2024-03-28T18:20:27Z
https://nastinfo.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
ارزیابی عملکرد کتابخانههای کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان در ایران براساس روش تحلیل راهبردی SWOT
مینا
ذاکر شهرک
زهرا
اباذری
هدف: هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عملکرد کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان براساس روش تحلیل راهبردی SWOT است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و تلفیقی از روش مطالعات اسنادی و میدانی است و بهمنظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید کتابخانههای کانون، مطالعه بر روی کارکنان و کاربران فعلی کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اعم از نویسندگان، مترجمان، تصویرگران و دیگر دستاندرکاران حوزه ادبیات کودک و نوجوان، مدیران کتابخانههای کانون مراکز استانها و همچنین معاونان و مدیران عالی کانون صورت گرفت و با بهکارگیری روشهای آماری برای توصیف اطلاعات گردآوری شده از مطالعه میدانی و تحلیل دادههای کیفیِ بهدست آمده براساس مصاحبه حضوری ساختاریافته، براساس ماتریس swot نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید استخراج شد.
یافتهها: ارتباط و تعامل بین حوزههای مختلف کودکان و نوجوانان با کتابخانه مرجع کانون کم است. کتابخانه مرجع کانون تنها بهطور مستقیم با کارگزار بینالمللی در ارتباط است. میزان آشنایی کارکنان با زبان خارجی در حد متوسط و درصد بسیار کمی از آنها با سایر زبانهای خارجی آشنایی دارند. اکثر کتابخانههای کانون فاقد منابع خارجی برای کاربران خود هستند.
نتیجهگیری: براساس ماتریسSWOT، مجموع امتیازات کانون از لحاظ عوامل داخلی برابر 96/1 از حداکثر 4 امتیاز ممکن است. بنابراین درمجموع، کانون از نظر عوامل داخلی دچار ضعف است، اما در واکنش به عوامل خارجی کانون با امتیاز 34/2 در وضعیت میانه قرار دارد.
کتابخانههای کودکان و نوجوانان
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
ارزیابی عملکرد
روش SWOT
2013
11
22
6
25
https://nastinfo.nlai.ir/article_59_982a24be7d66568ce28d3b84f915a0ef.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
تأثیر اعتیاد به اینترنت بر میزان مطالعه دانشجویان
دلنشین
داناییمقدم
فریبرز
خسروی
ابراهیم
افشار
هدف: اعتیاد به اینترنت را نوعی استفاده از اینترنت میدانند که میتواند مشکلات روانشناختی، اجتماعی، درسی و یا شغلی در زندگی فرد ایجاد کند. در این پژوهش تأثیر اعتیاد به اینترنت بر عادات مطالعه دانشجویان کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاههای تهران بررسی شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از پرسشنامه 20 سؤالی سنجش اعتیاد به اینترنت یانگ و با افزودن تعدادی سؤال بهمنظور سنجش میزان مطالعه، پرسشنامهای طراحی و روایی و پایایی آن سنجیده شد. پس از توزیع، 152 پرسشنامه جمعآوری شد. سپس تحلیل دادهها در نرمافزار SPSS و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد.
یافتهها: بیشتر پاسخگویان در حد خفیفی از اعتیاد قرار داشتند. اعتیاد به اینترنت بر میزان مطالعه درسی تأثیر گذاشته است، اما پژوهش شواهد کافی برای یافتن ارتباط میان اعتیاد به اینترنت و مطالعه غیردرسی نیافت.
نتیجهگیری :پیشنهاد میشود افراد معتاد به اینترنت گشتوگذارهای اینترنتی خود را به سمت مطالعه مطالب درسی، پژوهشی و مفید هدایت کنند.
اعتیاد به اینترنت
مطالعه
کتابداری و اطلاعرسانی
دانشجویان
2013
11
22
26
37
https://nastinfo.nlai.ir/article_60_7947b4d513630c3970b3b701407e524c.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
رضایت کاربران با آسیب بینایی از خدمات بخش نابینایان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
فاطمه
فهیمنیا
بهروز
رسولی
هدف: شناسایی میزان رضایت کاربران دانشجوی با آسیب بیناییِ دانشگاه تهران از خدمات کتابخانهای بخش نابینایان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود این خدمات است.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایش توصیفی انجام شده است. دادهها با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طریق مصاحبه تلفنیِ ساختاریافته با 38 نفر از کاربران بخش نابینایان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران گردآوری شدهاند. همچنین، برای تحلیل دادهها در بخش اطلاعات جمعیتشناختی از آمار توصیفی، در بخش میزان رضایت از خدمات موجود از طیف بازرگان و همکاران با استفاده از نرمافزار SPSS، و در بخش مشکلات و پیشنهادات از روش تحلیل محتوا استفاده شده است.
یافتهها: نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که میزان رضایت کاربرانِ با آسیب بینایی از خدمات کتابخانهای بخش نابینایان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران با میانگین 11/3 در سطح نسبتاً مطلوبی است. همچنین، بیشترین مشکلات و مهمترین پیشنهادات پاسخدهندگان نیز در مورد ضبط متون و فایلهای صوتی بوده است.
نتیجهگیری: با وجود اینکه میزان رضایت از کتابداران و کارمندان بخش نابینایان در سطح خوبی قرار دارد، معماری، فضا، و همچنین علائم هدایتکننده این بخش متناسب با نیاز این کاربران نیست. نتایج این پژوهش با پژوهشهای قبلی تا حدود زیادی همسو است. برای بهبود خدمات کتابخانهای براساس یافتههای پژوهش و نظرات کاربران، پیشنهاداتی نیز مطرح شده است.
افراد با آسیب بینایی
میزان رضایت کاربران کتابخانه
کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
خدمات کتابخانهای
کاربران خاص
2013
11
22
38
54
https://nastinfo.nlai.ir/article_61_b6bcc49bbefe838cf65d89f31e6463ae.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
عکس در مجلات علمی - پژوهشی علوم کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در فاصله سالهای 1380 - 1387
علیرضا
بهمنآبادی
هدف: شناسایی میزان کمّی استفاده از عکسها در مقالات حوزه علوم کشاورزی ایران در طی سالهای 1380 - 1387 است.
روش/رویکرد پژوهش: برای این پژوهش از پیمایش و تحلیل محتوا استفاده شد. عکسهای 19 مجله علمی- پژوهشی کشاورزی که وزارت جهاد کشاورزی منتشر میکند، شمرده، و نوع، رنگی یا سیاه و سفید بودن، و اندازه آنها شناسایی شد. تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی انجام شد.
یافتهها: در 4873 مقاله 422 شماره از این مجلات، 1093 مقاله (حدود 22%) دستکم دارای یک عکس است. درمجموع 6012 قطعه عکس در این مجلات منتشر شده است. حدود 53% از عکسها رنگی است. تعداد عکسهای میکروسکپی 3297 قطعه (55%) بیش از سایر انواع دیگر عکسهاست. حدود 38 درصد از عکسها نیز در اندازه متوسط چاپ شدهاند. هر چند تعداد مقالات عکسدار طی سالهای 1380 - 1387 بهصورت مطلق افزایش داشته، اما به نسبت کل مقالات چاپ شده، تعداد آنها رو به کاهش بوده است. همبستگی میان رتبه استنادی (ضریب تأثیر) مجلات و تعداد مقالات عکسدار آنها در طی سالهای مختلف متفاوت است. گروهبندی موضوعی مجلات نیز نشان داد نسبت مقالات عکسدار در مجلاتی با موضوع پزشکی و علوم گیاهی بیش از سایر گروههای موضوعی است.
نتیجهگیری: نزدیک به یکچهارم مقالات پژوهشی حوزه کشاورزی از عکس استفاده میکنند. این امر گویای نقش مهم این رسانه در انتفال مطالب پژوهشی این حوزه است و باید برای دسترسی آسانتر به این منابع برنامهریزیهای لازم انجام داد.
مجلات علمی – پژوهشی
عکس
تحقیقات کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی
2013
11
22
56
76
https://nastinfo.nlai.ir/article_62_2b1bc8f12c254b81da5c8ff8a9d61374.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
گرایش موضوعی کتابهای تألیفی و ترجمه شده کتابداری و اطلاعرسانی طی سالهای 1373- 1387
مرتضی
امرایی
احسان
گرایی
صبا
سیامکی
هدف: بررسی گرایـشهـای موضوعی کتابهـای فارسی تـألیفی و ترجمه شده حـوزه کتابداری و اطلاعرسانی طی سالهای 1373- 1387.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی- توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات، سیاههوارسی است. جامعه آماری را 472 عنوان کتاب منتشر شده در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی طی سالهای 1373- 1387 تشکیل میدهد که از طریق جستوجو در اُپک کتـابخانه ملی بازیابی شدند. بـهمنظور اطمینان از جامعیت دادههـای گـردآوری شده، از سایت نـاشران حـوزه کتـابداری و اطلاعرسانی، سایت خانه کتاب و بخش انتشاراتی دانشگاههای کشور استفاده شده است.
یافتهها: نسبت کتابهای تألیفی به ترجمه شده بیشتر است. در سال 1386 بیشترین کتاب تألیفی و سال 1384 بیشترین کتاب ترجمه شده منتشر شده است. محمدحسین دیانی پرکارترین نویسنده و علی شکویی پرکارترین مترجم هستند. گرایش موضوعی فهرستنویسی و ردهبندی با 6/9 درصد بیشترین سهم از بین کتابهای تألیفی، و مرجع و خدمات اطلاعرسانی با 8/13 درصد بیشترین سهم را در بین کتابهای ترجمه شده به خود اختصاص دادهاند.
گرایش موضوعی
کتابداری و اطلاعرسانی
کتاب
تألیف
ترجمه
2013
11
22
78
91
https://nastinfo.nlai.ir/article_63_3dc2ecf01f0119aac2f6b1739c125f4d.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
مفاهیم مرکزیت و تراکم در شبکههای علمی و اجتماعی
فرامرز
سهیلی
فریده
عصاره
هدف: دادههایی که برای پژوهشهای مختلف جمعآوری میشود با استفاده از روشها و مدلهای مختلفی تحلیل شوند. پژوهشهای مرتبط با شبکههای اجتماعی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برای تحلیل دادههای بهدست آمده با هدف شناسایی شبکههای اجتماعی، از سنجههای مختلفی ازجمله سنجههای مرکزیت و تراکم شبکه استفاده میشود.
روش/رویکرد پژوهش: مرور منابع، به روش تحلیلی - سندی.
یافتهها: دانشمندان علم اطلاعات به بررسی انتشارات، شبکههای استنادی و هماستنادی، ساختار همکاری علمی، شبکههای همنویسندگی، بررسی جریان دانش و سایر شکلهای تعاملات اجتماعی شبکهها میپردازند و استفاده از سنجه تراکم و مرکزیت برای بررسی این شبکهها ضروری است.
مرکزیت
تراکم
شبکههای علمی
شبکههای اجتماعی
تحلیل شبکههای اجتماعی
علمسنجی
2013
11
22
92
108
https://nastinfo.nlai.ir/article_64_c23b35942d522446cc1b2ad2402ec73c.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
موضوعهای پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری رشته کتابداری و اطلاعرسانی از سال 1384- 1388 در دانشگاههای دولتی ایران
علی
شرفی
علی
جلالی دیزجی
مهدی
علیپورحافظی
هدف: شناسایی فرآیند زیست موضوعات پایاننامههای رشته کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاههای دولتی ایران است.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش کاربردی از روش پیمایش توصیفی و تحلیل محتوا برای تعیین گرایشهای موضوعی پایاننامهها استفاده کرده است. جامعه مورد مطالعه 292 پایاننامه کتابداری و اطلاعرسانی نوشته شده از سال 1384- 1388 در ده دانشگاه دولتی ایران بوده است. برای دستهبندی پایاننامهها، یک طرح موضوعی شامل 12 گروه موضوعی کلی و 17 موضوع فرعی برمبنای نظام موضوعی ISTA و LISTA تنظیم شد. دادهها برمبنای فهرست کنترل فیشبرداری شد. تحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزارهای EXCEL و SPSS انجام شد.
یافتهها: کتابداری 92/21%، بازیابی 89/20%، کتابسنجی 04/14%، موتورهای جستوجو30/11%، منابع چاپی و الکترونیکی 51/6%، صنعت اطلاعات و فهرستنویسی هرکدام 82/5%، مدیریت اطلاعات 14/5%، موضوعات متفرقه 11/4%، نشر الکترونیک 08/3%، و ارتباطات علمی 37/1% از پایاننامهها را تشکیل میدهد؛ در موضوع ردهبندی هیچ پایاننامهای یافت نشد.
نتیجهگیری: گرایش موضوعی غالب در پایاننامههای علوم کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاههای دولتی ایران مربوط به موضوعات کتابداری، بازیابی اطلاعات و کتابسنجی، و ضعیفترین گرایش مربوط به موضوع ردهبندی است.
پایاننامهها
علوم کتابداری و اطلاعرسانی
ایران
2013
11
22
110
130
https://nastinfo.nlai.ir/article_65_12ddb581e81e2cff956ae70b093d28e7.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
میزان بهرهگیری از استانداردهای ابردادهای در ذخیرهسازی نسخههای خطی موجود در پایگاههای نسخههای خطی فارسی
لیلا
عربگری
معصومه
کربلا آقاییکامران
سعید
رضاییشریفآبادی
هدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان بهرهگیری از استانداردهای ابردادهای در پایگاههای نسخههای خطی فارسی، و نوع و فراوانی این استانداردها در فرآیند دیجیتالسازی این پایگاهها میپردازد.
روش/رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی توصیفی (فراوانی) است و دادهها از طریق سیاههوارسی گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده است.
یافتهها: در پایگاههای نسخههای خطی فارسی استانداردهای ابردادهای متس، دابلینکور و مودس بهترتیب با فراوانی بیشتری بهکار رفتهاند.
نتیجهگیری: در بخشهای مربوط به توصیف و ارائه اطلاعات نسخههای خطی، در استفاده از استانداردهای ابردادهای یکدستی وجود ندارد. لزوم توجه به یکدستی استانداردهای ابردادهای در توصیف نسخهها، وجود سازمانی برای تدوین خطمشی یکسان را ضروری میکند.
نسخههای خطی فارسی
دیجیتالسازی نسخههای خطی
استانداردهای ابردادهای
پایگاههای اطلاعاتی نسخههای خطی
کتابخانه دیجیتال ملی
کتابخانه دیجیتال مجلس
کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی
کتابخانه دیجیتال ملک
2013
11
22
132
148
https://nastinfo.nlai.ir/article_66_966aeda5b2f41396468c5deb5aaf3190.pdf
مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
1392
24
3
وضعیت اجرای طرح تکریم ارباب رجوع در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر آموزههای فرهنگ اسلامی
نجلا
حریری
مرال
حقجو
هدف: شناسایی وضعیت اجرای طرح تکریم ارباب رجوع در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر آموزههای فرهنگ اسلامی است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی، و جامعه آماری شامل دو گروهِ کارکنان و ارباب رجوع بود. جامعه کارکنان شامل 50 نفر کارکنانِ 7 بخش از سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است که با ارباب رجوع ارتباط مستقیم دارند و از این تعداد، 41 نفر به پرسشنامههای کارکنان پاسخ دادند. جامعه آماری ارباب رجوع را 1336 ارباب رجوع در 7 بخش کتابخانه ملی شکل دادهاند. باتوجه به حجم بالای جامعه ارباب رجوع و با درنظرگرفتن بخشهای کتابخانه بهعنوان طبقات، انتخاب اعضای نمونه بهصورت تصادفی طبقهای غیرنسبتی انجام شده است. تعداد نمونه آماری از بین جامعه ارباب رجوع 300 نفر بود که از این تعداد، 261 نفر به پرسشنامهها پاسخ دادند. گردآوری دادهها با استفاده از دو پرسشنامه محققساخته انجام شده است. پرسشنامه اربابرجوع، نحوه اجرای طرح تکریم اربابرجوع را در 4 بُعد، و پرسشنامه کارکنان، نحوه اجرای طرح را در 5 بُعد مورد سنجش قرار داده است.
یافتهها: میانگین همه ابعاد طرح تکریم در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بهجز بُعد «نظرسنجی از مردم» از حد متوسط بالاتر است. بیشترین میانگینها بهترتیب مربوط به ابعاد «تدوین منشور اخلاقی سازمان در ارتباط با مردم»، و «شفافسازی و مستندسازی نحوه ارائه خدمات به اربابرجوع» است.
نتیجهگیری: یافتههای پژوهش در مورد ابعاد مختلف طرح تکریم ارباب رجوع در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران نشان داد که این طرح در بیشتر ابعاد در سازمان مذکور با موفقیت نسبی و در حد بالاتر از متوسط اجرا میشود.سازمان بهویژه در موردبُعد منشور اخلاقی که از مهمترین ابعاد تکریم ارباب رجوع است و برخی از مؤلفههای آن مستقیماً برگرفته از آموزههای دینی و فرهنگ اسلامی است، بهنحو شایستهای عمل کرده است.
آموزههای دینی
تکریم ارباب رجوع
سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
کارکنان
فرهنگ اسلامی
2013
11
22
150
166
https://nastinfo.nlai.ir/article_67_d1a26e0fce81d7aa1579632a5fe6fcba.pdf