2024-03-29T17:24:56Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=28
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
استانداردهای طراحی در کتابخانههای مرکزی دانشگاهی شهر اصفهان
مظفر
چشمهسهرابی
مریم
اکبری
اعظم
افخمنیا
هدف: هدف اصلی این مقاله، سنجش میزان رعایت استانداردهای طراحی ساختمان کتابخانه، با الگوبرداری از دیدگاه انجمن کتابداران امریکا، در طراحی ساختمان کتابخانههای مرکزی دانشگاهی شهر اصفهان است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش تحقیق توصیفی و جامعه آماری تحقیق، شامل شش ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاهی در شهر اصفهان است. گردآوری اطلاعات از طریق سیاهه وارسی صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی استفاده شده است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد از مجموع شش کتابخانه مرکزی دانشگاهی، تنها در دو کتابخانه دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه اصفهان بیش از 50 درصد استانداردهای طراحی ساختمان کتابخانه رعایت شده است. همچنین، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه پیام نور - از نظر رعایت استانداردهای ساختمان – بهترتیب بیشترین و کمترین درصدها را داشتهاند.
نتیجهگیری: نتایج کلی تحقیق بیانگر میزان رعایت 44 درصدی استانداردهای ساختمان کتابخانه در طراحی ساختمان کتابخانههای مرکزی دانشگاهی شهر اصفهان است.
designing library buildings
library building design standards
University libraries
central libraries of universities
Isfahan
2011
11
22
6
23
https://nastinfo.nlai.ir/article_147_ff27cc634e9dc5431b82d7341bbfde4f.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
اینفوکریستالها و کاربرد آنها در بازیابی اطلاعات
محمدرضا
فرهادپور
داریوش
مطلبی
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی کاربرد مصورسازی اطلاعات، بهویژه فن اینفوکریستال، در فرآیند بازیابی اطلاعات، مصورسازی پرسوجوهای وزنی، و فضاهای برداری است.
رویکرد/روش پژوهش: پژوهش حاضر با روش مطالعه منابع اطلاعاتی مرتبط با بازیابی اطلاعات، مصورسازی اطلاعات، و بررسی تأثیر مصورسازی بهویژه فن اینفوکریستال در تحلیل راحت نتایج جستوجو میباشد.
یافتهها: مصورسازی اطلاعات، از توانایی دیداری انسان در تشخیص الگوها و روابط ساختاری اشیا در بهبود نظامهای بازیابی استفاده میکند و در علوم مختلفی از جمله زمینشناسی، جغرافیا، و اخیراً کتابداری و اطلاعرسانی کاربرد دارد. یکی از فنون مصورسازی اطلاعات، اینفوکریستال است که میتواند فضای انتزاعی اطلاعات را به تصویر بکشد و تمامی روابط ممکن بین بینهایت مفهوم را مجسم سازد. در این مقاله، مصورسازی اطلاعات، بهصورت عام و، اینفوکریستال بهصورت خاص و کاربردهای آنها در بازیابی اطلاعات، اینفوکریستال، و مصورسازی پرسوجوهای وزنی، مصورسازی فضاهای برداری، و تأثیر این روش در فهم راحت روابط موجود بین مفاهیم بسیار زیاد بازیابی شده، مورد بررسی قرار میگیرد.
اهمیت پژوهش: با توجه به اهمیت روزافزون نظامهای بازیابی اطلاعات و کمبود منابع منتشرشده در حوزه مصورسازی، آشنایی با اینفوکریستال و کاربردهای آن در طراحی نظامهای بازیابی اطلاعات، میتواند برای جامعه کتابداری و اطلاعرسانی ایران بسیار مفید باشد.
Information visualization
Information retrieval
infoCrystal technique
2011
11
22
24
45
https://nastinfo.nlai.ir/article_148_9636f5a68ca3d734c46968315d867abf.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
تحلیل اطلاعات نسخهشناختی نسخههای خطی موجود در کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
افسانه
تیموریخانی
سعیده
اکبری داریان
فتحالله
کشاورز
هدف: هدف پژوهش حاضر، تحلیل اطلاعات نسخهشناسی نسخههای خطی موجود در کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است و این نسخهها را از منظر اطلاعات نسخهشناسی از جمله تاریخ کتابت، مکان کتابت، نوع کاغذ، و نوع خط مورد بررسی قرار میدهد. روش/ رویکردپژوهش: روش پژوهش تحلیل محتوا و جامعه پژوهش ۳۸۵۳ رکورد نسخه خطی موجود در وبسایت کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است. یافتهها: یافتههای این تحقیق نشان میدهد که بیشترین نسخهها مربوط به قرن ۱۳ قمری با ۲۲/۷۱ درصد است.مکان کتابت ۸۳/۷۰ درصد از نسخهها متعلق به قلمرو ایران آن زمان هستند. رایجترین کاغذ استفاده شده در نسخههای خطی ، نوع فرنگی با ۵۹/۷۲ درصد است. خط نستعلیق با ۳۱/۶۴ درصد بیشترین، و خط لاتین با ۰/۰۵ درصد کمترین میزان خط بهکاررفته در نسخههای خطی است. نتیجهگیری: نتایج این تحقیق نشان میدهد که قدیمیترین نسخه مربوط به قرن پنجم قمری است. رایجترین نوع کاغذ بهکاررفته در نسخههای خطی، کاغذ فرنگی است و خط نستعلیق، بیشترین خط بهکارگرفته در نسخههای خطی است.
Bibliography
manuscripts
Content Analysis
Digital library
National Library and Archives of Iran
2011
11
22
46
55
https://nastinfo.nlai.ir/article_149_0bebce2af02ff282a868dc374c853d7a.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
دیدگاههای دانشآموزان دبیرستانی شهرستان شهرکرد در مورد عوامل ترغیبکننده و بازدارنده مطالعه آزاد
اشرف
نظری
فریده
عصاره
هدف این پژوهش مقایسه دیدگاه دانشآموزان دبیرستانی شهرستان شهرکرد در مورد ارتباط عوامل بازدارنده و ترغیبکننده مطالعه آزاد با برخی متغییرهای جمعیتشناختی (جنسیت، پایه تحصیلی، و نواحی آموزش و پرورش) میباشد.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، از نوع توصیفی به شیوه علی یا پس از وقوع میباشد، نمونهگیری براساس جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونهگیری چند مرحلهای انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهای با ضریب پایانی 755/0 بوده است. جامعه آماری را دانشآموزان دبیرستانی اول تا سوم پنج منطقه (ناحیه1، ناحیه2، لاران، سامان، و بن) در شهرستان شهرکرد تشکیل میدهد.
یافتهها: کاربرد آزمونهای کااسکوئر، آزمون تی تک متغیره، آزمون تی مستقل، تحلیل واریانس، و پیگیری توکی نشان میدهد بین میزان مطالعه آزاد دانشآموزان دختر و پسر تفاوت معنیداری وجود دارد. نتایج آزمون پیگیری توکی نشان میدهد که اختلاف میانگین دیدگاه دختران و پسران درباره عوامل ترغیبکننده مطالعه (عوامل خانوادگی و وسایل ارتباطجمعی در نواحی مختلف و پایههای تحصیلی مختلف) معنیدار است.
نتیجهگیری: در مقایسه دیدگاه دختران و پسران دربارهعوامل بازدارنده مطالعه نقش بیحوصلگی بیش از حد متوسط؛ و کمبود وقت، دسترسی نداشتن به کتاب، گریزاز مطالعه، و قیمت گران کتاب در حد متوسط ارزیابی شده است. براساس نتایج آزمون پیگیری توکی در زمینه دسترسی نداشتن به کتاب، اختلاف بین میانگین پایههای دوم و سوم معنیدار میباشد. همچنین، در زمینه گریز از مطالعه اختلاف میانگین پایههای اول با دوم و اول با سوم معنیدار است. در زمینه کمبود وقت برای مطالعه، اختلاف منطقه لاران با بن معنیدار است و در سایر موارد تفاوت معنیداری وجود ندارد. در مورد قیمت گران کتاب اختلاف میانگین بین منطقه لاران با منطقه بن معنیدار است.
2011
11
22
56
73
https://nastinfo.nlai.ir/article_150_350a4ba36b1a22af64588e9708b5fc66.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
ساختار و محتوای خطمشی دسترسی و ارائه خدمات بخش نسخههای خطی کتابخانههای کشور
رضیه
یزداننیا
سعید
رضایی شریفآبادی
منصوره
باقری
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مولفههای موجود درخط مشی دسترسی بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور و تحلیل دیدگاه تهیهکنندگان اینگونه خط مشیها انجام شده است.
روش/رویکرد پژوهش: با استفاده روش تحلیل محتوا از نوع کیفی به تحلیل خط مشی مدون دسترسی و ارائه خدمات بخش خطی کتابخانههای کشور پرداخته است.
یافتهها: در خط مشی مدون کتابخانه های کشور 9 مؤلفه وجود دارد که هر یک دارای مقولهها و زیر مقولههای متعدد است. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با 4 مولفه کمترین و کتابخانه ملی ایران با 9 مولفه بیشترین معیارها را برای دسترسی به نسخههای خطی خود تعیین کرده است.
نتیجهگیری: اهمیت مولفهها در خط مشیها مختلف است. دو مولفه ارائه منابع و خدمات به مراجعان و شرایط و مشخصات استفادهکنندگان از مولفههای مهم و اساسی خط مشیها هستند
access
manuscripts
policy
Central library of the University of Tehran
Malek National Library
National library of Iran
Tabriz National Library
Iran’s Institution of Public Libraries
Astan Quds Razavi Library
2011
11
22
74
86
https://nastinfo.nlai.ir/article_151_0113aa9f8872d70ddad025ee3c6e95f3.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
صد شغل برای کتابداران: پستهای سازمانی نوین در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی
یزدان
منصوریان
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی (آی.سی.تی.) بر بازار کار کتابداری و اطلاعرسانی انجام شده است. این مقاله به معرفی فرصتهای شغلی تازهای در حرفه کتابداری میپردازد، که در آگهیهای استخدام مرتبط به این رشته منعکس شدهاند.
روش/رویکرد پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن تحلیل محتواست. در یک نمونهگیری هدفمند 100 آگهی شغلی مربوط به کتابداران انتخاب و تحلیل شدهاند. نمونه حاصل برگزیدهای از فرصتهای شغلی کتابداران در دانشگاهها و مراکز علمی کشورهای انگلیسی زبان است که از طریق شبکه وب قابل دسترسی بوده است.
یافتهها:مشاغل بررسی شده در این پژوهش به 7 گروه تقسیم شده و نمونههایی از هر گروه معرفی شدهاند. این گروهها عبارتاند از: پُستهای/مشاغل حرفهای سنتی و مرسوم در کتابداری (16 مورد)، پستهای جدید مرتبط با فناوریهای نوین (23 مورد)، پستهای آموزشی (13 مورد)، پستهای پژوهشی (8 مورد)، پستهای ویژه کتابداری موضوعی (20 مورد)، پستهای مربوط به خدمات ویژه کتابخانهها (14 مورد)، و پستهای مربوط به منابع اطلاعاتی خاص (6 مورد).
نتیجهگیری: گسترش فناوریهای نوین تأثیر مثبتی بر بازار کار کتابداری گذاشته و از این رهگذر فرصتهای تازهای در اختیار متخصصان این رشته قرار گرفته است. همچنین، دامنه مشاغلی که کتابداران در اختیار دارند، از وسعتی به مراتب بیش از گذشته برخوردار است. علاوهبراین، با معرفی پستهای سازمانی جدید، مشاغل معمول و سنتی کتابداران از بازار کار این حرفه حذف نشده و همچنان فعالیتهای گذشته آنان در کنار عرصههای جدید در جریان است.
LIS job market
Job opportunities
organizational posts for librarians
entrepreneurship in LIS
2011
11
22
88
103
https://nastinfo.nlai.ir/article_152_301b664ef939928a815c833a0a0292b6.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
فهرستنویسی نسخ خطی در کتابخانه ملی ایران: روندها و رویهها
ایوب
نازی
سکینه
قاسمپور
هدف: در ایران، برای فهرستنویسی نسخ خطی دیدگاهها و رویههای متعدد وجود داشته و دارد. براساس تفاوتهای موجود، فهرستنویسی نسخ خطی در ایران به سه شیوه تقسیم شده است: 1) سنتی، 2) میانه، و 3) مدرن. پژوهش حاضر به بررسی فهرستهای 22 جلدی کتابخانه ملی براساس این سه دوره پرداخته است.
روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر، به روش پیمایشی توصیفی اجرا شده است. دادهای پژوهش براساس سیاهه وارسی، متشکل از 23 معیار، از یک نمونه 150فهرستبرگهای گردآوری شده است.
یافتهها: 22 جلد فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی، با دارا بودن شیوههای فهرستنویسی میانه و مدرن، درسه رده قابل تقسیم است: مجلدات اول تا دوازدهم دارای شیوه میانه، مجلدات سیزدهم و چهاردهم دارای شیوهای بینابین، و جلدهای پانزدهم تا بیستودوم دارای شیوه فهرستنویسی مدرن.
همچنین، بررسی حضور عناصر سیاهه وارسی در 22 جلد فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی توسط آزمون کروسکال والیس نشان داد که از نظر انعکاس عناصر فهرستنگاری نسخ خطی در فهرست، تفاوت معنیداری در شیوه کار فهرستنویسان وجود دارد.
نتیجهگیری: فهرستهای دارای شیوه مدرن بیشترین مطابقت را با عناصر سیاهه وارسی دارند. همچنین، با استفاده از مطالعه تطبیقی بین سه دسته فهرستهای مورد بررسی، مشخص شد فهرستهای اخیر، در زمینه تدوین، دارای روال یکدست و مشخصتری زمینه هستند و در بعد میزان اطلاعات ارائه شده در زمینه کتابشناسی و نسخهشناسی نیز تناسب و اعتدال بیشتری دارند.
2011
11
22
104
114
https://nastinfo.nlai.ir/article_153_c1028c8442e06c1ee2769c97e8042152.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
معرفی مدل ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی
ملیکا
خوشبخت
هدف: مدل «اف.آر.بی.آر.» یا ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی، مدلی مفهومی است که بهدنبال غنیسازی پیشینههای کتابشناختی است. این مقاله، بهدنبال شناسایی و درک مدل، معایب، و مزایای آن است.
روش/ رویکرد پژوهش: مقاله حاضر، مقالهای مروری است که با تمرکز بر گزارشهای ایفلا و مقالات نگارشیافته در مورد مدل «اف.آر.بی.آر.» نگارش یافته است.
یافتهها: «اف.ار.بی.ار» محیطی برای ایجاد حداکثر پیوندهای ممکن میان عناصر کتابشناختی است. این مدل ابزاری مناسب را جهت بازیابی اطلاعات در اختیار کاربران قرار میدهد و از دوبارهکاریهای موجود در پیشینههای کتابشناختی جلوگیری میکند.
نتیجهگیری: «اف.آر.بی.آر.» محیطی برای ایجاد حداکثر پیوندهای ممکن میان عناصر کتابشناختی است. این مدل، ابزاری مناسب را جهت بازیابی اطلاعات در اختیار کاربران قرار میدهد و از دوبارهکاریهای موجود در پیشینههای کتابشناختی جلوگیری میکند.
Functional Requirements for Bibliographic Records
FRBR
2011
11
22
116
129
https://nastinfo.nlai.ir/article_154_cb4b8fc10488e28c37bc993f30e2332a.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
مقایسه موتورها و ابرموتورهای کاوش عمومی در بازیابی اطلاعات علم فیزیک و میزان همپوشانی آنها
صدیقه
محمداسماعیل
ربابه
منصورکیایی
هدف:هدف اصلی این مقاله مقایسه موتورها و ابرموتورهای کاوش عمومی در بازیابی اطلاعات فیزیک و تعیین میزان همپوشانی آنها میباشد.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش در این تحقیق، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش و فرضیههای پژوهش، پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش شامل شش موتورکاوش و شش ابرموتور کاوش عمومی است. پراستفادهترین موتورها و ابرموتورهای کاوش عمومی اینترنت براساس معرفی سایت searchenginewatch.com انتخاب گردید. جهت رسم جدول و نمودار از نرمافزار اکسل استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از توزیع فراوانی، درصد، و میانگین استفاده شده است.
یافتهها: نتایج بهدست آمده نشان میدهد که در میان موتورهای کاوش، موتور کاوش یاهو بیشترین مدارک فیزیک (40 درصد) را بازیابی کرده است و رتبه نخست را به خود اختصاص میدهد. موتور کاوش عمومی اِی.اُ.ال. با 57/38 درصد بیشترین همپوشانی را با سایر موتورها دارد. در ابرموتورهای کاوش نیز، ابرموتور کاوش کریگاید، بیشترین مدارک فیزیک (1/77 درصد) را بازیابی کرده است و رتبه نخست را بهخود اختصاص میدهد. همچنین، ابرموتور اینفو با میزان همپوشانی 7/43 درصد بیشترین همپوشانی را با سایر ابرموتورها دارد.
نتیجهگیری: ازنظر همپوشانی، استفاده از ابرموتورهای کاوش عمومی نسبت به موتورهای کاوش عمومی ارجح است.
public search engine
public Meta search engine
Overlap
physics
2011
11
22
130
140
https://nastinfo.nlai.ir/article_155_004e46cef8d9413ccbc38f97d9a5827e.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1390
22
3
نگاشت (Mapping) تولیدات علمی حوزه علوم کتابداری واطلاعرسانی کشورهای جهان اسلام در پایگاه web of science در سالهای 1994 - 2009
زهرا
بهزادی
عبدالرسول
جوکار
هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی مدارک حوزه علوم کتابداری و اطلاعرسانی تولید شده توسط کشورهای جهان اسلام عضو اٌ.آی.سی. در محدوده زمانی 1994-2009 بود.
روش/رویکرد پژوهش: با استفاده از روش تحلیل استنادی، نویسندگان و نشریات برتر این حوزه مشخص شدند و نقشه تاریخ نگاشتی حوزه علمی کشورهای جهان اسلام ترسیم گردید.
یافتهها: محاسبه مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات کشورهای جهان اسلام برای این سالها عدد 78/13درصد را نشان داد. علاوه بر آن، رشد سالانه انتشارات هر کشور بر اساس رگرسیون نمایی نیز محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بر اساس میزان R2 مربوط به رشد سالانه تولیدات علمی کشورها، میزان رشد کشورهای ایران، بنگلادش، ترکیه، امارات، پاکستان، و مصر طی 16 سال مورد بررسی معنیدار است (P</05). نتایج نشان داد که سه کشور ایران (33 درصد)، بنگلادش (28 درصد)، و سپس ترکیه (17 درصد) بیشترین نرخ رشد را طی 16 سال مورد بررسی داشتهاند. در ادامه، خوشههای شکلگرفته در نقشه تاریخ نگاشتی، براساس ال.سی.اس. و جی.سی.اس. ، همراه با برترینهای این حوزه علمی بهتصویر کشیده شده است.
نتیجهگیری: براساس نتایج بهدست آمده، رشد تولیدات علمی کشورهای جهان اسلام، در پایگاه وبآوساینس، با توجه به رشد انفجارگونه اطلاعات، مطلوب بهنظر نمیرسد و جا دارد که مسئولان کشورها تلاشی جدی در زمینه تولیدات علمی و نمایه کردن آنها در پایگاههای معتبر بینالمللی بهعمل آورند.
Scientific mapping
Library and information science
Islamic countries
scientific outputs
2011
11
22
142
155
https://nastinfo.nlai.ir/article_156_2abd42a932c71133975361a29570e7a1.pdf