ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی خدمات مرجع الکترونیکی وبسایت کتابخانههای دانشگاهی منطقه مرکزی کشور
هدف: در این مقاله خدمات مرجع الکترونیکی در وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاهی منطقه مرکزی کشور بررسی و مقایسه شده است. روش / رویکرد پژوهش: روش پژوهش توصیفی است. برای گردآوری دادهها از چک لیست استاندارد در بررسی خدمات مرجع الکترونیک استفاده شد. جامعه آماری شامل وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاههای دولتی منطقه مرکزی کشور بود. یافتهها: وبسایتها در زمینه خدمات ناوبری و پیوند به منابع الکترونیک بهترین عملکرد را داشتهاند؛ در خدمات ناوبری 16/79 درصد و در پیوند به منابع الکترونیک 33/63 درصد این خدمات را ارائه کردهاند. هیچیک از وبسایتها خدمت تراکنش همزمان ارائه نکردهاند. وبسایت کتابخانههای دانشگاههای علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، و صنعتی اصفهان رتبههای اول تا سوم را کسب کردهاند.نتیجهگیری: میزان ارائه خدمات مرجع دیجیتال در وبسایت کتابخانههای موردنظر بهتر از متوسط بود، اما فاصله عملکرد آنها با عملکرد وبسایتهای کتابخانهها در کشورهای پیشرفته فاحش است.
https://nastinfo.nlai.ir/article_99_5352b07ab412248d101a7c7881bb745e.pdf
2012-11-21
6
20
خدمات الکترونیکی
خدمات مرجع الکترونیکی
کتابخانههای دانشگاهی
وبسایتهای کتابخانهای
رقیه
عسگری
asgari.118@gmail.com
1
کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
احمد
شعبانی
shabania@edu.ui.ac.ir
2
دانشیار علوم کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی زوجهای کتابشناختی در خوشهبندی پروانههای ثبت اختراع
هدف: خوشهبندی زوجهای کتابشناختی (اشتراک استنادی) یکی از شکلهای خوشهبندی مدارک است. هدف این پژوهش شناسایی میزان جامعیت و مانعیت این نوع خوشهبندی در پروانههای ثبت اختراع است.
روش/ رویکرد پژوهش: 717 پروانه ثبت اختراع یو. اس. مورد استناد در پروانههای ثبت اختراع مربوط به رده 774/977 از ردهبندی پروانههای ثبت اختراع یو. اس. با استفاده از زوجهای کتابشناختی و الگوریتم فازی خوشهبندی شد. حاصل کار با استفاده از معیارهای ارزیابی مانعیت و جامعیت گسترشیافته بیکیوبد مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافتهها: خوشهبندی پروانههای ثبت اختراع با استفاده از اشتراک استنادی عملکرد مطلوبی داشته و از جامعیت گستردهای برخوردار بوده است.
نتیجهگیری: با توجه به عملکرد مطلوب خوشهبندی برمبنای زوجهای کتابشناختی، استفاده از زوجهای کتابشناختی در فرآیند سازماندهی و بازیابی پروانههای ثبت اختراع نیز میتواند عملکرد مطلوب داشته باشد.
https://nastinfo.nlai.ir/article_100_044d9a0f95c3d88dc03dfd5a1c73df68.pdf
2012-11-21
22
37
پروانههای ثبت اختراع
زوجهای کتابشناختی
خوشهبندی فازی c- میانگین
خوشهبندی
ارزیابی
آناهیتا
کرمانی
kermanianahita@gmail.com
1
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی
LEAD_AUTHOR
نرگس
نشاط
narges_neshat@yahoo.com
2
دانشیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مدیر گروه پژوهش
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی کیفیت خدمات سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و سنجش رضایتمندی استفادهکنندگان با استفاده از شبکه عصبی
هدف: کیفیت خدمات ارائه شده در مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران براساس مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ارزیابی شده و سپس با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، رضایتمندی کاربران از خدمات پیشبینی شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش از نوع کاربردی میباشد که به روش پیمایشی و با رویکرد کمّی با توزیع پرسشنامه بین نمونهای از افراد جامعه است که با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی کیفیت خدمات ارائه شده توسط کتابخانه ملی را مورد ارزیابی قرار میدهد و با انجام آنالیز حساسیت مؤثرترین و کماثرترین مؤلفهها تعیین میشود.
یافتهها: با انجام آنالیز حساسیت در شبکه مؤثرترین مؤلفه محصولات و خدمات با میانگین مجذور خطای 0613/0 و زیرمؤلفه روزآمدی اطلاعات با میانگین مجذور خطای 1225/0 و کماثرترین مؤلفه وفاداری با میانگین مجذور خطای 0089/0 و زیرمؤلفه تمایل به معرفی کتابخانه به سایرین با میانگین مجذور خطای 0132/0 تعیین شد.
نتیجهگیری: از نظر کاربران کتابخانه، مؤلفه محصولات و خدمات مهمترین مؤلفه، و وفاداری کماثرترین مؤلفه است. برای کاربران روزآمدی اطلاعات در اولویت قرار دارد.
https://nastinfo.nlai.ir/article_101_7903dd92d3faeb1dabc0a06017371ff7.pdf
2012-11-21
38
53
شبکه عصبی مصنوعی
EFQM
آنالیز حساسیت
مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران
فهیمه
بابالحوائجی
f.babalhavaeji@gmail.com
1
دانشیارکتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
سپیده
امیدوار
sep.omidvar@gmail.com
2
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
استفاده از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران (INLM) توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
هدف: میزان استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر از پایگاه¬های اطلاعاتی موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران و امکانات موجود در آن و شناسایی مشکلات در استفاده از آن بررسی شده است. روش/رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی، و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. نتایج با استفاده از روش آمار توصیفی (فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شد. از 114 پرسشنامه توزیع شده در میان تمام اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، 81 پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد.یافته¬ها: 89 درصد از اعضای هیئت علمی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی استفاده می¬کنند. مهم¬ترین علت استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، انجام طرح پژوهشی 67 درصد، تألیف مقاله 65 درصد و امور آموزشی56 درصد بوده است. پراستفاده¬ترین پایگاه¬های اطلاعاتی موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ساینس دایرکت ، پروکوئست ، اشپرینگر بوده است. بیشترین رضایت کاربران از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی روزآمد بودن اطلاعات، وجود اطلاعات حوزه موضوعی و دسترسی آسان در برخی از رشتهها بوده است. وضعیت اینترنت دانشگاه، عدم اطلاع از وجود پایگاهها، ناآشنایی با شیوههای جستوجو از عمده مشکلات کاربران در دسترسی به اطلاعات بوده است. نتیجهگیری: پیشنهاداتی برای رفع مشکلات و استفاده بهینه از پایگاههای موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ارائه شد.
https://nastinfo.nlai.ir/article_102_26902869fe30eb19a2e3ca41b46bc673.pdf
2012-11-21
54
67
کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی
استفاده
پایگاههای اطلاعاتی
اعضای هیئت علمی
دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
زاهد
بیگدلی
bigdeli_zahed@yahoo.com
1
استاد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
محمد
حسنزاده
hasanzade@modares.ac.ir
2
عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
زهرا
صفائی
3
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
انطباق سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با ابعاد سازمان یادگیرنده از دیدگاه کتابداران
هدف: بررسی میزان انطباق سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با ابعاد سازمان یادگیرنده از دیدگاه کتابداران شاغل در آن سازمان است.روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه ویژگیهای جمعیتشناختی با 6 سؤال و پرسشنامه 43 سؤالی ابعاد سازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز (1998) بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آماری توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) استفاده شده است.یافتهها: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از لحاظ میزان انطباق با ابعاد سازمان یادگیرنده در همه ابعاد در سطح متوسطی قرار داشت. قویترین بُعد کتابخانه ملی ایران مربوط به بُعد «ایجاد سامانههایی برای کسب و اشتراک یادگیری» با میانگین 003/3 و ضعیفترین بُعد «برقراری ارتباط سازمان با محیط» بود. نتیجهگیری: با توجه به اهمیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بهرهوری علمی و فرهنگی کشور در سطح ملی و بینالمللی، فراهم آوردن امکانات لازم برای ارتقاء ابعاد سازمان یادگیرنده به سطح ایدهآل میتواند نقش بسزایی در پیشرفت آن داشته باشد.
https://nastinfo.nlai.ir/article_103_7f1fd8016a86caae05ef7e2598f19dd1.pdf
2012-11-21
68
83
سازمان یادگیرنده
یادگیری فردی
یادگیری گروهی
یادگیری سازمانی
کتابخانه ملی ایران
مریم
آذرگون
1
کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
فاطمه
فهیمنیا
2
استادیار کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل محتوای پرسشهای مرجع مجازی در کتابخانه ملی ایران
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل محتوای پرسش¬های مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهش: جامعه پژوهش کلیه سؤالات ارسال شده به مرجع مجازی کتابخانه ملی طی مدت یک ماه است که شامل 258 پرسش در قالب 178 وب¬فرم است.یافته¬ها: 55/54 درصد از کاربران مرجع مجازی کتابخانه ملی را مردان تشکیل می¬دهند. بیشترین میزان ارسال پرسش از سوی کاربران مربوط به مقطع تحصیلی کارشناسی (02/46 درصد) است و تحصیلات 68/55 درصد از کاربران در گروه علوم انسانی و70/1 درصد در گروه¬های علوم پایه و پزشکی است که به¬ترتیب بیشترین و کمترین میزان را به خود اختصاص داده¬اند. از بین انواع سؤالات مطرح شده، بیشترین و کمترین نوع سؤالات به¬ترتیب مربوط به سؤالات پژوهشی با 28/32 درصد و راهنما با 08/20 درصد است. براساس نتایج به¬دست آمده از این پژوهش بیشترین و کمترین سؤالات مطرح شده توسط کاربران به¬ترتیب در حوزه های موضوعی کلیات و فلسفه و روان¬شناسی است. بیشترین سؤالات پژوهشی توسط کاربران گروه علوم انسانی(73/36 درصد)، بیشترین سؤالات تجسس ویژه توسط کاربران گروه علوم فنی و مهندسی (36/36 درصد) و بیشترین سؤالات راهنما توسط کاربران گروه علوم پزشکی (33/33 درصد) مطرح شده است.
نتیجهگیری: از آنجایی که اکثر کاربران از خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی برای طرح سؤالات پژوهشی استفاده میکنند، حضور کتابدار متخصص مسلط به مهارتهای سواد اطلاعاتی برای پاسخگویی مطلوب ضروری است.
https://nastinfo.nlai.ir/article_104_3c924cf1c9bc1f8c34f321b79fc99c70.pdf
2012-11-21
84
97
پرسش مرجع
مرجع مجازی
مرجع دیجیتالی
تحلیل محتوا
کتابخانه ملی
وبفرم
سعیده
اکبریداریان
sakbaridaryan@gmail.com
1
دانشجوی دکتری کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزا داسلامی واحد علوم و تحقیقات
LEAD_AUTHOR
فرناز
محمدی
f-mohammadi@nlai.ir
2
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
AUTHOR
صدیقه
شاکری
s-shakeri@nlai.ir
3
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
خـدمات اشاعه اطلاعات گزیده در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی ایران: مقایسه با هدف ارائه الگوی مناسب
هدف: شیوههای ارائه خدمات اشاعه اطلاعات گزیده در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی مقایسه و الگویی مناسب برای انجام آن توصیه شده است.روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا از طریق مطالعه ادبیات رشته فرآیند ارائه خدمات اشاعه اطلاعات گزیده مشخص و معیارهای آن استخراج شد، سپس پرسشنامهای متشکل از معیارهای بهدست آمده تهیه و اطلاعات مربوط به شیوه ارائه این خدمات در 16 کتابخانه و مرکز اطلاعرسانی جمعآوری شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری اسپیاساس انجام شد.یافتهها: اطلاعرسانی در 13 مرکز بهصورت نیمهالکترونیکی، در2 مرکز تمامالکترونیکی و در 1 مرکز کاملاً سنتی اجرا میشود. در تمام مراکز بهطور میانگین 8/20 درصد فرآیند بهصورت سنتی و 49% به شیوه الکترونیکی اجرا میشود.نتیجهگیری: نیروی انسانی متخصص به کمک ابزارهای الکترونیکی خدمات را به کاربران ارائه میدهد. به دلیل نظارت نیروی انسانی متخصص، بهنظر میرسد بهترین شیوه ارائه این خدمات همین شیوه است.
https://nastinfo.nlai.ir/article_105_1a0afcd4ab6591ab2fb35ebbc9fff3e0.pdf
2012-11-21
98
117
کتابخانهها
مراکز اطلاعرسانی
خدمات آگاهیرسانی جاری
خدمات اشاعه اطلاعات گزیده
مریم
زبردست
zebardast_maryam@yahoo.com
1
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان کتابخانهها و مورهها و اسناد آستان قدس رضوی، کتابخانه مرکزی
LEAD_AUTHOR
حسن
شکوهیان
h.shokouhian@yahoo.com
2
استادیار کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه پیام نور مشهد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
دیدگاه کتابداران کتابخانههای عمومی استان فارس در مورد کاربرد کتابهای الکترونیکی ویژه کودکان در کتابخانههای عمومی
هدف: با وجود محدودیتهای زیادی که کتابخانههای عمومی با آنها روبرو هستند، استفاده از کتابهای الکترونیکی از جمله ضرورتهای اجتنابناپذیر عصر کنونی بهشمار میرود. پژوهش حاضر نیز بهمنظور روشن کردن توان کتابخانههای عمومی برای بهکارگیری کتابهای الکترونیکی ویژه کودکان 7-14 ساله انجام شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش در سال 1388 و با همکاری کتابداران شاغل درکتابخانههای عمومی استان فارس انجام شده است. بهعلت پراکندگی جغرافیایی جامعه پژوهش، از پرسشنامه بهعنوان ابزار جمعآوری اطلاعات استفاده شده است. روش پژوهش توصیفی بوده که با کمک جداول توزیع فراوانی صورت گرفته است.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که از مجموعه 123 کتابخانه مورد پژوهش تنها 24 کتابخانه (9/19درصد) در مجموعه خود کتاب الکترونیکی دارند. این کتابخانهها 5/85 درصد کتابهای الکترونیکی را از طریق خرید و 5/14 درصد را نیز از طریق اهداء تهیه کردهاند. اغلب کتابهای الکترونیکی موجود در کتابخانهها (4/67 درصد) را کتابهای مرجع تشکیل میدهند که از این میان واژهنامهها، و اطلسها بیشترین تعداد را به خود اختصاص دادهاند. از میان کتابخانههای دارای کتاب الکترونیکی، 2/97 درصد اقدام به امانت دادن این منابع به محیط خارج از کتابخانه کردهاند، و تنها 8/2 درصد از کتابداران معتقدند که کتابهای الکترونیکی باید در محیط کتابخانه مورد استفاده قرار گیرند. از میان اولویتهای ارائه شده برای انتخاب کتابهای الکترونیکی ویژه کودکان، داشتن محتوای مناسب بیشترین امتیاز (از نمره 3، 9/2) را به خود اختصاص داده است. برخلاف ایده نویسندگانی مانند لندونی که معتقدند کتابهای الکترونیکی موجب انحلال کتابخانه و تغییر در نقش کتابداران میشوند، پاسخدهندگان این پژوهش معتقدند که کتابهای الکترونیکی موجب تقویت کتابخانههای عمومی شده و نقش کتابداران را پررنگتر کرده است. برگزاری دورههای آشنایی با فناوری کتابهای الکترونیکی برای کتابداران و فراهم نمودن تجهیزات مورد نیاز برای بهرهگیری از این منابع ازجمله مواردی است که میتواند کودکان را به استفاده هر چه بیشتر از کتابخانه تشویق کند.
نتیجهگیری: از دیدگاه کتابداران، کتابهای الکترونیک در آینده گسترش بیشتری خواهند یافت، اما نمیتوانند بهصورت کامل جایگزین کتابهای چاپی باشند. همچنین معتقدند که ورود کتابهای الکترونیکی و بهطبع آن تهیه تجهیزات و امکانات لازم برای بهرهگیری از این منابع باعث دگرگونی در نقش آنها خواهد شد و از این تغییر ناخشنود نیستند
https://nastinfo.nlai.ir/article_106_8449146ea4353ca97136e355c1fe72ea.pdf
2012-11-21
118
131
کتابخانه عمومی
کاربر کتابخانه
کتابدار
کودک
کتاب الکترونیکی
کتاب چاپی
علی
بیرانوند
biranvand@pnu.ac.ir
1
مربی کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه پیام نور، مرکز جهرم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ریشههای فرهنگی و بومی مفاهیم کتابداری و اطلاعرسانی
هدف: در این مقاله استدلال میشود مفاهیم بومی در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی بیش از آنکه محصول دیدگاه شرقی یا غربی باشد، انسانی است و با ذات نیاز بشر عجین است. روش/ رویکرد پژوهش: نویسنده با بررسی متون به تحلیل پرداخته است. یافتهها: بسیاری از مفاهیم، ریشه در فرهنگ اسلامی، قرآنی و روائی دارد. محققان میتوانند در تحقیقات خود و بهویژه در مبانی نظری از آن استفاده کنند. اصالت/ارزش: مشابه این تحلیل قبلاً صورت نگرفته است. امید میرود که با تحقیقات بیشتر، مبانی محکمتری در این حوزه برای بومیسازی تحقیقات بهدست آید. با معرفی پارهای مفاهیم بنیادی کتابداری و اطلاعرسانی که ریشه در مبانی فکری اسلامی در ایران دارد، امید میرود که سایر حوزههای علوم انسانی هم اقدامی مشابه انجام دهند.
https://nastinfo.nlai.ir/article_107_e3470903551b7be869f25c0fe9e4f029.pdf
2012-11-21
132
148
مفاهیم بنیادی
کتابداری و اطلاعرسانی
بومیسازی فکری
غلامرضا
فدائی
ghfadaie@ut.ac.ir
1
استاد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کتابخانههای ملی ایران، کانادا، استرالیا: گذشته و حال در پرتو مقایسه
هدف: با مقایسه گذشته و حال کتابخانههای ملی کانادا و استرالیا با کتابخانه ملی ایران، این مقاله فهمی انتقادی از روند توسعه و برنامههای سازمان اخیر بهدست میدهد و به برنامهریزی بهتر برای آینده کمک میکند.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مطالعه تطبیقی است. برای جمعآوری دادهها از چک لیست کتابداری تطبیقی (سیمسوا، 1371) استفاده شده است و با کنار هم گذاشتن این دادهها، سه سازمان از جنبههای کلی نظیر جایگاه، ساختار، مدیریت و خدمات و برنامهها مقایسه شدند.
یافتهها: کتابخانه و آرشیو ملی کانادا با داشتن امتیازاتی نظیر برنامهریزی دقیق، گستره حمایت از خدمات کتابخانهها، نحوه حراست از میراث ملی، هماهنگی با خدمات آرشیوی و نیز تلاش برای تشویق مردم در استفاده از اطلاعات برای توسعه ملی، از دو سازمان دیگر موفقتر است.
نتیجهگیری: برای بهبود شرایط کتابخانه ملی ایران، پیشنهاداتی چون بازبینی اساسنامه، تجدیدنظر در مدیریت، بازنگری نحوه ادغام کتابخانه ملی و اسناد ملی و تجدیدنظر در روش برنامهریزی توصیه شده است.
https://nastinfo.nlai.ir/article_108_ccddb6ff2a8a004ee06fd8b3a5015242.pdf
2012-11-21
150
169
مطالعه تطبیقی
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
کتابخانه و آرشیو کانادا
کتابخانه ملی استرالیا
کتابخانههای ملی
محبوبه
شاکری مطلق
shakeri_mah@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
افشار
eafshar@edu.ui.ac.ir
2
استادیار کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
فریبرز
خسروی
fa.khosravi@gmail.com
3
استادیار کتابداری و اطلاعرسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
AUTHOR