش
فرامرز
سهیلی
فائزه
مصرینژاد
علیرضا
اسفندیاری مقدم
هدف: با توجه به اهمیت وبسایتهای مدارس کتابداری و اطلاعرسانی مورد تأیید انجمن کتابداران امریکا، هدف این پژوهش بررسی میزان رؤیتپذیری، عامل تأثیر وبی، و میزان همکاری وبسایتهای مذکور میباشد.
روش/ رویکرد پژوهش: روش این پژوهش، تحلیل پیوندهاست که یکی از روشهای وبسنجی است. در این روش، پیوندهای دریافتی، خودپیوندیها، و همپیوندی وبسایتهای مورد نظر محاسبه و سپس عامل تأثیر وبیِ آنها محاسبه شده و در نهایت، با استفاده از روش تحلیل خوشهای و مقیاس چند متغیره همکاری این وبسایتها مورد بررسی قرار گرفته است.
یافتهها: برخی از نتایج پژوهش نشان داد که وبسایت دانشگاههای میشیگان با 141000، فلوریدا استیت با 116000، و درکسل با 71200 پیوند دریافتی، بیشترین وبسایتهای رؤیت شده بودند. همچنین، بررسیها حاکی از این است که وبسایتهای دانشگاههای دومینیکن با عامل تأثیری برابر با 86، میسوری ـ کلمبیا با عامل تأثیری برابر با 4/73، و مرکزی کارولینای شمالی با (9/26 ، دارای بیشترین عامل تأثیرگذار تجدیدنظر شده بودهاند.
نتیجهگیری: مدیران و طراحان وبسایتها، باید با توجه به نتایج اینگونه پژوهشها، وبسایتهای خود را ارتقا دهند. موفقیت یک وبسایت به عواملی مانند محتوا، اندازه، زبان، و تاریخچه آن ارتباط دارد. بنابراین، تمامی پژوهشهای این حوزه باید به تمامی این عوامل توجه داشته باشند.
LIS schools
ALA
Website
webometrics
web impact factor
visibility
2011
02
20
140
153
https://nastinfo.nlai.ir/article_189_4dfabf25c2b8c0fd3c8345f454246ae2.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
رویکردهای رایج در انتصاب علوم کتابداری به سایر حوزههای موضوعی در پایگاههای اطلاعاتی انگلیسی زبان
میترا
زارعی
نرگس
اشتهار
هدف: در این پژوهش بر آن هستیم تا به بررسی وابستگی و تداخل موضوعی علم کتابداری و اطلاعرسانی به سایر حوزههای موضوعی بپردازیم. تلقی عمومی از حوزه کتابداری و اطلاعرسانی انتصاب آن به علوم انسانی و اجتماعی است. چنانکه در بسیاری از پایگاههای اطلاعاتی برای دستیابی به اطلاعات در این حوزه ناگزیر به انتخاب شاخه موضوعی علوم انسانی یا علوم اجتماعی هستیم. اما عملکرد پایگاههای اطلاعاتی معتبر جهان - که یکی از مهمترین متصدیان انتظام و بازیابی مطالب علمی هستند - در امر تقسیمبندی علم به شاخهها و زیرشاخههای گوناگون به گونه دیگری است. در بررسی حاضر، سعی شده است با بررسی نحوه ترسیم ساختار درختی علم ،توسط پایگاههای اطلاعاتی، تا حدی غلط بودن وابستگی صرف کتابداری به علوم انسانی به اثبات برسد. روش/ رویکرد پژوهش: در این بررسی، ابتدا، به بررسی نحوه تقسیمبندی علوم تحت شاخهها و زیرشاخههای موضوعی توسط پایگاههای اطلاعاتی ساینس دایرکت، اسپرینگر، اسکوپوس، و وایلی پرداخته شد. علت انتخاب این پایگاهها جامعالاطراف بودن نسبی موضوعات تحت پوشش آنهاست (به عبارتی تخصصی نبودن آنها). در مرحله بعد ،جایگاه علوم کتابداری و اطلاعرسانی در این شبکه با انجام جستوجوهای تخصصی مشخص شد.
یافتهها: براساس یافتههای بهدست آمده از جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی مورد بررسی، علوم فیزیکی، و در این حوزه، زیرشاخه علوم رایانه بیشترین سهم را در جای دادن مقالات حوزه کتابداری و اطلاعرسانی به خود اختصاص داده است. علوم انسانی و زیرشاخه علوم اجتماعی در رتبه بعد قرار دارند. مقدار کمی از مطالب از شاخه علوم پزشکی استخراج شد. نتیجهگیری: نتابج پژوهش نشان داد که کتابداری و اطلاعرسانی نه شاخهای از علوم انسانی و نه یک علم بینرشتهای است؛ بلکه ماهیت مستقلی دارد. هرچند که براساس این بررسی میتوان نتیجه گرفت علوم کتابداری و اطلاعرسانی بیشترین ارتباط را با حوزه علوم رایانه و سپس علوم اجتماعی دارد.
Library and information science
interdisciplinary studies
database
science tree diagram
2011
02
20
154
168
https://nastinfo.nlai.ir/article_190_ec065c16015a5471f29a4275c5d2b2f5.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
فهرستنویسی تعاونی در محیط اینترنت: تجربه کتابخانههای تخصصی کشاورزی در ایران
فهیمه
بابالحوائجی
نیر
خالدی
هدف: پژوهش حاضر بهمنظور بررسی وضعیت موجود سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی و استفاده از فهرستگان حاصل از آن توسط کتابداران شاغل در کتابخانههای مراکز و مؤسسات آموزشی تحت پوشش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در محیط اینترنت انجام پذیرفته است.روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، پیمایش توصیفی است. برای گردآوری از پرسشنامه استفاده شده است. نتایج با استفاده از روشهای آمار توصیفی (فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شد. جامعه آماری پژوهش شامل 55 کتابخانه است که بهطور میانگین 4 سال از نرمافزار تحت وب سیمرغ استفاده میکنند. یافتهها: سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی به دو صورت فهرستنویسی و ردهبندی (100 درصد) و نمایهسازی (6/21 درصد) انجام میشود. در این فهرستگان الکترونیکی، به منظور ایجاد یکدستی، از ردهبندی کنگره (100 درصد) با رعایت استانداردهای بینالمللی و کتابنامهنویسی (8/83 درصد) و نیز در نمایهسازی ماشینی (3/51 درصد) از زبان ترکیبی (1/35 درصد) استفاده میشود. سازماندهی تعاونی اطلاعات منجر به صرفهجویی در وقت (2/43 درصد)، هزینه و سرعت (بهطور یکسان 1/54 درصد) و نیز یکپارچگی در بهکارگیری نرمافزار کتابخانههای مورد مطالعه (100 درصد) شده است.نتیجهگیری: دسترسی تمام¬وقت به این فهرستگان در حد زیاد امکانپذیر است. سهولت و سرعت دسترسی در حد بسیار زیاد و دقت فهرستگان از حد زیاد تا بسیار زیاد ارزیابی شده است. در نتیجه، اکثر کتابداران به دلیل مزایای حاصل از سازماندهی تعاونی موافق ارائه اطلاعات خود در فهرستگان هستند.
organizing agricultural data cooperative
online catalogue
cataloguing of agricultural data cooperative
agricultural online catalogue
2011
02
20
170
186
https://nastinfo.nlai.ir/article_191_dbf7177d319f3c04e037655153c396e0.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1389
21
4
معیارهایی برای ارزیابی وبلاگهای کتابداری و اطلاعرسانی ایران
مریم
پاکدامن نائینی
منصوره
باقری
امیر
غائبی
هدف: وبلاگها از مظاهر شایانذکر فضای جدید وب بهشمار میآیند. ارتباطات علمی، در دنیای امروز، از اهمیت خاصی در محافل دانشگاهی برخوردار است. کتابداران بهعنوان متولیان امر آگاهیرسانی باید با شیوههای تازهتر و سریعتر با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند و از آنجاکه وبلاگها ،در انتقال دانش، نقشی حیاتی دارند، در امر گسترش ارتباطات علمی میان مختصصان کتابداری جایگاه مهمی دارند. طی بررسیهای صورت گرفته تا زمان اجرای پژوهش حاضر (26خرداد 1389)، در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی ایران،222 وبلاگ روزآمد، ثبت شده و کتابداران این وبلاگها را جهت کسب اطلاعات روزآمد کتابداری و اطلاعرسانی مطالعه مینمایند. لذا جهت صرفهجویی در وقت این متخصصان، به نظر میرسد ارزیابی این وبلاگها مسئلهای حائز اهمیت باشد. از سوی دیگر، از آنجاکه وبلاگ، بهعنوان یکی از انوع منابع اطلاعاتی تحت وب مطرح است و کتابداران همواره در امر ارزیابی منابع اطلاعاتی مراجعان خود را یاری مینمایند، به نظر میرسد ارزیابی وبلاگها نیز همچون سایر منابع اطلاعاتی باید یکی از مهارتهای حائز اهمیت کتابداران باشد. از این رو، هدف پژوهش حاضر یافتن سیاههای از معیارهای ارزیابی وبلاگهای کتابداری و اطلاعرسانی است.روش/ رویکرد پژوهش: محقق با مروری بر ادبیات پژوهش و به اتفاق نظر خبرگان تحقیق، 23 معیار جهت ارزیابی وبلاگهای کتابداری و اطلاعرسانی ایران استخراج نمود. سپس درجه آلفای کرونباخ 76/0 درخصوص همبستگی سؤالات سیاهه مزبور استخراج شد و، به این ترتیب، پایایی فهرست معیارهای پیشنهادی این پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. همچنین، معیارهای یافت شده از متون تخصصی و ادبیات پژوهش، توسط هفت نفر از خبرگان که بهطور تخصصی در حوزه وبلاگهای کتابداری و اطلاعرسانی صاحبنظرند، مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد این سیاهه از نظر روایی اعتبار لازم را داراست. در مرحله بعد، ضریب درجه اهمیت هر معیار، از برآیند نظر خبرگان درخصوص درجه اهمیت معیار مورد نظر استخراج شد.یافتهها: مهمترین یافته این پژوهش سیاهه 23 موردی از معیارهای ارزیابی وبلاگهای کتابداری و اطلاعرسانی ایران است که درجه اهمیت هریک از معیارها نیز در آن مشخص شده است.نتیجهگیری: معیار «روزآمدسازی وبلاگ» با درجه اهمیت 5، بیشترین ضریب را در ارزیابی؛ و معیارهای «درج فرم نظرسنجی» و «عامل تأثیر وبی( دبلیو.آی.اف.) در وبلاگ» بهصورت مشترک، با درجه اهمیت 1/ 3 کمترین ضریب را در ارزیابی وبلاگهای کتابداری و اطلاعرسانی ایران به خود اختصاص دادهاند
Weblog
evaluation criteria
Library and information science
communicative technology
Web 2.0
2011
02
20
188
202
https://nastinfo.nlai.ir/article_192_3b8e25041bcd30c72fb5e7b193c2d2a5.pdf