2024-03-28T22:23:26Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=295
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
یادداشت سردبیر: از سایهنویسی تا جعل عمیق (1)
فریبرز
خسروی
این یادداشت به رواج کسب و کار سایهنویسی در ایران پرداخته و آن را انحراف و کار غیراخلاقی دانسته است. سپس تعریفی از سرقت علمی عرضه، و تجربه شخصی نویسنده دراینباره روایت شده است. سردبیر در ادامه به پیشینۀ این کژرفتاری در طول تاریخ و در سطح جهان پرداخته و از اینکه استادان راهنما و مشاور و داوران پایاننامههای دانشگاهی کنترل لازم را در پیشگیری و برملاساختن سرقت علمی بهکار نمیبندند ابراز تأسف کرده است و سبب آن بیمبالاتی استادان برای بهرهمندی از منافع راهنمایی در پذیرش پایاننامههایی دانسته شده که بیرون از حیطۀ تخصص ایشان است.
سایهنویسی
سرقت علمی
2020
10
22
7
11
https://nastinfo.nlai.ir/article_2431_c4af70b65f74f318a622b117bc709266.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
آینده سامانههای بازیابی اطلاعات متنی
ابوالفضل
اسدنیا
مظفر
چشمه سهرابی
احمد
شعبانی
عاصفه
عاصمی
محسن
طاهری دمنه
هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر آیندة سامانههای بازیابی اطلاعات متنی هدف این پژوهش است.
روششناسی: دادهها از متون و پیمایش نظرات متخصصان بازیابی اطلاعات به روش نمونهگیری هدفمند گردآوری شده است.
یافتهها: بُعد فناوری بیشترین تأثیر را بر آیندة سامانههای بازیابی اطلاعات خواهد داشت. بُعد هوش مصنوعی با ضریب 93 مؤثرترین شناخته شد. حق مؤلف در بُعد سیاسی با ضریب86 و وابسته شدن مشاغل به اطلاعات در بُعد اجتماعی-فرهنگی با ضریب 87 و برنامههای همراه با ضریب 86 در شاخص اقتصادی مهمترین عوامل موثر بر آینده سامانههای متنی خواهد بود.
سامانههای بازیابی اطلاعات متنی
سامانههای بازیابی اطلاعات
بازیابی اطلاعات
آیندهنگاری
2020
10
22
12
26
https://nastinfo.nlai.ir/article_2406_f85ac286735aef25ecd69df4e4bb6fae.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
پیشنهاد طرح جدید برای طبقهبندی علوم بر اساس پشتوانه علمی مسلمانان
حبیب الله
عظیمی
هدف: بررسی دیدگاه دانشمندان مسلمان دربارۀ ردهبندی علوم و مقایسه آنها با نظامهای ردهبندی رایج جهانی به منظور فراهم ساختن زمینه بازنگری در ردهبندیهای کتابخانهای برای طراحی نظامهای بومی ردهبندی مبتنی بر ارزشهای فرهنگی و اعتقادی و نیازهای علمی جهان اسلام. روش: نظرات دانشمندان مسلمان با مطالعه منابع کتابخانهای شناسائی و تحلیل شده است. یافتهها: دانشمندان مسلمان ازسدة دوم هجری تاکنون با رویکردهای فقهی-اخلاقی، اخلاقی-تربیتی، و آموزشی ـ تربیتی به ردهبندی علوم پرداختهاند؛ و طبقهبندی تعدادی از آنان دارای برخی از ویژگیها و مزایای خاصی بودند (همچون: اتکاء بر جنبه موضوعی، استفاده از شیوه ارجاع، بهکاربردن مبنای تحلیل و ترکیب) که در ردهبندیهای جدید کتابخانهای شاهد آنهاییم.
طبقهبندی علوم
ردهبندی علوم
شیوههای طبقهبندی
دانشمندان مسلمان
ردهبندی علوم در اسلام
2020
10
22
28
47
https://nastinfo.nlai.ir/article_2403_c443f0344fb973ad55267d8f2ee91e71.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
تجربۀ زیسته متخصصان کتابداریِ پزشکی در زمینه ربط اطلاعات در شبکۀ اجتماعی لینکدین
مجید
شیرزاد
افشین
موسوی چلک
ثریا
ضیایی
فرامرز
سهیلی
مریم
سلامی
هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود ربط در بازیابی اطلاعات در شبکۀ اجتماعی لینکدین.
روش: 17 مشارکتکننده (9 مرد و 8 زن) بهروش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه نیمهساختاریافته شرکت کردند. دادهها بهروش دیکلمنکدگذاری و تحلیل شد.
یافتهها: استخراج 441 کد اولیه و هفت مقوله شامل سامانه اطلاعاتی، سامانه بازیابی، ویژگیهای سند، ویژگیهای پایگاه، ویژگیهای کاربر، درخواستها و پرسشها و وجود بازخورد از دادهها استخراج شد و نشان داد شبکۀ لینکدین نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی مشارکتکنندگان دارد.
بازیابی اطلاعات
ربط
شبکههای اجتماعی
لینکدین
2020
10
22
48
57
https://nastinfo.nlai.ir/article_2408_80e5f85d5fa8f91b9d1e7da2e873a157.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
دیگریسازی در نظامهای سازماندهی منابع کتابخانهای در تقابل با برچسبگذاری اجتماعی
قاسم
موحدیان
احمد
شعبانی
مظفر
چشمه سهرابی
عاصفه
عاصمی
هدف: بررسی وضعیت برچسبهای تخصیص داده شده به کتابهای با موضوع اسلام در پایگاه لایبراریثینگ در مقایسه با سرعنوانهای موضوعی کنگره از نظر توجه به دیگری و بازنمایی موضوعات به حاشیه رانده شده.روششناسی: پژوهش با روش تحلیل محتوا انجام شده است. کتابهای به زبان انگلیسی و مربوط به موضوع اسلام در فاصله سالهای 2016 تا 2019 از پایگاه فهرستگان کتابخانه کنگره بازیابی و با نمونهگیری تصادفی تعداد 348 عنوان کتاب بررسی شده است.یافتهها: میانگین فراوانی موضوعات بازنمایی شده با برچسبها (22/15) بالاتر از میانگین فراوانی سرعنوان-های موضوعی (67/3) برای هر کتاب بوده، مضاف بر اینکه درصد بالایی از برچسبها (03/83 درصد) با سرعنوانها هیچ انطباقی (معنایی یا لفظی) نداشته و موضوعاتی بودند که بواسطه سرعنوانهای موضوع بازنمایی نشدند؛ اما حداقل 74/67 درصد از برچسبهای نامنطبق با سرعنوانها از متن کتابها قابل استخراج بودند.نتیجهگیری: ساختار سرعنوانهای موضوعی به گونهای است که همواره برخی موضوعات که نسبت به گفتمان حاکم بر سرعنوانها غیرخودی و در جایگاه دیگری بوده، به حاشیه رانده شده و نادیده گرفته میشوند، لیکن برچسبها فرصتی برای بازنمایی این قبیل موضوعات فراهم میآورند.
برچسبگذاری
سرعنوانهای موضوعی
دیگریسازی
بازنمایی
2020
10
22
58
71
https://nastinfo.nlai.ir/article_2419_c0998356dd9fafae1b7a84f83a02f9ba.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
رتبهبندی و ربط مقالات در پایگاههای اطلاعاتی نورمگز و رایسِست
آزاده
حاجیان
مظفر
چشمه سهرابی
هدف: هدف این پژوهش سنجش ربط و رتبهبندی مقالات در دو پایگاه نورمگز و رایسِست است. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی است که با روش ارزیابانه انجام شد. نمونه آماری پژوهش شامل 390 مقاله فارسی بازیابیشده در هر یک از پایگاههای نورمگز و رایسِست بود. برای مقایسه رتبهبندی سیستم با رتبهبندی کاربر از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرمافزارSPSS انجام گرفت. برای تعیین میزان دقت بازیابی مدارک مرتبط در دو پایگاه از فرمول دقت فاصلهای و برای بررسی کیفیت رتبهبندی مقالات از فرمول رتبه متقابل مورد انتظار استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد میزان آشنایی و استفاده کاربران از رایسِست خیلی کمتر از پایگاه نورمگز است. در پایگاه نورمگزرتبهبندی کاربران به رتبهبندی سیستم بیشتر نزدیک است. کیفیت رتبهبندی در این پایگاه نسبتاً بهتر از رایسِست است. همچنین میزان دقت ربط مقالات نورمگز بیشتر است و از دید کاربران، پایگاه نورمگز مدارک مرتبطتری بازیابی کرده است. نتیجهگیری: الگوریتمها و قابلیتهای جدید نورمگز باعث افزایش میزان ربط و رتبهبندی بهتر در بازیابی مقالات شده است.
ربط
رتبهبندی سیستمی
رتبهبندی کاربر
پایگاه اطلاعاتی
نورمگز
رایسِست
2020
10
22
72
92
https://nastinfo.nlai.ir/article_2409_63b2fd1429b63f461a25bec512bb60ac.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
کشف مؤلفههای کسبوکار کارآفرینانه در رشته علم اطلاعات و دانششناسی با رویکرد فراتحلیل
محمد
کاردان نشاطی
میترا
قیاسی
سید علی اصغر
رضوی
هدف: کشف مؤلفههای کسبوکار کارآفرینانه در رشته علم اطلاعات و دانششناسی با رویکرد فراتحلیل هدف این پژوهش است. روش: پس از بررسی و پالایش 1709 مقاله مرتبط در رشته علم اطلاعات و دانششناسی انتشاریافته بین سالهای 2000 تا 2019، شانزده مقاله انتخاب و از درون آنها 31 مؤلفه شناسایی و با نرمافزار CMA2 و رویکرد اندازه اثر کوهن تحلیل شد. یافتهها: اندازة اثر مسـتقل و ترکیبـی همه مؤلفهها به غیر از انتشار یافتههای علمی، معنادار و قابـل قبـول است. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه زیرساختهای فیزیکی (83/0)، بالاترین اندازة اثر است. روحیه علمی استادان (78/0) و اعتماد به نفس (75/0) در رتبههای بعد قرار دارند. نتیجهگیری: برای تقویت کسبوکار کارآفرینانه در میان فارغالتحصیلان در رشته باید متغیرهای فوق را در تدوین و اجرای برنامهها بهکارگرفت.
کسبوکار کارآفرینانه
علم اطلاعات و دانششناسی
فراتحلیل
2020
10
22
94
108
https://nastinfo.nlai.ir/article_2407_ef3e12cd62b7c3f75b5ae10fb898be55.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1399
31
3
معناشناسی در سامانههای برچسبگذاری اجتماعی: یک مرور نظاممند
زهره
هنرجویان
مهدیه
میرزابیگی
هدف: مرور نظاممند پژوهشهای حوزه معناشناسی در سامانههای برچسبگذاری اجتماعی، به منظور شناسایی شاخههای موضوعی قابل توجه پژوهشگران، مرور راهکارهای رفع یا کاهش اثرات مسائل معناشناسی بر بازیابی اطلاعات در این سامانهها و شناسایی شکافهای پژوهشی این حوزه است.
روش پژوهش : پژوهش به روش مرور نظاممند انجام گرفته است. به این منظور، با جستجو در پایگاههای اطلاعاتی، 101 مقاله پژوهشی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2003-2019 انتخاب و پس از پالایش، 44 پژوهش تحلیل شد.
یافتهها: محورهای موضوعی مهم شامل طراحی یک سامانه برچسبگذاری معنایی، استفاده از وردنت برای تعیین رابطه معنایی میان برچسبها، بهرهگیری از بافت برای ابهامزدایی از معنای برچسب، تولید الگوریتم برچسبگذاری معنایی خودکار بودند. خلأهای پژوهشی برای انجام پژوهشهای آتی عبارتند از: ابداع روشی برای شناسایی منابع حاوی معنایی خاص از یک برچسب بدون نیاز به بررسی همه منابع، بررسی امکان استفاده از روشهای خوشهبندی برچسبها برای خوشهبندی منابع.
نتیجهگیری: با توجه به شکافهای پژوهشی همچنان مسئله معنا در سامانههای برچسبگذاری میتواند از حوزههای مهم مطالعات پژوهشی سازماندهی اطلاعات باشد.
فوکسونومی
برچسبگذاری اجتماعی
روابط معنایی
بازیابی اطلاعات
مرور نظاممند
2020
10
22
110
129
https://nastinfo.nlai.ir/article_2405_d54c3aed222220f3b2a994252568e20b.pdf