2024-03-29T08:52:42Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=244
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
رویکردهای نظری در تطور نظامهای ردهبندی منابع کتابخانهای
قاسم
موحدیان
مظفر
چشمه سهرابی
هدف: مرور نظریهها و مطالعات نظری در حوزه ردهبندی منابع کتابخانهای و سیر تاریخی آنها بهمنظور شناسایی رهیافتها و تحولات حوزه ردهبندی.روش/ رویکرد پژوهش: بهصورت کتابخانهای و با استفاده از تحلیل متون و نظریههای ردهبندی انجام شده است.یافتهها: نظریههای عمدهای که در طراحی نظامهای ردهبندی منابع کتابخانهای مطرح شدهاند عبارتاند از نظریه پشتوانه انتشاراتی، نظریه اجماع و توافق آموزشی و علمی، نظریه ردهبندی پدیدهمحور دانش، نظریه سطوح یکپارچه، نظریه نظم تکاملی، ردهبندی مقولهای اطلاعات، و ردهبندی دودویی. یافتهها نشان داد که رویکردهای جاری در سازماندهی، از ردهبندیهای ایستای جهان ثابت دانش به ردهبندی جهان پویای مفاهیم و از رویکرد قیاسی به رویکردی استقرایی تغییر یافته است.نتیجهگیری: نظریهها با توجه به مقتضیات زمان و در پاسخ به معضلات نظامهای ردهبندی دانش بشری شکل گرفتهاند، سیر تحول این نظریهها نه کاملاً انباشتی و نه کاملاً خطی است. هریک از ردهبندیها نیز در سیر تکاملی خود متأثر از دیگر طرحها بودهاند.
نظریه پشتوانه انتشاراتی
نظریه اجماع و توافق آموزشی و علمی
نظریه ردهبندی پدیدهمحور دانش
نظریه سطوح یکپارچه
نظریه نظم تکاملی
ردهبندی مقولهای اطلاعات
ردهبندی دودویی
ردهبندی منابع کتابخانهای
2017
01
20
7
27
https://nastinfo.nlai.ir/article_1471_2439b48f2e40e3573c6d141643fd817e.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
شناسایی و اولویتبندی موانع یکپارچهسازی در نظامهای مدیریت اسناد الکترونیکی
علی
خیشوند
صدیقه
محمد اسماعیل
فهیمه
بابالحوائجی
فاطمه
نوشینفرد
هدف: شناسایی و رتبهبندی موانع یکپارچهسازی نظامهای مدیریت اسناد الکترونیکی.روش/ رویکرد پژوهش:در این پیمایش، دادههای لازم برای شناسایی موانع و ارائه راهکارها با نظرسنجی از 14 نفر از کارشناسان و افراد خبره در زمینه نظامهای مدیریت اسناد الکترونیکی جمعآوریشده و اولویتبندی موانع به کمک فن تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی صورت گرفته است.یافتهها: در اولویتبندی گزینهها بهترتیب، موانع سازمانی با وزن 383/0 در جایگاه اول قرار دارد؛ موانع انسانی (256/0)، موانع طراحی (152/0)، موانع فنی (105/0)، و موانع راهبرد (105/0)در سایر رتبهها قرار دارند.نتیجهگیری: عدم بسط و گسترش مبحث یکپارچهسازی نظامهای مدیریت اسناد الکترونیکی توسط کارشناسان علم اطلاعات و دانششناسی، عدم پرورش و تربیت تحلیلگران نظامهای اطلاعاتی، آموزش نامناسب مدیران سازمانها، و عدم فعالیت فرهنگی درخصوص نظامهای اطلاعاتی یکپارچه در کشور از جمله مهمترین موانع عدم یکپارچگی بهشمار میروند.
دولت الکترونیک
نظامهای اطلاعاتی
مدیریت
اسناد الکترونیکی
یکپارچهسازی
2017
01
20
29
47
https://nastinfo.nlai.ir/article_866_8c82866774a64dc80d07eac30b048000.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
تأثیر القای هیجانی بر بازیابی اطلاعات
حسن
بهزادی
اعظم
صنعتجو
رحمتالله
فتاحی
جواد
صالحی فدردی
هدف: بررسی نقش القای هیجانی کاربران در بازیابی اطلاعات. روش/ رویکرد پژوهش: روش مورد استفاده، آزمایشی و از نظر هدف کاربردی محسوب میشود. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد رشتههای علوم انسانی دانشگاه بینالمللی امام رضا (ع) تشکیل میدادند که نمونهای شامل 42 نفر در دو گروه انتخاب گردید. اطلاعات لازم از طریق ابزارهای متعددی همانند پرسشنامه اطلاعات جمعیتشناختی و سابقه کار با اینترنت، پرسشنامه موفقیت و شکست در بازیابی اطلاعات، مقیاس پاناس، جورچین کلمات متقاطع، نمودار وضعیت هیجانی، پایگاه بینالمللی تصاویر ژنو، و فایلهای ثبت رخداد دو نرم افزار کیبورد تریسر و ریور پَست اسکرین رکوردر گردآوری گردید. یافتهها: از نظر عملکرد، تفاوت معناداری بین دو گروه القایی در جستجوی ساده، وجود ندارد اما در جستجوی دشوار این تفاوت وجود دارد. همچنین بین میانگین رضایت آزمودنیهای گروه القای مثبت و منفی تفاوت معناداری وجود ندارد. از سوی دیگر، در هر دو گروه، رابطه معناداری بین نوع هیجانهای بروز داده شده کاربران در جستجوهای ساده و دشوار وجود ندارد. نتیجهگیری: نظامهای بازیابی اطلاعات در صورتی میتوانند بهترین کارکرد را داشته باشند که تعاملات کاربر و نظام را مدیریت نموده و سبب تأثیرات متقابل مثبت شوند.
القای هیجانی
هیجان
بازیابی اطلاعات
رفتار اطلاعیابی
2017
02
12
49
66
https://nastinfo.nlai.ir/article_869_ad3c90af714d861c5b4539342f1084a6.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
نقش مشارکتی کتابداران در توسعه نرمافزارهای کتابخانهای
یعقوب
نوروزی
زینب
حفیظی
سمانه
خویدکی
هدف: نقش مشارکتی کتابداران در توسعه نرمافزارهای کتابخانهای از دیدگاه شرکتهای تولیدکننده این نرمافزار.روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته، دادههای 6 شرکت تولیدکننده نرمافزارهای کتابخانهای گردآوری و تحلیل شد.یافتهها: کتابداران دارای مهارت وب و اینترنت با میانگین 33/32 بیشترین و کتابداران آشنا به امور سختافزاری با میانگین 83/6 کمترین مشارکت را در توسعه نرمافزار داشتهاند. کتابداران بخش ثبت آثار نسبت به کتابداران فراهمآوری- اهدای منابع، نقش بیشتری در توسعه نرمافزار کتابخانهای از خود نشان دادهاند و کتابداران در مرحله توسعه نرمافزار با میانگین 83/4 بیشترین و در مرحله طراحی با میانگین 5/1 کمترین مشارکت را داشتهاند. همچنین، از نظر بخشهای مختلف نرمافزاری در بخش سازماندهی- آمادهسازی با میانگین 33/4 بیشترین و در قسمت امنیت نرمافزار با میانگین 5/2 کمترین نقش را داشتهاند.نتیجهگیری: کتابداران میتوانند در توسعه نرمافزارهای کتابخانهای نقش مؤثری ایفا کنند، اما این امر در گرو تعامل بیشتر آنان با متخصصان نرمافزاری است.
کتابداران
نرمافزار کتابخانهای
توسعه نرمافزار
2017
02
12
67
81
https://nastinfo.nlai.ir/article_874_b6c908c4325fb2570ef9e0fbcfdf5e02.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
تبیین سیر تبدیل ایده به پدیده در علوم انسانی ایران
اورانوس
تاجالدینی
محمد
اعظمی
علی
سادات موسوی
هدف: تبیین سیر تبدیل ایده به پدیده در علوم انسانی ایران و ارائه الگوی تجربی در آن.روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش از تمامی اعضای هیأت علمی علوم انسانی در دانشگاههای سراسر کشور نظرسنجی شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه پژوهشگرساختهای بود که براساس مدل ترجمان دانش انستیتو ناتوانی و بازتوانی امریکا تنظیم شد. برای مدلسازی معادلات ساختاری، تعیین رابطه علّی بین متغیرها و ارائه الگوی مناسب از نرمافزار Lisrel 8.8 و SPSS18 استفاده شد.یافتهها: یافتههای این پژوهش پس از بررسی مؤلفههای نایدرر (2006) در جامعه پژوهش نشان داد که در مجموع، 4/73% از اعضای هیأت علمی در رشتههای علوم انسانی وضعیت فرایند تبدیل ایده به پدیده رابهصورت ضعیف و فقط 4/3% از اعضاء هیئتعلمی وضعیت ترجمان دانش در این حوزه را خوب ارزیابی کردهاند. رویکرد معادلات ساختاری نشان داد که مؤلفههای مذکور بر حوزه ترجمان دانش در علوم انسانی ایران تأثیر گذاشته است؛ بنابراین، میتوانند ترجمان دانش در این حوزه نیز قابلبیت اجرا شدن دارد.در آن اجرایی شوند و بیشترین میانگین مربوط به شاخص کاربران (351/0) میباشد بنابراین الگوی تجربی سیر تبدیل ایده به پدیده در علوم انسانی ایران تبیین گردید.نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد تبدیل ایده به پدیده ، تسریعکننده چرخه دانش وسرعت بخش سبب تسریع کاربردی کردن نتایج تولیدات علمی استیافتههای پژوهشی خواهد شد. توجه به علوم انسانی و پژوهشهای انجامشده در اینعلوم حوزه، باعث رشد معنوی و تفکر درونی جامعه و تشکیل و تکامل کرسیهای نظریهپردازی شده و استفاده از یافتههای این پژوهشها تکامل فکری جامعه و تکمیل فرایند تبدیل ایده به پدیده را درپیخواهد داشت.
یافتههای پژوهشی
تبدیل ایده به پدیده
ترجمان دانش
علوم انسانی
کاربرد دانش
عملیاتیسازی پژوهش
2017
02
12
83
104
https://nastinfo.nlai.ir/article_1089_421d34cc099f1d2f59d3b5598b9caf16.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
بازیابی اطلاعات جغرافیایی در محیط وب: مروری بر نوشتهها و ترسیم مدل مفهومی
بهروز
رسولی
سعید
اسدی
هدف:ارائه مدل مفهومی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی.روش/ رویکرد پژوهش: از طریق مطالعه منابع مرتبط با حوزه بازیابی اطلاعات جغرافیایی، الگوی رایج شناسایی و سپس طراحی مدل مفهومی معماری نظام بازیابی اطلاعات مکانی انجام شد.یافتهها: تاکنون سه رویکرد اصلی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی شامل مدلهای الگو-محور، مبتنی بر هستیشناسی، و ماشینآموز پیشنهاد شده است. استفاده از یک پایگاه جاینامهای یا یک پایگاه دانش اطلاعات جغرافیایی یکی از ملزوماتی است که بسیاری از روشهای بازیابی اطلاعات جغرافیایی نیازمند آن هستند. رابط کاربری و رتبهبندی نیز از مسائل مهمی است که در طراحی نظام بازیابی اطلاعات جغرافیایی باید مورد توجه قرار گیرند.نتیجهگیری: نوعشناسی روشهای بازیابی اطلاعات جغرافیایی میتواند به مطالعه نظاممند این حوزه کمک کند. همچنین، مدل مفهومی ارائهشده میتواند برای طراحی موتورجستجوی بازیابی اطلاعات جغرافیایی استفاده شود.
نظامهای بازیابی اطلاعات
اطلاعات مکانی
اطلاعات جغرافیایی
مدل مفهومی
بازیابی اطلاعات جغرافیایی
2017
02
12
105
126
https://nastinfo.nlai.ir/article_872_3a3a941ca4f8485acbdd90fc13b52c9f.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
آموزشهای الکترونیکی کتابداری در کتابخانه ملی از چه کیفیتی برخوردار است؟
میترا
صمیعی
صدیقه
افلاکی
هدف: ارزیابی کیفیت دوره آموزش الکترونیکی کتابخانه ملی ایران در رشته علم اطلاعات و دانششناسی.روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش با استفاده از پرسشنامه ساختاریافته براساس مؤلفههای استاندارد اسکورم دادههای مورد نیاز گردآوری و تجزیه و تحلیل شد.یافتهها: میانگین 8 مؤلفه (دسترسپذیری، تعامل، طراحی آموزشی، سازماندهی محتوا، سیستم مدیریت یادگیری، بازخورد، چندرسانهای، و فراداده) 52/2 بهدست آمد که با استفاده از سه دامنه مطرح (مطلوب، نسبتاً مطلوب، و نامطلوب) و نقطه برش 66/1، نسبتاً مطلوب ارزیابی شد.نتیجهگیری: آموزش الکترونیکی کتابداری در کتابخانه ملی براساس استاندارد اسکورم در شرایط نسبتاً مطلوب قرار دارد و برای رسیدن به وضعیت کاملاً مطلوب لازم است تلاش بیشتری در هریک از مؤلفههای فوق صورت گیرد. همچنین، برای روزآمدسازی آموختههای کارکنان در سازمانهای بزرگ و با توجه به کمبود زمان و ساعات کاری متفاوت میان کارکنان، استاندارد اسکورم میتواند بهعنوان غنیساز و تسهیلگر محیطهای یادگیری بهطور جدی مورد توجه قرار گیرد.
آموزش الکترونیکی
استاندارد اسکورم
کتابخانه ملی ایران
کیفیت آموزشی
2017
02
12
127
142
https://nastinfo.nlai.ir/article_875_5352a9d790bb6ca4421372513422e91d.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
رعایت استانداردهای کتابخانهای در کتابخانههای مراکز آموزشی (نمونهپژوهی: وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور)
عباس
گیلوری
احمد
یوسفی
طیبه
شهمیرزادی
جواد
بشیری
فردین
کولائیان
هدف: بررسی وضعیت رعایت استانداردهای کتابخانههای دانشگاهی ایران در کتابخانههای مراکز آموزشی وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور.روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از روش پیمایشی و سیاهه وارسی 42 مجتمع و مرکز آموزشی تابعه وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور از نظر رعایت استانداردهای کتابخانهای بررسی شدند.یافتهها: میانگین رعایت مؤلفههای هشتگانه استاندارد در کتابخانههای آموزشی وزارت جهاد کشاورزی 5/45% است. این کتابخانهها، از نظر تعداد نیروی انسانی 95%؛ خدمات کتابخانهای 8/61%؛ سازماندهی 45/55%؛ و در سایر مقولهها زیر 50% ارزیابی شد.نتیجهگیری: کتابخانههای آموزشی وزارت جهاد کشاورزی برای ارتقای استانداردهای کتابخانهای، بهویژه در حوزههای اهداف و وظایف، بودجه، خدمات کتابخانهای، و تجهیزات کتابخانهای به تلاش بیشتری نیاز دارند.
کتابخانه
استانداردسازی
ارزیابی
وزارت جهاد کشاورزی
مراکز آموزشی
کتابخانه آموزشی
2017
02
12
143
156
https://nastinfo.nlai.ir/article_857_c9003ebdf084d0d14ba9ed7592117669.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
رعایت استاندارد ایزو 5966 در تدوین گزارشهای فنی (نمونهپژوهی: گزارشهای شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب)
علی
فولادیوندا
فریبا
نظری
محمدرضا
فرهادپور
هدف: ضمن برشمردن اهمیت رعایت استانداردهای بینالمللی در تدوین گزارشهای فنی، میزان رعایت مؤلفههای استانداردایزو 5966 را در گزارشهای فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بررسی کرده است.
روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش تعداد 325 گزارش (149گزارش حوزه نفت و 179 گزارش حوزه زمینشناسی) بررسی شد. دادهها با استفاده از سیاهه وارسی مبتنی بر رهنمودهای ایزو 5966 گردآوری و با نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: در کمتر از 50% گزارشهای فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب اصول استاندارد ایزو در تدوین صفحات آغازین رعایت شده است. همچنین، میزان رعایت استاندارد در تدوین متن، پیوستها، و سایر موضوعات پایانی بهجز فهرست منابع و بخش سپاسگزاری بیش از 50% بوده است. در مجموع، کمترین میزان رعایت استاندارد مربوط به عطف گزارش (10%) و فهرست منابع (5/13%) و بیشترین آن به اندازه کاغذ و انتشار در قالب الکترونیکی (100%) اختصاص داشته است.
نتیجهگیری: کمتر از نیمی از گزارشهای فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با استاندارد ایزو 5966 مطابقت دارد و این امر میتواند مدیریت این اسناد مهم را با چالش مواجه کند.
استانداردسازی
ایزو 5966
شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
گزارش دولتی
گزارش فنی
مهندسی زمینشناسی
مهندسی نفت
2017
01
20
157
170
https://nastinfo.nlai.ir/article_1252_75da02f2ee367f030b4f5f73a12a0227.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
ارزیابی کاربران از تالار رقومی کتابخانه ملی ایران: تأثیر قوانین و سیاستگذاریهای جاری بر رضایتمندی کاربران از خدمات ارائهشده
مهری
لطیفی
زهره
میرحسینی
هدف: تعیین وضعیت استفاده و ارزیابی کاربران از تالار رقومی کتابخانه ملی و میزان رضایت آنها از خدمات ارائهشده با این فرض که قوانین و سیاستگذاریهای جاری بر رضایتمندی کاربران تأثیرگذار خواهد بود. روش/ رویکرد پژوهش:در این پیمایش از طریق پرسشنامه پژوهشگرساختهای که برمبنای مدل لایبکوال تدوین شده بود، نظرات 300 نفر از کاربران اینترنت در تالار رقومی کتابخانه ملی ایران گردآوری شد. یافتهها: بیش از 70% کاربران، پایین بودن سرعت جستجو را از معضلات اصلی دانستهاند و پس از آن، تعداد تجهیزات، سرعت اتصال به شبکه، و مشکل مربوط به انتقال اطلاعات را مطرح کردهاند. 64% کاربران مهارت کتابداران را در راهنمایی کاربران، متوسط به پایین ارزیابی کردهاند. نتیجهگیری: در مجموع، خدمات تالار رقومی به کاربران در حد متوسط ارزیابی شده است.قوانین جاری و سیاستگذاریهای کتابخانه رابطه معناداری با رضایتمندی کاربران ایجاد میکند.
رضایتمندی
کاربران
تالار رقومی
کتابخانه ملی ایران
2017
02
12
170
182
https://nastinfo.nlai.ir/article_878_0403d8c6e047be0acb625148fcebaf31.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1395
27
4
معرفی: از اِفآربیآر تا پِرِساُاُ: گسترشی برای مدلسازی و مدیریت اطلاعات کتابشناختی پیایندها
سلما
کشاورزیان
فاطمه
پازوکی
محسن
حاجی زینالعابدینی
اِفآربیآراُاُ
پِرِساُاُ
پیایند
کتابشناسی
مدیریت اطلاعات
2017
02
12
183
190
https://nastinfo.nlai.ir/article_2122_7e4dd56173b9d4b45910b0eda5a3e898.pdf