2024-03-28T13:56:36Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=250
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
واکاوی تحولات مفاهیم نوین اطلاعاتی و تأثیر آنها بر مفاهیم کتابداری و اطلاعرسانی با استفاده از نظریه سیستمهای اجتماعی لومان
لیلا
دهقانی
سمیرا
سلیمانپور
عبدالحسین
فرجپهلو
هدف: در این مقاله سعی شده است تحولات و تغییر نگرش در مفاهیم نوین اطلاعاتی همچون سازماندهی دانش، اکولوژی اطلاعات، و علمسنجی با استفاده از نظریه سیستمهای اجتماعی لومان و مفاهیم "اتوپوئیسیس" و "سیبرنتیک مرتبه دوم" مورد واکاوی قرار گیرد و تاثیری را که بر کتابداری و کارکرد کتابخانه بهمنزله یک سیستم عملکردی میگذارد تبیین نماید. روششناسی: این تحلیل نظری با استفاده از منابع کتابخانهای و مطالعه متون مرتبط انجام شد. تغییرات بر اساس نظریه سیستمهای اجتماعی نیکلاس لومان تحلیل گردید. یافتهها: براساس نظریه لومان، کتابخانهها نوعی سیستم اتوپوئیسیس هستند و در راستای تغییرات از سیبرنتیک مرتبه دوم برای مشاهدهگری خود از درون استفاده میکنند. پیدایش تغییرات مداوم در محیط سبب میشود که عملیات تشخیص تفکیکی انجام شود و مرز پدیداری جدیدی تعریف شود و سیستمی بایستهتر ایجاد گردد. این سیستم با خودارجاعی و بازتولید خویش، برای حفظ بقا در محیط پیچیده ناگزیر به ارائه کارکردهای نوین و بهبودیافتهای است تا بتواند بهمنزله سیستمی اجتماعی با دیگر نظامهای اجتماعی در تعامل قرار گیرد. نتیجهگیری: از دیدگاه نظری، روند باز توصیف و خود ارجاعی در کتابخانهها با نظریه سیستمهای اجتماعی لومان به خوبی قابل تشریح است.
Library
Niklas Luhmann
Social Systems Theory
Self-reference system
Knowledge organization
Information ecology
Scientometrics
Library and information science
2017
08
23
7
28
https://nastinfo.nlai.ir/article_2230_75d532f9d37dc2b0c6bbb2a08c65c1e4.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
امکان جایگزینی یا تکمیل سرعنوانهای موضوعی کتابخانه کنگره با برچسبهای اجتماعی لایبرری ثینگ (نمونهپژوهی: حوزههای علوم انسانی، علوم اجتماعی، و علوم طبیعی)
مهدی
خادمیان
مرتضی
کوکبی
فریده
عصاره
هدف: میزان مطابقت و امکان جایگزینی یا تکمیل سرعنوانهای موضوعی کتابخانه کنگره با برچسبهای اجتماعی لایبرری ثینگ در کتابهای حوزههای علوم انسانی، علوم اجتماعی، و علوم طبیعی.روششناسی: این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شد. با استفاده از روش کدگذاری در سه حوزه و در هر حوزه موضوعی 160 کتاب بهعنوان نمونه میزان مطابقت دقیق و تقریبی، نسبی، و عدم مطابقت بررسی شد. گردآوری دادهها با استفاده از سه پیشینه کتابشناختی، مستند موضوعی کتابخانه کنگره، و لایبرری ثینگ بهصورت یکسان صورت گرفت و برای تجزیه و تحلیل دادهها از درصد همپوشانی و ضریب شباهت ژاکار استفاده شد.یافتهها: از مجموع 1311 برچسب اجتماعی، 484 برچسب برای حوزه علوم طبیعی، 422 برچسب برای حوزه علوم اجتماعی، و 405 برچسب برای حوزه علوم انسانی، در 580 مورد (43%)، مطابقت دقیق و تقریبی و در 301 مورد (23%)، مطابقت نسبی با سرعنوانهای موضوعی وجود داشت. محاسبه ضریب شباهت ژاکار نیز نشان داد که جایگزینی در سه حوزه تأیید نمیشود.نتیجهگیری: امکان جایگزینی برچسبهای اجتماعی لایبرری ثینگ با سرعنوانهای موضوعی کتابخانه کنگره وجود ندارد و بهعنوان مکمّل مد نظر قرار میگیرد.
Social tags
Library of Congress Subject Heading (LCSH)
Controlled vocabulary
Folksonomy
LibraryThing
2017
08
23
29
43
https://nastinfo.nlai.ir/article_1720_e82d7824126e70be01c3004af1b498b2.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
عوامل مؤثر بر تصمیمگیری ردهبندی مجدد در کتابخانههای علوم پزشکی
مریم
ناخدا
امیرحسین
مردانی
هدف: سنجش عوامل مؤثر بر تصمیمگیری در مورد اجرای ردهبندی مجدد منابع در کتابخانههای دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران، و شهید بهشتی.روششناسی: ابتدا با استفاده از پژوهش اسنادی – کتابخانهای، مؤلفهها و عوامل تعیینکننده تصمیمگیری برای اجرای ردهبندی مجدد شناسایی، سپس با استفاده از پرسشنامهای پژوهشگرساخته دیدگاه مسئولان تصمیمگیرنده کتابخانهها پیمایش شد.یافتهها: "امکانات و تسهیلات اجرایی" و "مسائل ادراکی (درک ضرورت تغییر)"، مؤلفههای تعیینکنندهتری برای متقاعد کردن مسئولان کتابخانههای علوم پزشکی در تغییر نظام ردهبندی هستند. همچنین، عواملی نظیر بودجه و تداوم خدمات کتابخانه، حمایت مدیریت، یکپارچگی مجموعه کتابخانه، نامناسب بودن نظام موجود، و خودکارسازی فرایند تغییر از عوامل اثرگذار بر این تصمیم است. اما، مسئله تأمین داده و اطلاعات کافی برای برنامهریزی مناسب و هدفمند ردهبندی مجدد، افزایش قابلیت مرور در نظام جدید، و سهولت آموزش و سازگاری کاربران با آن چندان مورد توجه کتابخانههای علوم پزشکی نیست و تأثیر کمتری بر تصمیمگیری آنها دارد.نتیجهگیری: کتابخانههای علوم پزشکی باید با نگاهی واقعبینانه تأثیر هریک از عوامل را در ردهبندی مجدد بسنجند. یک الگوی واحد و از پیش تعیینشده مبنی بر اینکه ردهبندی مجدد بهتنهایی بتواند پیشرفتهای چشمگیری ایجاد کند وجود ندارد.
Reclassification
Library classification
University libraries
Medical science libraries
2017
08
23
45
59
https://nastinfo.nlai.ir/article_1490_b7ae3812904fbd36afb7af077a3dd96f.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
روششناسی پژوهش در علم اطلاعات و دانششناسی: رویکرد کتابشناختی
رضا
مختارپور
غلامرضا
حیدری
هدف: بررسی در نوشتار حاضر، وضعیت مطالعات در موضوعزمینه بررسی روشهای پژوهش بکاررفته در متون علم اطلاعات و دانششناسی در داخل و خارج از کشور.روش شناسی: این پژوهش با رویکرد کتابشناختی و روش اسنادی- کتابخانهای انجام شده است.یافتهها: بررسیها نشان میدهد که قدیمیترین مطالعات روشپژوهی در خارج و داخل کشور بهترتیب در سالهای 1947 و 1371 انجام شده است. مطالعه ژاولین و واکاری (1990؛ 1993) نقطه عطفی در تاریخ اینگونه مطالعات بهشمار میآید. مشکل عمده روشپژوهیهای داخل کشور، صرفنظر از تعداد و دامنه عملیاتی محدود، عدم امکان مقایسهناپذیر بودن نتایج بهدلیل عدم بهره نگرفتن ری پژوهشگران ایرانی از یک طرح طبقهبندی روششناختی نظاممند است. فصل مشترک مطالعات داخل و خارج از کشور، یکی استفاده از روش تحلیل محتوا و دیگری، حاکمیت بلامنازع روشهای کمّی (بهویژه پیمایشها) بر ساختار پژوهشهای علم اطلاعات و دانششناسی است که حتی رواج روزافزون استفاده از روشهای کیفی نتوانسته بر سیطره آن سایه بیافکند.نتیجهگیری: در ایران، برخلاف دیگر نقاط جهان، پژوهشها با تنوع روششناختی همراه نبوده است و در نتیجه، فاصله قابل توجهی میان روش پیمایشی با دیگر انواع روشها ملاحظه میشود. انتظار میرود روند پژوهشی مطالعات علم اطلاعات و دانششناسی از سوی پژوهشگران این حوزه بهطور جدی دنبال شود و نشریات تخصصی این حوزه در داخل کشور، بهصورت دورهای در قالب انتشار ویژهنامه، به این مبحث بپردازند.
Research
Research methodology classification
Knowledge and information science
Methodology
2017
08
23
61
84
https://nastinfo.nlai.ir/article_1308_ba75a22550463e938b95be892488e8b9.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
تأثیر عوامل رفتاری بر ارتباطات علمی: تحلیلی مبتنی بر رگرسیون چندگانه
فرشاد
پرهامنیا
فاطمه
نوشینفرد
نجلا
حریری
صدیقه
محمداسماعیل
هدف: شناسایی میزان عوامل اثرگذار رفتاری بر ارتباطات علمی و تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاههای ایران.روششناسی: در این پیمایش تحلیلی با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته 378 عضو هیأت علمی دانشگاهها در مراکز استانها بهروش نمونهگیری طبقهای انتخاب و عوامل اثرگذار بر رفتار ارتباطات و تولیدات علمی آنها بررسی شد.یافتهها: متغیرهای ویژگیهای شخصیتی، سبک شناختی، تضاد سازمانی، و سبک رهبری میتوانند واریانس ارتباطات علمی را بهصورت معناداری تبیین کنند. اما متغیرهای مهارتهای ارتباطی و اطلاعاتی و انحراف از هنجارهای اجتماعی و شناختی علم سهمی در این پیشبینی نداشتند. همچنین، بین ارتباطات علمی با تولیدات علمی رابطه معناداری بهدست آمد و از نظر آماری توانست واریانس تولیدات علمی را بهصورت معناداری تبیین کند.نتیجهگیری: گرچه بیشتر متغیرهای عوامل رفتاری بر ارتباطات علمی تأثیر مستقیم داشته است؛ اما، این عوامل بهواسطه ارتباطات علمی بر تولیدات علمی آن تأثیرگذار بوده است. تولیدات علمی میتواند با توسعه ارتباطات علمی افزایش یابد و متغیر ارتباطات علمی نیز خود میتواند متأثر از ویژگیهای شخصیتی، سبک شناختی، تضاد سازمانی، و سبک رهبری باشد.
Scholarly communication
Organizational conflicts
Leadership style
Cognitive style
Personality factors
2017
08
23
85
106
https://nastinfo.nlai.ir/article_1354_36b42de4f6fe1d2abc92c3b0ff907941.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
واکاوی عوامل مؤثر بر انتخاب تصاویر بازیابیشده در موتور کاوش گوگل از دیدگاه کاربران
نعیمه
ظریف قاسمیان
رحمتالله
فتاحی
محسن
نوکاریزی
هدف: واکاوی دلایل انتخاب تصاویر بازیابیشده از موتور کاوش گوگل از دیدگاه کاربران و بررسی تأثیر متغیرهای جمعیتشناختی بر قضاوت ربط تصاویر بازیابیشده.روششناسی: این پیمایش با 30 نفر آزمودنی (دانشجوی دورههای تحصیلات تکمیلی از رشتههای مختلف دانشکده فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد) انجام شد. دادهها از طریق پرسشنامهای که علل انتخاب تصاویر توسط کاربران را در فرایند قضاوت عینی بررسی میکرد گردآوری شد. معیارهای قضاوت عینی برپایه تحلیل متون تخصصی استخراج شد و روایی آن از سوی چند تن از متخصصان تأیید شد.یافتهها: رابطه معناداری بین ویژگیهای فردی (تجربه و مهارت، مقطع تحصیلی، سن، و جنسیت) و دیدگاه کاربران از نظر اهمیت نسبی معیارهای عینی ربط وجود نداشت. در مرحله قضاوت عینی از میان دلایل نهگانه آزمودنیها برای انتخاب تصویر، "برداشت کلی کاربر در مورد احتمال سودمند بودن تصویر" با 100% توافق، مهمترین دلیل و از میان علل یازدهگانه انتخاب نکردن تصویر، "عدم اطمینان کاربر نسبت به آن و منوط کردن انتخاب به تصویر بعدی" با 33/33% توافق، بیشترین آراء را بهخود اختصاص داد.نتیجهگیری: افراد عمدتاً برمبنای برداشت کلی، تجربه ذهنی، و دانش خود تصاویر را انتخاب میکنند قضاوت ربط تصویر توسط کاربران به میزان آشنایی آنها با اجزا و عناصر وب مربوط نمیشود.
relevance Judgment
Google image search
Image retrieval
Image selection
Image rejection
2017
08
23
107
122
https://nastinfo.nlai.ir/article_1442_662038af95864d4dd5e7837cf5654c74.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
اثربخشی پژوهشهای فزاینده ایران در گسترش مرزهای دانش
وحید
احسانی
موسی
اعظمی
سید محمدباقر
نجفی
فرامرز
سهیلی
هدف: بررسی اثربخشی پژوهشهای فزاینده ایران در گسترش مرزهای دانش و غنیسازی علم.روششناسی: توصیفی- تحلیلی.یافتهها: با وجود سهم قابل توجه پژوهشگران ایرانی در کمیّت علم جهان، سهم آنها در کسب جوایز معتبر علمی فقط 03/0% بوده است. همچنین، مقالات برتر ایران فقط 19/0% از مجموع استنادهای صورتگرفته به مقالات برتر جهان را بهخود اختصاص دادهاند.نتیجهگیری: با وجود رشد چشمگیر کمیّت پژوهشهای ایران، این پژوهشها در توسعه مرزهای دانش و غنیسازی رشتههای علمی، اثربخشی بسیار ضعیف و ناچیزی داشتهاند.
Research
Effectiveness
Iran
Scientometrics
2017
08
23
123
140
https://nastinfo.nlai.ir/article_1380_d7b8c04227d48ab7b9aa01fb1b65c80f.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
مطالعه زمانی شبکه همکاریهای بینالمللی پژوهشگران ایرانی در تولید علم
محمدامین
عرفانمنش
الهام
اعرابی
امیررضا
اصنافی
هدف: مطالعه طولی و مصوّرسازی تحول شبکه مشارکت بینالمللی پژوهشگران ایرانی در تولید علم. روششناسی: با استفاده از شاخصهای علمسنجی و تحلیل شبکههای اجتماعی، همه مقالههای حاصل از همکاریهای بینالمللی پژوهشگران ایرانی تا انتهای سال 2013 میلادی نمایهشده در پایگاه وبآوساینس (879,36 مقاله) مطالعه شد. یافتهها: 87/20% از کل تولیدات علمی کشور از طریق مشارکت پژوهشگران ایرانی با پژوهشگران از سایر کشورهای جهان انجام شده است. همکاریهای بینالمللی کشور از نرخ متوسط رشد سالانه 06/63% برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 179 کشور جهان همکاری داشتهاند که از این میان، بیش از 64% از تولیدات مشارکتی حاصل همکاری با پژوهشگرانی از پنج کشور ایالات متحده امریکا، کانادا، انگلستان، آلمان، و استرالیا بوده است. بیشترین میزان همکاریهای بینالمللی پژوهشگران ایرانی به حوزههای موضوعی مهندسی الکترونیک، علم مواد چندرشتهای، و ریاضیات کاربردی تعلق داشت. نتیجهگیری: براساس دادههای وبآوساینس، شبکه همکاریهای بینالمللی پژوهشگران ایرانی در سال 1969 متولد شده و در طول زمان، تحولات رشد یافتن (در هشت بازه زمانی) و کوچک شدن (در یک بازه زمانی) در این شبکه بهوقوع پیوسته است. همچنین، در بررسی بازههای زمانی مختلف مشاهده شد که فقط تغییر ساختاری مهمی که در شبکه رخ داده، کاهش چگالی شبکه در طول زمان بوده است.
International research collaboration
Scientometrics
Co-authorship network
Longitude study
Iran
2017
08
23
141
160
https://nastinfo.nlai.ir/article_1438_1672a7b0a94cbee2bd7ab3be84c4b093.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
کارآمدی فیلد "زبان" در موتورهای کاوش بینالمللی برای بازیابی نتایج مرتبط در زبان فارسی و عربی (مطالعه مقایسهای: گوگل، بینگ، و یاهو)
مریم
یقطین
عبدالرسول
جوکار
هدف: کارآمدی فیلد "محدودیت زبانی" در سه موتور کاوش گوگل، بینگ، و یاهو و تعیین کارآمدترین موتور کاوش در ارائه نتایج مرتبط در زبان فارسی و عربی.روششناسی: پیمایش بر روی 38 واژه همنویسه در زبان فارسی و عربی انجام شد.یافتهها: موتور کاوش گوگل در بازیابی و رتبهبندی نتایج مرتبط با زبان هدف، عملکرد ضعیفتری نسبت به موتور کاوش بینگ و یاهو داشت. سه موتور کاوش در بازیابی نتایج نامرتبط با زبان هدف، تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند؛ اما در رتبهبندی نتایج نامرتبط با زبان هدف، تفاوت معناداری در عملکرد موتور کاوش گوگل مشاهده شد. همچنین مشخص شد تأثیری در بازیابی نتایج نامرتبط با زبان هدف ندارد.نتیجهگیری: کاربران در بینگ و یاهو با اقبال بیشتری برای بازیابی نتایج مرتبط با زبان فارسی و عربی مواجه هستند.
Search Engine
Language restriction
Efficiency
Information retrieval
Results ranking
2017
08
23
161
174
https://nastinfo.nlai.ir/article_1381_2a0d4a24abdb4b7cdc4d2e122c10fd5f.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
مدیریت اطلاعات در دو شبکه علمی- اجتماعی: سایتیولایک و بیبسونومی
قاسم
آزادی احمدآبادی
نصرت
ریاحینیا
هدف: بررسی شباهتها و تفاوتهای موجود در نحوه سازماندهی منابع در دو وبگاه نشانهگذاری سایتیولایک و بیبسونومی.روششناسی: قابلیتها و امکانات دو سایت مورد نظر با رویکرد تحلیلی و تطبیقی و روش ارزیابانه شناسایی و مقایسه شد.یافتهها: از نظر تنوع قالبهای خروجی، گزینههای نمایش، و تعامل با برچسبها، بیبسونومی عملکرد بهتری نسبت به سایتیولایک دارد و از نظر قابلیتهای ارتباطی سایتیولایک بهتر از بیبسونومی عمل میکند.نتیجهگیری: برای مدیریت اطلاعات کتابشناختی با خروجیهای متنوع نمایش و تعامل با برچسبها، پاپگاه بیبسونومی و بهمنظور بهرهگیری از قابلیتهای ارتباطی خوب، سایتیولایک توصیه میشود.
Information organization
Information resources management
Folksonomy
Tagging
2017
08
23
175
199
https://nastinfo.nlai.ir/article_1145_06dff8c1ee258b6dc78f7273bb481600.pdf
Librarianship and Information Organization Studies
NASTINFO
1396
28
2
گزارش: برنامه راهبردی ایفلا (2016-2021) به بهانه ایفلا 2017: لهستان: 28 مرداد - 3 شهریور
هادی
تقیپور اردشیری
2017
08
23
201
209
https://nastinfo.nlai.ir/article_2231_76c65475b6f4db1c1b833dc340db576c.pdf