2024-03-29T18:18:20Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=252
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
سخن نخست: حاکمیت کدام اطلاعات؟
نرگس
نشاط
2017
11
22
7
9
https://nastinfo.nlai.ir/article_2243_bfed412417c91a2ef9ea80a7bdcd51ad.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
ارزیابی ساختاری و محتوایی بانک مستندات ایران براساس مدل مفهومی فراد
سعیده
اکبریداریان
هدف: ارزیابی بانک مستندات ایران براساس مدل فراد از منظر انطباق ساختاری و محتوایی است.روششناسی: برای انجام این مطالعه ترکیبی از روش مطالعه اسنادی (کتابخانهای) و پیمایشی استفاده شد. برای کمّیسازی خصیصههای فراد نیز رویکرد امتیاز وزنی بهکار رفت.یافتهها: میانگین انطباق ساختاری و محتوایی "بانک مستندات ایران" با مدل فراد بهترتیب 48/80 و 13/22 امتیاز است. بیشترین و کمترین میانگین انطباق ساختاری بهترتیب مربوط به نقش کاربری "توجیه" با 18/93 و "یافتن" 33/67 امتیاز است. بیشترین و کمترین میانگین انطباق محتوایی در نقشهای کاربری مربوط به "یافتن" با 36/25 و کمترین مربوط به نقش کاربری "بافتارنمایی" با 11/21 امتیاز است.نتیجهگیری: وجود تفاوت معنادار بین میانگین انطباق ساختاری و محتوایی پیشینههای مستند مارک ایران با مدل فراد دیده میشود. مارک ایران توانسته است ساختار بالقوه مناسبی را برای پیادهسازی مدل فراد مهیّا کند، اما بهکار نگرفتن این ساختار در تولید دادههای مستند سبب شده است که در حال حاضر محتوای لازم برای اجرای مدل فراد وجود نداشته باشد. لذا ایجاد الگویی برای افزایش کارکرد دادههای مستند کتابخانه ملی در جهت اف.آر.بی.آر.سازی ضروری است.
انطباق ساختاری
انطباق محتوایی
بانک مستندات کتابخانه ملی ایران
مارک ایران
مدل ملزومات کارکردی دادههای مستند (فراد)
نقش کاربری
2017
11
22
11
27
https://nastinfo.nlai.ir/article_2194_0ee665fd42a50d4acd1e43bad1ca94a8.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
کارآفرینی در علم اطلاعات و دانششناسی: یک تحلیل عاملی اکتشافی
محمدکریم
صابری
هدف: شناسایی، تحلیل، و تبیین عوامل اثرگذار در کارآفرینی دانشجویان علم اطلاعات و دانششناسی. روششناسی: در این پیمایش، پرسشنامهای ساختاریافته در دو بخش مشخصات جمعیتشناختی (6 متغیر) و عوامل اثرگذار در کارآفرینی (24 متغیر) طراحی شد و در اختیار همه دانشجویان دوره دکترای علم اطلاعات و دانششناسی قرار گرفت. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج سازههای زیربنایی از فن تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافتهها: پنج عامل با مقدار ویژه بالای یک احصاء شد که تحت عناوین "مهارتافزایی"، "محتوایی"، "آموزشی"، "ترویجی"، و "پشتیبانی" نامگذاری شدند. پنج عامل احصاءشده در مجموع 66/74% از واریانس عوامل مؤثر در کارآفرینی دانشجویان علم اطلاعات و دانششناسی را تبیین کردند. نتیجهگیری: توجه برنامهریزان درسی و مدیران گروههای آموزشی علم اطلاعات و دانششناسی به پنج عامل احصاءشده میتواند توان کارآفرینی دانشجویان علم اطلاعات و دانششناسی را افزایش داده و سبب رونق کارآفرینی در رشته شود.
کارآفرینی
علم اطلاعات و دانششناسی
دانشجویان
تحلیل عاملی اکتشافی
2017
11
22
29
45
https://nastinfo.nlai.ir/article_2191_c6ca93566eb3bdab55a88d806b20240c.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
آشفتگی واژگان در منابع مرجع حوزه علم اطلاعات و دانششناسی
مرتضی
کوکبی
غلامرضا
حیدری
الهه
حسنزاده
الهام
اسمعیل پونکی
هدف: بررسی میزان آشفتگی واژگان مدیریت اطلاعات در میان منابع مرجع این حوزه (سرعنوانهای موضوعی فارسی، اصطلاحنامه اصفا، فرهنگ توصیفی واژگان اطلاعرسانی و حوزههای وابسته، و اصطلاحنامه ASIS). روششناسی: این مطالعه به روش تحلیل محتوا انجام شد. بهمنظور جمعآوری دادهها واژههای Information management، Information، و Information retrieval و تمام واژههای فرامتن آنها در واژهنامه اُدلیس جستجو شد و معادلهای فارسی آنها در میان چهار منبع مرجع مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: در میان منابع مرجع بیشترین شباهتها میان فرهنگ توصیفی واژگان اطلاعرسانی و حوزههای وابسته با اصطلاحنامه ASIS (88/55%) و بیشترین تفاوتها میان فرهنگ توصیفی با اصطلاحنامه اصفا (3/85%) وجود داشته است. نتیجهگیری: از آنجا که منابع مرجع علم اطلاعات و دانششناسی مورد استفاده صاحبنظران و پژوهشگران این حوزه قرار میگیرند باید از یکدستی بیشتری برخوردار باشند تا منجر به سردرگمی، کجفهمیها، و سوءتفاهمات نشود.
آشفتگی واژگان
مدیریت اطلاعات
علم اطلاعات و دانششناسی
سرعنوانهای موضوعی فارسی
اصطلاحنامه اصفا
اصطلاحنامه ASIS
فرهنگ توصیفی واژگان اطلاعرسانی
2017
11
22
47
62
https://nastinfo.nlai.ir/article_2190_7f9c2ec89e37f5d6f5d199524c539cca.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
مدل مرجع کتابخانهای اف.آر.بی.آر.: تثبیت مدلهای اف.آر.بی.آری در پیوند با محیط دادههای پیوندی
محمد
زرهساز
فاطمه
پازوکی
هدف: بررسی آخرین وضعیت تحولات در زمینه تثبیت مدلهای اف.آر.بی.آری در پیوند با محیط دادههای پیوندی که از سوی ایفلا در حال انجام است. روششناسی: روش کتابخانهای و مرور متون مرتبط. یافتهها: ضرورت یکدست کردن و یکپارچهسازی مفاهیم و برطرف کردن ابهامات گزارششده در سه مدل اف.آر.بی.آری (اف.آر.بی.آر.، فراد، و فراساد)، منجر به دو فعالیت توسعهای هماهنگسازی و تثبیت شد. تثبیت، مستلزم گردهم آوردن سه مدل اصلی اف.آر.بی.آری در مدلی منسجم و تثبیتشده برای کاربرد آسانتر بود؛ در نتیجه مدل جدیدی با عنوان "مدل ارجاعی کتابخانهای اف.آر.بی.آر." شکل گرفت. فرایند یکپارچهسازی، صرفاً ترکیب سه مدل و ویرایش آنها نبود، بلکه این مدل حاصل مدلسازی و بازطراحی بوده است که با هدف رفع محدودیتها در مدلهای اف.آر.بی.آری انجام شده است. نتیجهگیری: مدل مرجع کتابخانهای اف.آر.بی.آر. با بازاندیشی در تعریف و نوع وظایف کاربران، موجودیتها، روابط، و ویژگیهای تعریفشده برای مدلهای اف.آر.بی.آری و تثبیت آنها در قالب مدلی یکپارچه، زمینۀ لازم برای تکمیل کارکردهای قبلی این مدلها و امکان کشف دانش و همگام شدن با الزامات محیط دادههای پیوندی را فراهم میکند.
مدل مرجع کتابخانهای
دادههای پیوندی
اف.آر.بی.آر
2017
11
22
63
80
https://nastinfo.nlai.ir/article_1472_0a0fdd44ccd24fe44bbb400beecb1db9.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
میزان مشارکت دانشگاهیان ایران در مجلههای ناشران متقلب در سال ۲۰۱۵
حمیدرضا
جمالی مهموئی
فرنگیس
جشیره نژادی
داریوش
علیمحمدی
هدف: شناسایی چگونگی مشارکت دانشگاهیان ایران بهعنوان نویسنده، عضو هیأت تحریریه و سردبیر در مجلههای ناشران متقلب (موسوم به چپاولگر یا غارتگر) در سال 2015 است. روششناسی: پژوهش با استفاده از فنون علمسنجی انجام شد. جامعه آماری، تمامی مجلههای ناشران متقلب است. نمونهگیری از میان ناشران و سپس از میان مجلههای منتشرشده توسط هر ناشر انجام شد. تمام مقالههای منتشرشده دارای نویسنده ایرانی مجلههای برگزیده در سال ۲۰۱۵ بررسی شدند. یافتهها: ۳۷۲ مقاله به قلم ۹۷۳ نویسنده ایرانی وابسته به بیش از ۷۰ دانشگاه و مؤسسه در مجلههای نمونه در سال ۲۰۱۵ منتشر شده است. دانشگاه آزاد با ۲۱۱ مقاله و ۴۳۷ نویسنده رکورددار است. نویسندگان ایرانی احتمالاً مبلغی حدود ۱۱۳۰۰۰ دلار بابت انتشار این مقالهها پرداخت کردهاند. نتیجهگیری: مشارکت ایرانیان بهعنوان نویسنده، عضو هیأت تحریریه، و سردبیر در مجلههای ناشران متقلب بسیار بالاست. این نشریهها، میتوانند تهدیدی بزرگ برای چرخه علم کشور بهشمار بیایند. زیرا احتمال رجوع نویسندگان و استناد به مقالههای این مجلهها بهسبب دسترسپذیری سهل میتواند بیشتر باشد و به اصالت پژوهش آسیب رساند.
ناشران متقلب
مجلههای چپاولگر
مجلههای غارتگر
مقالهها
ایران
دانشگاهیان
ارتباط علمی
2017
11
22
8
92
https://nastinfo.nlai.ir/article_2117_210d63487c661256f8e9db851a3a2654.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
میزان همکاری پژوهشگران ایرانی در نشریات علمی نامعتبر
امیررضا
اصنافی
راضیه
پورحسین
مریم
امیدینیا
هدف: تعیین میزان و نوع همکاری پژوهشگران ایرانی با نشریات علمی نامعتبر. روششناسی: این پیمایش با رویکرد علمسنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از نشریات موجود در فهرست نشریات نامعتبر جفری بیل انتخاب شد. با توجه به روزآمد شدن مداوم این فهرست، نسخهای که در دی ماه 1394 تهیه شده بود، ملاک انجام کار قرار گرفت. در تاریخ فوق این فهرست شامل 910 مجله بود. همه مجلههای مذکور بدون نمونهگیری مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها: تعداد 649 پژوهشگر ایرانی با 276 نشریه نامعتبر همکاری داشته که بیشتر آنها در مرتبه استادی بودهاند. 35% از این افراد، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. از نظر رشته تحصیلی، علوم پزشکی با 17% در بالاترین و هنر در پایینترین رده بهلحاظ همکاری با این نشریات قرار دارد. بیشتر مجلاتی که پژوهشگران ایرانی با آنها همکاری داشتهاند متعلق به قاره آسیا بوده است. نتیجهگیری: حضور پژوهشگران ایرانی در مجلات نامعتبر روندی رو به رشد دارد. معرفی، شناسایی، و ارائه فهرست این مجلات بهصورت دورهای و مستمر به دانشگاهها و سازمانها و تأکید بر اهمیت مسئله در جامعه علمی از راههای گوناگون امری ضروری بهنظر میرسد؛ زیرا زمینه آشنایی، آگاهی، و استقبال نکردن از این مجلات را فراهم میکند.
نشریات نامعتبر علمی
پژوهشگران ایرانی
همکاری با مجلات
2017
11
22
93
105
https://nastinfo.nlai.ir/article_2193_ad583fbca124c766367d74e1717694e6.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
موانع و چالشهای توسعه فروشگاههای برخط کتاب در ایران: دیدگاه مدیران
بهروز
رسولی
حمید
کاظمی
مهدی
علیپور حافظی
ابراهیم
حیدری
هدف: شناسایی موانع و چالشهایی که بر توسعه فروشگاههای برخط کتاب در ایران تأثیرگذار هستند. روششناسی: از رویکرد کیفی و روش "مایلز و هابرمن" در تحلیل دادههای کیفی استفاده شد. با شش نفر از مدیران بزرگترین فروشگاههای برخط کتاب در ایران مصاحبه شد، مصاحبهها پس از پیادهسازی در نرمافزار مَکس کیودا تجزیه و تحلیل و کدگذاری و در زمینههای موضوعی گستردهتر دستهبندی گردید. یافتهها: موانع و چالشهای توسعۀ فروشگاههای برخط کتاب در ایران در چهار گروه دستهبندی میشود. این چهار دسته عبارتاند از: زیرساختهای شبکهای، مسائل فرهنگی، مسائل عام صنعت نشر در ایران، و مسائلی که خاص فروشگاههاست. نتیجهگیری: مسائل زیرساختی و فرهنگی دو رکن اساسی در زمینه توسعه کتابفروشیهای برخط هستند.
تجارت الکترونیکی
توزیع کتاب
فروش اینترنتی کتاب
فروشگاه برخط
صنعت نشر
2017
11
22
107
122
https://nastinfo.nlai.ir/article_1488_9f99db02e9f872768b14e67675550b7f.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
عوامل مؤثر بر اشتراکگذاری دادههای پژوهشی: مرور پیشینهها
اسماعیل
وزیری
نادر
نقشینه
عبدالرضا
نوروزی چاکلی
میترا
دیلمقانی
شهرام
توفیقی
هدف: شناسایی عوامل و مؤلفههای مؤثر بر اشتراکگذاری دادههای پژوهشی. روششناسی: با جستجوی نظاممند در پایگاههای معتبر علمی ابسکو، ساینس دایرکت، جیاستور، پابمد، اسکوپوس، وبآو ساینس و گوگل اسکالر محتوای کلیه مقالات مرتبط با عوامل مؤثر بر اشتراکگذاری دادههای پژوهشی تحلیل شد. یافتهها: اجبار سازمانها و حامیان مالی پژوهشها، سیاست ناشران نشریات علمی در اشتراکگذاری دادههای پژوهشی، حمایت سازمانی و طرح مدیریت دادهها، وجود واسپارگاهها و استانداردهای دادهای و فرادادهای و میانکنشپذیری میان آنها، بهرهوری علمی، تجربه کاری، سن، نوعدوستی، حریم خصوصی، محرمانگی دادهها، قوانین و مقررات ملی و بینالمللی، کسب رضایت آگاهانه از مشارکتکنندگان، مشوقها و مکانیسمهای انگیزشی، کسب اعتبار حرفهای و دانشگاهی، همکاری و مشارکت علمی و تقدیر و تشکر رسمی از صاحبان دادهها از جمله عوامل مؤثر بر اشتراکگذاری دادههای پژوهشی است. نتیجهگیری: با توجه به ارزش افزوده دادهها، ضروری است زیرساختهای لازم برای توسعه و استفاده هرچه مؤثرتر از دادههای پژوهشی از سوی ذینفعان این حوزه فراهم شود. سازماندهی مؤثر دادهها بهترین راه بهینهسازی و سرمایهگذاری بر روی آنهاست.
دادههای پژوهشی
اشتراکگذاری
دسترسپذیری
اشتراک داده
2017
11
22
123
139
https://nastinfo.nlai.ir/article_1470_4c903a2a327575d6c575340bf6b9ad60.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
تجربه زیسته حرفهمندان موزهها در مواجهه با نیازهای اطلاعاتی کاربران
الهامالسادات
الوانکار
هدف: مطالعه تجربه زیسته حرفهمندان، شناخت نگرش و چگونگی مواجهه آنان با این نوع نیاز. روششناسی: برای شناخت تجربه حرفهمندان بهعنوان پدیدار، از روش پدیدارشناسی استفاده شد و بعد از انجام مصاحبه نیمهساختاریافته با شش نفر از افراد منتخب، متناسب با رویکرد کیفی پدیدارشناسانه، نتایج تحلیل و تفسیر شده است. تجربه زیسته حرفهمندان در مواجهه با نیاز اطلاعاتی در اولین گام با توصیف نگرش آنان درباره ماهیت موزه از دو جنبه دانششناسی و ارتباطشناسی آغاز شد. سپس مواجهه با نیاز اطلاعاتی مخاطب بر اساس انواع مخاطبان در سه دسته عام، خاص، و کودک قرار گرفت. یافتهها: انواع مواجهه با مخاطب عام، متناسب با تخصص و رشته تحصیلی حرفهمندان دارای ابعاد جامعهشناختی، روانشناختی، تاریخی و هنری است. در مواجهه با مخاطب خاص، بسته به اندازه موزه، برنامه پاسخگویی به درخواستها معیّن میشود. در این مقاله نگرش به نیازهای اطلاعاتی ویژه کودکان در قالب تجربه عمیق موزه عروسکهای ملل توصیف و تبیین شده است. نتیجهگیری: کارکرد موزهها با پاسخ به نیاز اطلاعاتی یا اساساً با ایجاد پرسش و برانگیختن نیاز اطلاعاتی منجر به افزایش دانش مخاطب میشود. این دانش همان تأثیر ژرفی است که مشاهده اشیای موزهای، تماس و لمس آنها، و محیط و فضای موزه بر بازدیدکننده میگذارد. این دانش قابل اندازهگیری نیست ولی میتوان آن را از تجربه زیسته و تعمق در نگرش مراجعان شناسایی کرد.
تجربه زیسته
موزه
محیط اطلاعاتی
نیاز اطلاعاتی
دانش اکتشافی
2017
11
22
141
159
https://nastinfo.nlai.ir/article_2196_85dd0038503648715740aa0128269d1e.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
مطالعه تعاملات میانرشتهای حوزه سیبرنتیک
الهه
حسینی
رؤیا
برادر
هدف: بررسی تعاملات میانرشتهای حوزه سیبرنتیک در پایگاه وب علوم در سالهای 1986-2015 و ترسیم و تحلیل نقشه علمی آن. روششناسی: با استفاده ازفنون علمسنجی کلیدواژه سیبرنتیک در دو فیلد عنوان یا موضوع در وب علوم جستجو شد. شناسایی حوزههای موضوعی دخیل در تولیدات علمی سیبرنتیک با ترسیم نقشه علمی بهشیوه "نگاشت لایهای علم" با نرمافزار پاژک و بررسی شبکههای استنادی حوزههای موضوعی استنادکننده با ترسیم شبکه همرخدادی واژگان با استفاده از نرمافزار وی.او.اس.ویوئر انجام شد. یافتهها: حوزه سیبرنتیک از سه خوشه اصلی شامل هشت حوزه علوم رایانه، مدیریت، مهندسی، مهندسی برق، علوم عصبی، علوم اجتماعی، فیزیک، فناوری زیستی تشکیل شده است. علوم رایانه با 7 گروه نقش مرکزی دارد و دارای قویترین و بیشترین تأثیر در میان حوزههاست. سه حوزه مدیریت، علوم رایانه و هوش مصنوعی، مهندسی برق و الکترونیک بیشترین حوزههای موضوعی استنادکننده هستند. دو واژه "سیستم" و "رویکرد" از پر کاربردترین واژگان این حوزه بهشمار میروند. نتیجهگیری: ساختار فکری حوزه سیبرنتیک با 8 حوزه اصلی و 49 گره وابسته حاکی از غنی بودن شبکه اطلاعاتی و گستردگی روابط میانرشتهای آن است. این نکته در سیاستگذاریهای علمی و شناسایی روندهای جدید پژوهشی مفید خواهد بود.
سیبرنتیک
نگاشت لایهای علم
شبکه همرخدادی
تعاملات میانرشتهای
نقشه علمی
2017
11
22
161
175
https://nastinfo.nlai.ir/article_1489_2dab97f95e611d05b53fffe3e6b90f87.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1396
28
3
گزارش: حالا دیگر هم جهانیان میدانند و هم نسل آینده: گزارشی از حضور کتابخانه ملی ایران در نشست کتابخانهها در زمان بحران (ایفلا: لهستان: 2017)
پریسا
پاسیار
2017
11
22
177
183
https://nastinfo.nlai.ir/article_2244_e548d3c34c66cc4cf2e63eda08714beb.pdf